Бүтээлийн нэр
Захиргааны хэргийн шүүхийн шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоолд гомдол гаргахтай холбоотой эрх зүйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох асуудал
Зохиогч
Алгаагийн Түвшинтулга Ганхуягийн Цэрэндэжид
Тэмдэглэл
Энэхүү өгүүлэл нь “Монголын төр, эрх зүй” сэтгүүлийн 2022 оны №4/102/-т нийтлэгдсэн болно.
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Захиргааны процессын эрх зүй
Бүтээлийн товч
Хураангуй: Энэхүү илтгэлээр Захиргааны хэргийн шүүхийн шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоол, түүнд гомдол гаргахтай холбоотой эрх зүйн зохицуулалтыг судлан шүүхийн практикт тулгамдаж буй зарим асуудлыг хөндөж, түүнийг шийдвэрлэхэд ач холбогдол бүхий санал, дүгнэлт хийхийг зорив.

Аливаа шүүх хуулиар тодорхойлсон зорилго, чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд тухайн шүүхийн үйл ажиллагаанд хамаарах процессын хууль чухал ач холбогдолтой байдаг. Захиргааны хэргийн шүүхийн тухайд, 2016 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль хэрэгжиж эхэлсэн нь захиргааны процессын эрх зүйн хөгжлийн шинэ үеийг эхлүүлсэн билээ. Уг хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойшхи 6 орчим жилийн хугацаанд хуулийн зохицуулалтыг хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хэрэглэхтэй холбоотой дэвшилттэй, үр нөлөөтэй олон зохицуулалт бий боловч зарим тодорхой асуудал тулгамдаж байна. Тухайлбал, шүүхэд нэхэмжлэл гаргах этгээд, тэдгээрийн эрх зүйн байдал, нэхэмжлэлийн бүрдүүлбэр, түүнийг хангуулах, нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзах, шүүгч татгалзан гаргах, шүүгчийг татгалзан гаргах, захиргааны актын биелэлтийг түдгэлзүүлэх, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлэх гэх мэт хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тодорхой үе шатад хамаарах эрх зүйн зохицуулалтыг илүү боловсронгуй болгох, шүүхийн практикийг нэгтгэх асуудалд цаашид анхаарах шаардлагатай юм.
Судлаачийн зүгээс энэхүү илтгэлээр Захиргааны хэргийн шүүхийн шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоол, түүнд гомдол гаргахтай холбоотой эрх зүйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох асуудлыг судалж, тулгамдаж буй зарим асуудлыг тодорхойлж, түүнийг шийдвэрлэхэд ач холбогдол бүхий санал, дүгнэлт гаргах зорилгоор энэхүү сэдвийг сонгон судалсан болно.
Захиргааны хэргийн шүүхийн шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоол, түүнд гомдол гаргахтай холбоотой ажиллагаа нь шүүхийн практикт байнга тохиолдолд нийтлэг ажиллагаанд хамаарах бөгөөд захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шүүгчээс дангаараа болон шүүх бүрэлдэхүүнээс гаргасан шийдвэр, түүнийг эс зөвшөөрч гаргасан гомдолд хамаарах ажиллагаанд тулгамдсан асуудлыг тодорхойлж, эрх зүйн зохицуулалтыг илүү боловсронгуй болгосноор хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа удаашрахаас сэргийлэх, процессын хуулийн зохицуулалтыг шүүхийн практикт нэг мөр ойлгож хэрэглэх, шүүгч, шүүх бүрэлдэхүүнээс гарсан шийдвэрийн биелэлт /даруй/ хангагдахад чухал ач холбогдолтой юм. Энэ нь эцэстээ шүүхийн үйлчилгээ түргэн шуурхай ойлгомжтой байх, иргэдэд чирэгдэлгүй хүрэх, шүүхэд хандсан этгээдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол хуульд заасан хугацаанд хамгаалагдаж, нөхөн сэргэх зэрэг эерэг үр нөлөөтэй.
Түлхүүр үг
Шүүх эрх мэдэл, шүүгч, захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад гарсан шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоол, гомдол гаргах эрх
Бичигдсэн огноо
2022-05-26
Хуудсын тоо
18
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2023-01-19
Товч мэдээлэл үзсэн
2127
Бүрэн эхээр нь үзсэн
49
Эшлэлийн тоо
25
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
А.Түвшинтулга Ганхуягийн Цэрэндэжид “Захиргааны хэргийн шүүхийн шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоолд гомдол гаргахтай холбоотой эрх зүйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох асуудал” (2022), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1471
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

1. Энэхүү өгүүлэл нь “Монголын төр, эрх зүй” сэтгүүлийн 2022 оны No4/102/-т нийтлэгдсэн болно.

2. Чимид Б., “Захиргааны хэргийн шүүхийн тухай мэдэгдэхүүн” Уб., 2004, 26 дахь тал

3. Чимид Б., “Захиргааны хэргийн шүүхийн тухай мэдэгдэхүүн” Уб., 2004, 33 дахь тал

4. Амарсайхан Ц. нар, “Процессын эрх зүй онол, туршлага” Уб., 2014, 70 дахь тал

5. Эрдэнэцогт А. “Монгол Усын захиргааны процессын эрх зүй” Уб., 2012, 320 дахь тал

6. Банзрагч Г., “Захиргааны процессын эрх зүй” Уб., 2019, 331 дэх тал

7. Азжаргал Т. нар, “Процессын эрх зүйн толь” гарын авлага Уб., 2014, 193 дахь тал

8. Улсын дээд шүүх, Хансс-Зайделийн сан “Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн тайлбар” Уб., 2012, 265 дахьтал

9. ХЗҮТ “Захиргааны хэргийн шүүхийн баримт бичиг” Уб., 2005, 15 дахь тал

10. https://admincourt2.gov.mn/site/full_story/2339сүүлд үзсэн 2022.06.20

11. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1920&vsetheight=1040 сүүлд үзсэн 2022.06.20

12. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1920&vsetheight=1040 сүүлд үзсэн 2022.06.20

13. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1920&vsetheight=1040 сүүлд үзсэн 2022.06.20

14. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1920&vsetheight=1040 сүүлд үзсэн 2022.06.20

15. Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2021.11.04-ний 1965 дугаартай “Гомдлыг буцаах тухай” шүүгчийн  захирамж,  2021.12.01-ний  өдрийн  2149  дугаартай  “Гомдлыг  буцаах  тухай”  шүүгчийн  захирамж, 2022.03.18-ны өдрийн 0653 дугаартай “Гомдлыг буцаах тухай”шүүгчийн захирамж гэх мэт.

16. Цогт Ц., “Захиргааны хэргийн шүүх” Уб., 2019, 100 дахь тал

17. 2016 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрийг хүртэлх хугацаанд 3406 шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоолыг шүүх хуралдаанаар хянан шийдвэрлэсэн байх бөгөөд 8,6 хувь буюу 292 тогтоол  нь  хэргийн  оролцогч,  тэдгээрийн  төлөөлөгч,  өмгөөлөгчийн  гаргасан  захиргааны  актын  биелэлтийг түдгэлзүүлэх тухай хүсэлтийг шийдвэрлэсэн захиргааны шүүхийн шүүгчийн захирамж, шүүхийн тогтоол байна.

18. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1920&vsetheight=1040 сүүлд үзсэн 2022.06.20

19. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1536&vsetheight=824 сүүлд үзсэн 2022.06.20

20. Улсын дээд шүүх, Хансс-Зайделийн сан “Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн тайлбар” Уб., 2012, 165 дахь тал

21. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1536&vsetheight=824сүүлд үзсэн 2022.06.20

22. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1536&vsetheight=824сүүлд үзсэн 2022.06.20

23. Улсын дээд шүүх, Хансс-Зайделийн сан “Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дэлгэрэнгүй тайлбар” Уб., 2007, 262 дахь тал

24. https://court26.kho.gov.mn/news/604--2020-.html сүүлд үзсэн 2022.06.20

25. http://www.togtool.court.gov.mn/iadmin/?menut=15&vsetwidth=1920&vsetheight=1040сүүлд үзсэн 2022.06.20

26. Дуламсүрэн Н., “Шүүгч зөрчил шалган шийдвэрлэх эрх бүхий албан тушаалтан болох нь: эрх зүйн зохицуулалт анхаарах асуудал” ШЭМ сэтгүүл, Уб., 2019 No4