Алгаагийн Түвшинтулга : Улсын дээд шүүхээс хууль тайлбарлах онол, практикийн зарим асуудал

Бүтээлийн нэр

Улсын дээд шүүхээс хууль тайлбарлах онол, практикийн зарим асуудал

Зохиогч

Алгаагийн Түвшинтулга

Тэмдэглэл

Энэ өгүүллийг “Монголын төр эрх зүй” сэтгүүлийн 2012 оны №4/70/-д нийтлүүлсэн.

Хэлбэр

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Салбар

Захиргааны эрх зүй

Бүтээлийн товч

Эрх зүйг болон хуулийг гагцхүү тэдгээрийг хэрэглэх явцад тайлбарлах боломжтой гэж эрх зүйн сонгодог онол үздэг. Эл онолын үндэслэл 2013 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр үйлчлэх Шүүхийн тухай шинэ хуулийн 17.3.1-д “Үндсэн хуулиас бусад хуулийг зөв хэрэглэх талаар албан ёсны тайлбарыг тодорхой хэрэг, маргааныг хянан шийдвэрлэх замаар гаргах бөгөөд тайлбарыг тогтомол нийтлэх” гэж заажээ. Эндээс харахад цаашид шүүх хэрэг маргааныг хянан шийдвэрлэх замаар тайлбар гаргах болж байгаа нь эрх зүйн сонгодог онолын үзэл санаа хэрэгжих эрх зүйн үндэс болсон сайн зохицуулалт болжээ гэж үзэж болохоор байна. Өөрөөр хэлбэл Улсын Дээд Шүүхээс абстракт /хийсвэр/ тайлбар гаргах бус хэрэг маргааныг шийдвэрлэх бодитой казуал тайлбар гарч байхаар болжээ.
Ийнхүү хуулийг хэрэглэх замаар тодорхой тохиолдлыг шийдвэрлэх явцдаа шүүх хуулийг тайлбарлах нь тодорхой маргаан үүсгээгүй байхад хуульд урьдчилан хийсвэр тайлбар өгөх, уг тайлбар нь практикт агуулгын зөрчил үүсгэх цаашилбал тухайн хуулийнхаа агуулгаас халих, хэргийн тухайн тохиолдол бүрийг нэгтэн жишихээс сэргийлэх, хууль хэрэглээний практик үүсгэх зэрэг олон талын ач холбогдолтой юм.

Түлхүүр үг

Улсын дээд шүүхийн тайлбар, хууль тайлбарлах, хуулийг хэрэглэх, казус, хууль тогтоогчийн тайлбар

Бичигдсэн огноо

2012-05-26

Хуудсын тоо

Хэл

Монгол

Бүтээл

Бүрэн эхээр нь үзэх

Байршуулсан огноо

2023-01-21

Товч мэдээлэл үзсэн

3609

Бүрэн эхээр нь үзсэн

Эшлэлийн тоо

Санал болгож буй эшлэлийн загвар

А.Түвшинтулга “Улсын дээд шүүхээс хууль тайлбарлах онол, практикийн зарим асуудал” (2012), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1473

Цуглуулганд нэмэх

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх

Эшлэлүүд

[1] Энэ өгүүллийг “Монголын төр эрх зүй” сэтгүүлийн 2012 оны №4/70/-д нийтлүүлсэн.

[2] http://www.pmis.gov.mn/ сүүлд үзсэн. 2012 оны 2 дугаар сарын 5-ны өдөр

[3] Hhtp://www.topmedee.mn/news/7383 сүүлд үзсэн: 2012 оны 3 дугаар сарын 14-ний өдөр

[4] Шүүхээс хууль тайлбарлах хэрэглэх онол практикийн тулгамдсан асуудал /эрдэм шинжилгээний бага хурлын илтгэлийн эмхтгэл/ Уб., 2008.204 дэх тал.

[5] Алексеев С.С Төр ба эрх зүй/ эхлэн суралцах бичиг/ Уб., 2004 /орос хэлнээс орчуулсан Б.Батчулуун, Г.Бахдал.140 дэх тал.

[6] Лүндэндорж Н. Шилжилтийн үе: улс төр, эрх зүйн асуудал. Уб., 2010. 139 дэх тал. “Шүүх эрх мэдлийн хямрал” эрдэм шинжилгээний нийтлэл.

[7] Шүүхээс хууль тайлбарлах хэрэглэх онол практикийн тулгамдсан асуудал. /эрдэм шинжилгээний бага хурлын илтгэлийн эмхтгэл Уб., 2008.204 дэх тал. Амарсайхан Ц. “Шүхийн жишиг ба Монгол улсын дээд шүүхийн тайлбар” илтгэлээс.

[8] Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн, академич Ж.Амарсанаагийн 2012 оны 3 дугаар сарын 28-ны өдрийн Үндсэн хуулийн цэцийн дунд суудлын хуралдаанд хэлсэн үгнээс

[9] Шүүхээс хууль тайлбарлах хэрэглэх онол практикийн тулгамдсан асуудал /эрдэм шинжилгээний бага хурлын илтгэлийн эмхтгэл/ Уб., 2008.203 дахь тал.

[10] Наранчимэг Д., “Хуулийн тайлбар ба шинжлэх ухааны тайлбарын онцлог”.Монголын төр, эрх зүй сэтгүүл. Уб., 2005/4 дугаар.17 дахь тал.

[11] Мөн тэнд 18 дахь тал.

[12] Улын дээд шүүхийн 2008 оны 3 дугаар сарын 31-ний өдрийн 16 дугаар тогтоол

[13] КАЗУС (лат. casus англ. case)-эрх зүйд: 1. Тухайн этгээдийн чиглэсэн хүсэл зоригоор бус буй болсон үйл явдал ба энэ учраас тухайн нөхцөлд зааж болохооргүй байдаг; 2. Эрх зүйн зөрчлийн гадаад шинж байгаа боловч гэм буруутай шинж байхгүй санаатай буюу болгоомжгүйгээс ялгагдах тохиолдлын үйлдэл; 3. Тусгайлан сонгон шилж авсан шүүхийн хэрэг буюу жишээ болгосон эрх зүйн нөхцөл байдал; Нарангэрэл С., Эрх зүйн эх толь бичиг Уб., 2005. дэх тал

[14] Үндсэн хууль ба эрх зүйт ёс-III /илтгэлийн эмхтгэл/ Уб., 2011.87 дахь тал

[15] Алексеев С.С Төр ба эрх зүй/ эхлэн суралцах бичиг/ Уб., 2004 /орос хэлнээс орчуулсан Б.Батчулуун, Г.Бахдал.141 дэх тал.

[16] Захиргааны хэргийн шүүх: Монгол дахь шинэтгэл дэлхийн улсуудын жишиг Уб., 2004. V бүлэг “Үндсэн хуулийн шүүх ба захиргааны хэргийн шүүх: улсуудын холбоо харьцуулалт”... дэх тал

[17] 2012 оны 3 дугаар сарын 7-ны өдөр шинээр батлагдсан Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийг 2013 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөсэхлэн хүчин төгөлдөр дагаж мөрдөхөөр байгаа.

[18] Шүүхээс хууль тайлбарлах хэрэглэх онол практикийн тулгамдсан асуудал Уб., 2008.204 дэх тал.

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ