Бүтээлийн нэр
Гэм буруугийн асуудлыг гэмт хэргийн субъектив талын ойлголтоос ялгамжтайгаар авч үзэхийн ач холбогдол
Тэмдэглэл
Хууль дээдлэх ёс, №3 (2023) сэтгүүлд нийтлэгдсэн
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрүүгийн эрх зүй, Эрүүгийн процессын эрх зүй
Бүтээлийн товч
Гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн гэм буруугийн асуудал нь гэмт хэргийн субъектив талын шинжээс агуулгаараа ялгаатай ойлголт юм. Англи, Америк тэргүүтэй Англо-Саксоны эрх зүйн бүлийн орнууд, ХБНГУ-ын эрүүгийн эрх зүйн онолд гэм буруугийн ойлголтыг бие хүний чөлөөт хүсэл зоригтой холбон тайлбарладаг бөгөөд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлд хамаардаг. Үүнтэй холбоотойгоор гэмт хэргийг үгүйсгэх нөхцөл байдал ба эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл хоорондын ялгаа үүсдэг. Ийнхүү гэм буруугийн ойлголтыг бие даасан байдлаар дахин авч үзэх нь эрүү, эрүүгийн процессын эрх зүйн суурь зарчмууд болох хууль ёсны зарчмын баталгааг хангах ба гэм бурууг шүүхээр эцэслэн тогтоох зарчим бодит агуулгаараа хэрэгжих бололцоог бүрдүүлнэ.
Түлхүүр үг
Гэм буруу, субъектив тал, гэм буруугийн зарчим, гэмт хэргийг үгүйсгэх нөхцөл байдал, уучлах үндэслэл.
Бичигдсэн огноо
2023-09-15
Хуудсын тоо
9
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2023-12-15
Товч мэдээлэл үзсэн
3880
Бүрэн эхээр нь үзсэн
105
Эшлэлийн тоо
21
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
З.Янжинлхам “Гэм буруугийн асуудлыг гэмт хэргийн субъектив талын ойлголтоос ялгамжтайгаар авч үзэхийн ач холбогдол” (2023), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1772
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] Энэ хандлагыг гэмт хэргийн субъектив талыг тодорхойлох субъективист хандлага гэдэг. Гэмт хэргийн дотоод тал буюу оюун санааны элементийг чухалчлах болсон цагаас орчин үеийг хүртэл объективист хандлагаас субъективист хандлага руу шилжилт хийсэн талаар судалгааны дараагийн хэсэгт тайлбарлана.

[2] G.Binder, Criminal law: the Oxford introduction to U.S. Law, (New York-Oxford University Press, 2016), 137.

[3] Ibid.

[4] Ibid.

[5] XIX дүгээр зуунд Бентам гэмт хэрэг бүр хамгаалагдсан эрх ашиг, түүнийг хууль бусаар зөрчсөн зөрчил, тухайн зөрчлийг бий болгох талаарх гэмт этгээдийн хүлээлтээс бүтнэ. Гэмт этгээд өөрийн үйлдэл, хохирол учрах боломжийг мэдэж үйлдсэн нөхцөлд түүнийг гэм буруутайд тооцно. Гэмт хэргийн оюун санааны элемент нь учруулсан хохиролтойгоо яв цав тохирч байх ёстой бөгөөд оюун санааны элемент болон үйл баримтын элемент хоёрын хамаарлыг “харилцан тусгалын зарчим” /correspondence principle/-д үндэслэнэ гэж үзсэн байдаг.

[6] M.Bonlader, Principles of German Criminal Law, (North America-Hart publishing, 2009), 181.

[7] J.Herring, Criminal law: text, cases, and materials, 5th ed, (United Kingdom- Oxford Press, 2012), 133.

[8] Ibid, 171.

[9] Ibid, 716.

[10] Ibid, 714.

[11] Сэтгэхүйн онолоор гэм бурууг субъектийн үйлдэлдээ хандсан сэтгэхүйн харьцаа гэж үздэг.

[12] Т.Золбоо, Гэмт хэргийн бүрэлдүүн, Уб, 2023, 141 дэх тал.

[13] Нэр томъёоны орчуулгыг Т.Золбоо, Гэмт хэргийн бүрэлдүүн бүтээлээс авав.

[14] M.Bonlader, Principles of German Criminal Law, (North America-Hart publishing, 2009), 16.

[15] Ibid, 143.

[16] Basic Law of the Federal Republic of Germany, (1949), art. 1(1). цахим холбоос: https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_gg/englisch_gg.html [Сүүлд үзсэн: 2023.07.28]

[17] M.Kremnitzer and T.Hornle, “Human dignity and Principle of Culpability”, Isreal Law Review, 44, (2011), 112.

[18] С.Жанцан, Монгол Улсын Эрүүгийн эрх зүйн онол, Уб, 2009, 466 дахь тал.

[19] Баянхонгор аймгийн сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоол, №13, 2019.12.05, 29 дэх цогцолбор, шийдвэрийг бүрэн эхээр нь үзэх холбоос:

https://shuukh.mn/single_case/72018?start_date=&end_date=&id=1&court_cat=2&bb=1 [Сүүлд үзсэн: 2023.07.28]

[20] Улсын дээд шүүхийн тогтоол, №260, 2020.05.25,  13-14 дэх цогцолбор, шийдвэрийг бүрэн эхээр нь үзэх холбоос:https://shuukh.mn/single_case/2311?daterange=2017-01-01%20-%202022-09-01&id=3&court_cat=2&bb=1 [Сүүлд үзсэн: 2023.07.28]

[21] Т.Золбоо, Гэмт хэргийн бүтээц, Уб, 2018, 95 дахь тал.