Гэм хорын маргааны зүйлчлэлийн онол, практик

Батболдын Туяа

Бакалаврын ажил

Гэм хорын эрх зүй

Манай улсад 2010 оноос өнөөг хүртэлхи хугацаанд 2186 удаагийн гэм хорын маргаан гарсан бөгөөд эдгээрт Хяналтын шатны шүүхээс шийдвэрлэсэн маргаанаас анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгосон шүүхийн шийдвэр давамгайлж байна. Өөрөөр хэлбэл, гэм хорын маргааныг шүүхээс шийдвэрлэхэд зүйлчлэл нь нэлээд анхаарал татсан асуудал байж магадгүй нь харагдаж байна. Үндсэн хуулиар аливаа этгээд нь зөрчигдсөн эрхээ хамгаалуулахаар шүүхэд хандах, бусдын хууль бусаар учруулсан гэм хорыг арилгуулах иргэний эрхийг баталгаажуулсан боловч эдийн бус гэм хор, ялангуяа сэтгэл санааны хохирлыг үнэлэх, арилгуулах асуудал өнөө одоо ч ярвигтай, практикт маргаан дагуулсан хэвээр байна. Өнөөгийн байдлаар зөвхөн бодит хохирлыг нөхөн төлөх буюу шийдвэрлэж буй маргааны 80 гаруй хувьд нь Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх заалтаас эхлэх “гэм хорын шаардах эрхүүдийн урьдчилсан нөхцөлүүдийг авч хэлэлцэхгүйгээр зөвхөн гэм хор учруулсан эсэхэд дүгнэлт өгч байгаа байдал ажиглагдаж байна. Түүнчилэн эдгээр маргааны 90 гаруй хувийг Иргэний хуулийн ерөнхий заалтаар шийдвэрлэсэн нь тус хуулийн нарийвчлан зохицуулсан хуулийн заалтыг хэрэглэх зарчимд нийцэхгүй байна.

Гэм хорын эрх зүй нь хувийн эрх зүйн шинжлэх ухааны судлагдахуун бөгөөд энэ талаарх судалгаа шинжилгээг эрдэмтэн судлаачид багагүй хийсэн байдаг. Сүүлийн жилүүдэд гэм хорын маргааны сэтгэл санааны хохирлыг нөхөн төлүүлэх талаар судлаачид нэлээдгүй судалгааны ажил хийсэн боловч гэм хорын маргааны зүйлчлэлийн талаар авч судлаагүй, харин сэдэвчилсэн судалгааны ажлууд хийгдсэн байна. Гэм хорын маргааныг зүйлчилж буй шүүхийн практикийг судлахын тулд Улсын Дээд Шүүхийн шийдвэр болон анхан давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрт түүвэр байдлаар судалгаа юм.

Гэм хор, эдийн бус эд хөрөнгийн хохирол, нэр төр, алдар хүнд, шүүхийн шийдвэр, иргэний хууль, эдийн бус гэм хор

2022-05-17

76

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2022-06-05

5781

360

74

Б.Туяа “Гэм хорын маргааны зүйлчлэлийн онол, практик” (2022), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1297

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх