[1] Энэхүү өгүүллийг “Шүүх эрх мэдэл” эмхэтгэлийн 2021 оны No1 дүгээрт нийтлүүлсэн.

[2] Энэхүү өгүүлэлд хөндсдөн асуудал нь сэдэвт дурдсан хэрэг маргааныг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад тулгарсан асуудалд тулгуурлаж хууль хэрэглээний хувьд зарим асуудлыг хөндөж, судлаачийн өнцөгөөс харсан үзэл санаа бөгөөд аль нэгэн шүүгчийн байр суурийг шууд илтгээгүй болно.

[3] Архангай аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021.01.11-ний 109/ШШ2021/0001, 2021.01.19-ний 109/ШШ2021/0003,Өвөрхангай аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020.11.30-ны 109/ШШ2020/0023, Завхан аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020.12.03-ны 118/ШШ2020/0020, Увс аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020.12.04-ний 124/2020/0021, 2020.12.09-ний 124/2020/0022 дугаар шийдвэрүүдийг харна уу. Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан www.shuukh.mn цахим хуудаснаас 2020.01.01-2021.01.19-ний өдрийг хүртэлх хугацааны шийдвэрийг шүүж үзэхэд нийт 12 шийдвэр тус цахим хуудсанд байршсан байна.

[4] Тухайлбал ийнхүү шийдвэрлэсэн хэрэг Архангай аймаг дахь Захиргааны хэргийн шүүхэд 2, Өвөрхангай 1,  Баян-Өлгий 1, Дорнод 1 Завхан 2, Орхон 2 тохиолдол байна.

[5] Банзрагч Г. Захиргааны процессын эрх зүй. Уб., 2019.99 дэх тал

[6] Эрүүгийн хуулийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1.-д “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно.”, 14.5 дугаар зүйл. Иргэн сонгуулийн эрхээ эдлэх, сонгуулийн хорооны ажилд саад хийх 1.-д Иргэний сонгох, сонгогдох, ард нийтийн санал асуулгад оролцох эрхээ хэрэгжүүлэхэд; сонгуулийн хорооноос хуулийн дагуу явуулж байгаа үйл ажиллагаанд зориуд саад учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.2.Энэ гэмт хэргийг: 2.1.-д “хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж”, 2.2.-т “хууран мэхэлж”,  2.3.-т “сонгогчийг эд хөрөнгө, мөнгөөр татаж санал худалдан авч үйлдсэн бол таван мянга дөрвөн зуун нэгжээс хорин долоон мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.”

[7] Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн тайлбар Уб., 2009 135 дахь тал

[8] Монгол Улсын Их Хурлын 2020 оны 4 дүгээр сарын 16-ны өдрийн 23 дугаар тогтоол

[9] Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн дагуу аймгийн сонгуулийн хорооны сонгогдсонд тооцсон тогтоолтой холбогдох маргаантай холбоотойгоор гаргасан нэхэмжлэлд захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхээс 11 хэрэгт хянан шийдвэрлэх ажиллагааг ЗХШХШтХ-ийн 65.1.3-т зааснаар түдгэлзүүлэх захирамж гарсан байх бөгөөд түдгэлзүүлсэн хугацаа 20-30 хоног байна.

[10] Энэ хуулийн 34.3, 37.2, 47.1, 47.5.1, 47.5.2, 55.2-т заасныг зөрчсөн болох нь санал хураалтын дүн гарсны дараа шүүхийн шийдвэрээр тогтоогдсон бол тухайн шатны сонгуулийн хороо тухайн этгээдийг Төлөөлөгчөөр сонгогдсонд тооцох тухай шийдвэрээ хүчингүй болгож, нийтэд мэдээлнэ.

[11] 59.4.Энэ хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн этгээдэд эрүүгийн болон иргэний хууль тогтоомжид заасан хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байвал уг асуудлыг Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд заасны дагуу шалган, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу хянан шийдвэрлэнэ. 59.7.Аймаг, сум, дүүргийн сонгуулийн хорооны шийдвэр хууль зөрчсөн эсэх маргааныг эрх, эрх чөлөө, хууль ёсны ашиг сонирхол нь зөрчигдсөн этгээдийн гомдол, нэхэмжлэлийг санал авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор тухайн нутаг дэвсгэрийн харьяалах захиргааны хэргийн шүүх хүлээн авч Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу шийдвэрлэнэ.