Бүтээлийн нэр
Улс төрийн бизнесийн мөчлөгийн онолын хандлага, үзэл баримтлал
Зохиогч
Баатарын Сарантуяа Дагва-Очирын Бумдарь
Тэмдэглэл
МУИС-ийн Улс төр судлалын тэнхимийн эрхлэн гаргадаг ПОЛИТОЛОГИ Эрдэм шинжилгээний сэтгүүлийн №20 (570) дугаарт нийтлэгдсэн эрдэм шинжилгээний өгүүлэл.
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Улс төрийн нам, Бусад
Бүтээлийн товч
Улс төрийн эдийн засгийн онол, арга зүй, судлах зүйл, судалгааны ач холбогдол болон зарим төрлийн ухагдахуун нь тодорхой болсон ч манайд судалгааны эргэлтэнд ороогүй ойлголт, нэр томьёонууд байсаар байна. Тэдгээрийн нэг нь улс төрийн эдийн засаг дахь “Улс төрийн эдийн засгийн \бизнесийн\ мөчлөг” (Nordhaus, 1975) -тэй холбогдох нэр томьёоны ойлголт юм. Улс төрийн эдийн засгийн мөчлөг буюу бизнесийн мөчлөг (цаашид, Улс төрийн бизнесийн мөчлөг гэх.) нь манай улсын нийгмийн шинжлэх ухаанд төдийлөн сайн судлагдаагүй ойлголт юм.
Төр нь баялгийн тэгш хуваарилалт хийх иргэдийнхээ эрүүл мэндийг хамгаалж, эрүүл саруул, гачигдах зүйлгүй амьдруулах үүрэгтэй ба үүнийг хэрэгжүүлэхийн төлөө намууд мөрийн хөтөлбөр боловсруулж төрийн эрхийг авахын тулд сонгуульд өрсөлддөг. Мөрийн хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хяналт тавих боломж иргэдийн хувьд сонгууль байдаг. Гэтэл сонгууль нь санал авах “Улс төрийн бизнесийн мөчлөг” болсон хэмээх хандлага байдаг. Энэ нь засгийн газар болон эрх баригч намын зүгээс сонгууль ойртоход эдийн засгийг сайжруулах бодлого баримталдаг ба сонгуулийн дараа үйл ажиллагаа нь идэвхгүй болдог үүнийг “Улс төрийн бизнесийн мөчлөг” хэмээн шууд ойлгох боломжтой юм.
Нөгөө талаас иргэдийн саналыг худалдан авах хамгийн боломжит үйл ажиллагаа нь төрийн зүгээс буюу засгийн газрын зүгээс нийгмийн халамжийн бодлогыг хэрэгжүүлж мөнгөний тэтгэсэн, халамжилсан бодлогоор ялалт авчирч байгаа эсэх нь энэхүү онолын хандлагаар илрэн гарах юм.
Түлхүүр үг
Түрхүүр үг: Улс төрийн эдийн засаг, улс төрийн бизнесийн мөчлөг, сонгууль, оппортунист, партизан хандлага
Бичигдсэн огноо
2022-03-22
Хуудсын тоо
9
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2024-01-23
Товч мэдээлэл үзсэн
1411
Бүрэн эхээр нь үзсэн
3
Эшлэлийн тоо
14
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Б.Сарантуяа Дагва-Очирын Бумдарь “Улс төрийн бизнесийн мөчлөгийн онолын хандлага, үзэл баримтлал” (2022), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1864
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

1. Мөнгөний бодлого нь инфляцыг тогтвортой түвшинд байлгах, мөнгөний ханшийг тогтворжуулахад чиглэгдэнэ.

2. Jeffrey Frankel in Handbook of Monetary Economics, 2010, article 7.2.2. Political Business Cycle

3. JanDrahokoupil“Political Business Cycle” article in Encyclopedia Britannica, published 2015

4. Эдийн засагт төрийн сангийн тэлэх бодлого явуулснаар эдийн засагт ажилгүйдэл буурч инфляц өснө гэж үздэг.

5. JiEunChung,  Kwang  Jung  “Political  Business  Cycle  and  their  policy  Implications:  An  Extension ofAlesina’sModel” article 2009, August

6. Шинэ Зеландийн эдийн засагч Виллиам Филлипсээс эхлэлтэй бөгөөд цалингийн хэмжээ бага байвал ажилгүйдлийн түвшин өндөр байх хандлагатай. Нөгөөтээгүүр хэрэв цалин бага, ажилгүйдэл өндөр байвал хүн амын нийт эрэлт багасаж, инфляцын түвшин буурдаг гэж үзэж 1958 онд Филлипсийн муруйн тухайнийтлэлээ бичсэн.

7. Бүтээгдэхүүн,  үйлчилгээний  үнийн  ерөнхий  түвшин  өсөж,  тэр  хэмжээгээр  мөнгөний  ханш  буурах үзэгдэл юм. Инфляц нь нэг талаас хэрэглээний сагсан дахь бараа, үйлчилгээний үнэ, өргөн хэрэглээний бараа, үйлчилгээний эрэлт, мөн тэдгээрийн нийлүүлэлт, хангамжийн харьцаа, нийт хэрэглээний зардалд эзлэх хувийн жинтэй холбогдон өөрчлөгдөх боловч нөгөө талаас мөнгөний нийлүүлэлт, валютын ханш, хүн амын орлогын өсөлт болон бусад хүчин зүйлээс хамааран өөрчлөгддөг.

8. Такаши Томисани “ Засгийн газрын улс төрийн бизнесийн мөчлөг” системийн загвар, Засгийн газрын дэмжлэгтэй судалгааны тайлан-政治的景気循環の議院内閣制モデル

9. Jeffrey Frankel in Handbook of Monetary Economics, 2010 article “Political Business Cycle”

10. Robert J. Franzese, Jr “Electoral and Partisan Cycle in Economic Policies and Outcomes” article-University of Michigan, 2002, p391

11. Bennett T. McCallum “The Political Business Cycle: An Empirical test”, University of Virginia

12. David G. Golden, James M. Poterba, “The Price of Popularity: The Political Business Cycle Reexamined”, Harvard University, 1980, JSTOR, 

13. Мөнгөний бодлого нь инфляцыг тогтвортой түвшинд байлгах, мөнгөний ханшийг тогтворжуулахад чиглэгдэнэ.

14. Эдийн засагт төрийн сангийн тэлэх бодлого явуулснаар эдийн засагт ажилгүйдэл буурч инфляц өснө гэж үздэг.