Шүүхийн академи : “Зээлийн эрсдэлийн даатгалын гэрээний шаардах эрх иргэний хуулийн 443.7-д заасны дагуу шилжих эсэх, энэ зохицуулалтыг 497.1-тэй уялдуулан тайлбарлах асуудал”-тай холбоотой шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ

Бүтээлийн нэр

“Зээлийн эрсдэлийн даатгалын гэрээний шаардах эрх иргэний хуулийн 443.7-д заасны дагуу шилжих эсэх, энэ зохицуулалтыг 497.1-тэй уялдуулан тайлбарлах асуудал”-тай холбоотой шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ

Зохиогч

Шүүхийн академи

Тэмдэглэл

Энэхүү дүн шинжилгээг Шүүхийн судалгааны төвийн дарга Б.Дөлгөөн удирдаж, Иргэний эрх зүйн секторын эрхлэгч А.Нэмүүлэн хийж гүйцэтгэсэн болно.

Хэлбэр

Эрх зүйн шүүмж

Салбар

Банк & Санхүү, Даатгалын эрх зүй

Бүтээлийн товч

Нэхэмжлэгч “М Д” ХК нь хариуцагч Ж.Э-д холбогдуулан шилжүүлэн авсан шаардах эрхийн дагуу 56,918,027 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэл гаргасан. “... “М Д” ХК нь Д.М, Б.Г нартай 2015.06.19-ний өдөр орон сууцны зээлдэгчийн эрсдэлийн даатгалын гэрээ байгуулсан ба 2015.10.19-ны шөнө болсон зам тээврийн ослын улмаас Д.М-ийн амь нас хохирч даатгалын тохиолдол үүссэн.

Хэргийн маргааны зүйл нь даатгагчаас эрх бүхий этгээдэд төлсөн даатгалын нөхөн төлбөрийг даатгалын эрсдэл бий болгоход нөлөөлсөн гэм буруутай этгээд болох Ж.Э-ээс шаардан гаргуулах үндэслэлтэй эсэх асуудал юм. Даатгагч Иргэний хуулийн 443 дугаар зүйлийн 443.7-д заасны дагуу болон Б.Г-аас шаардах эрхээ шилжүүлэх хэлцлийн дагуу гэм буруутай этгээдээс хохирол шаардах эрхийг “М Д” ХК шилжүүлэн авсан гэж маргаж байгаа бол хариуцагч шилжүүлэн авсан уг шаардах эрхийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан, банкны зээлийн төлбөрийг төлсөн тул “М Д” ХК өөрт учирсан хохирлоо Ж.Э-оос шаардах эрхгүй гэж тайлбарлаж маргасан.

Түлхүүр үг

шүүхийн шийдвэр, дүн шинжилгээ, зээл, эрсдэлий даатгал, гэм хор, гэм хорын хариуцлага

Бичигдсэн огноо

2024-09-24

Хуудсын тоо

Хэл

Монгол

Бүтээл

Бүрэн эхээр нь үзэх

Байршуулсан огноо

2024-09-27

Товч мэдээлэл үзсэн

387

Бүрэн эхээр нь үзсэн

Эшлэлийн тоо

Санал болгож буй эшлэлийн загвар

Шүүхийн академи ““Зээлийн эрсдэлийн даатгалын гэрээний шаардах эрх иргэний хуулийн 443.7-д заасны дагуу шилжих эсэх, энэ зохицуулалтыг 497.1-тэй уялдуулан тайлбарлах асуудал”-тай холбоотой шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ” (2024), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2120

Цуглуулганд нэмэх

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх

Эшлэлүүд

[1] Энэхүү дүн шинжилгээг Шүүхийн судалгааны төвийн дарга Б.Дөлгөөн удирдаж, Иргэний эрх зүйн секторын эрхлэгч А.Нэмүүлэн хийж гүйцэтгэсэн болно.

[2] Шүүхийн шийдвэрийг дэлгэрэнгүй үзэх холбоос: https://shuukh.mn/single_case/10563?daterange=2024-01-01%20-%202024-08-14&id=3&court_cat=1&bb=1

[3] “Хууль хэрэглээ, шүүхийн шийдвэр” хэсгийн өгүүлбэрийн төгсгөлд бичигдсэн хаалт доторх дугаарлалт нь шүүхийн эх шийдвэрийн цогцолборын дугаар болно.

[4] Иргэний хууль (2002)-ийн 13 дугаар зүйлийн 13.1.

[5] Ж.Оюунтунгалаг, Иргэний эрх зүй II, Гэрээний үүрэг, 2022, 16-17 дахь тал.

[6] Мөн тэнд, 84 дэх тал.

[7] Монгол Улсын Дээд шүүх, Монгол Улсын Иргэний хуулийн тайлбар, Гэрээний бус үүрэг IV, 2016, 53-54 дэх тал.

[8] Мөн тэнд, 55 дахь тал.

[9] Мөн тэнд, 316 дахь тал.

[10] Б.Буянхишиг, “Иргэний эрх зүйн тусгай анги: гэрээний эрх зүй”, 5 дах хэвлэл, 2019, 310 дахь тал.

[11] Мөн тэнд, 322 дахь тал.

[12] Монгол банк, Санхүүгийн боловсрол, даатгал, түүний төрлүүд.
https://www.sankhuugiinbolovsrol.mn/cdn/pdf/Huvi%20hun%20buleg14.pdf (Сүүлд үзсэн: 2024.08.26)

[13] Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн судалгааны тайлан, Монгол Улс дахь гадаадын хөрөнгө оруулалтын эрх зүйн зохицуулалтын үүсэл хөгжил, хэтийн төлөв судалгаа, 677 дахь тал, https://nli.gov.mn/pdf/gadaadiin_hurungu_oruulaltiin.pdf (Сүүлд үзсэн: 2024.09.04)

[14] Санхүүгийн зохицуулах хороо, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн даатгалын гарын авлага, 2014, 5 дахь тал, https://www.frc.mn/resource/frc/uploads/page/1fd58a2b6e550d66e17978e118122b927587053c.pdf (Сүүлд үзсэн: 2024.09.04)

[15] Б.Буянхишиг, мөн тэнд, 333 дахь тал.

[16] Монгол даатгал, Зээлийн эрсдэлийн даатгал, https://www.mongoldaatgal.mn/?page_id=6642 (Сүүлд үзсэн: 2024.09.05)

[17] Шүүхийн шийдвэрийг дэлгэрэнгүй үзэх холбоос:
https://shuukh.mn/single_case/4145?start_date=&end_date=&id=3&court_cat=1&bb=1

[18] Иргэний хууль (2002)-ийн 443 дугаар зүйлийн 443.1-д ”Гэм хорын даатгалаар даатгагч нь даатгуулагчийн амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн бус ашиг сонирхолд учирсан гэм хорыг даатгалын үнэлгээний хэмжээгээр мөнгөн хэлбэрээр нөхөн төлөх үүрэг хүлээнэ.”

[19] ИХ-ийн 443 дугаар зүйлийн 443.7-д “Даатгуулагч учирсан гэм хорыг нөхөн төлөх шаардлагыг гуравдагч этгээдэд гаргаж болох тохиолдолд даатгагч уг гэм хорыг даатгуулагчид нөхөн төлснөөр шаардах эрх даатгагчид шилжинэ. Харин даатгуулагч гуравдагч этгээдэд шаардлага гаргах буюу шаардлагыг хангуулах эрхээсээ татгалзсан бол тэр хэмжээгээр даатгагч гэм хорыг нөхөн төлөх үүргээс чөлөөлөгдөнө.”

[20] ИХ-ийн 497 дугаар зүйлийн 497.1-д “Бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, сэтгэцэд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй.”

[21] ИХ-ийн 510 дугаар зүйлийн 510.1-д “Бусдын эд хөрөнгөд гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг арилгахдаа гэм хор учруулахаас өмнө байсан байдалд нь сэргээх /адил нэр, төрөл, чанарын эд хөрөнгө өгөх, гэмтсэн эд хөрөнгийг засах зэргээр/ буюу учирсан хохирлыг мөнгөөр нөхөн төлнө.”

[22] УДШ-ийн 001/ХТ2024/00126 дугаартай хяналтын шатны шүүхийн тогтоол.

[23] James Larkin, Credit Insurance-An Introduction (1995), 17.
https://bila.org.uk/wp-content/uploads/old/4ff4163fdbaa93.57092984.pdf (Сүүлд үзсэн: 2024.08.15)

[24] Aon Credit International (ACI), Introduction to Credit Insurance (2016), 5,
https://www.aon.com/unitedkingdom/products-and-services/risk-services/attachments/aci/aci-introduction-credit-insurance.pdf (Сүүлд үзсэн: 2024.08.15)

[25] Ibid, 19.

[26] Marine Insurance Act (1906), Section 79, Subrogation,
https://www.legislation.gov.uk/ukpga/Edw7/6/41/section/79 (Сүүлд үзсэн: 2024.08.19)

[27] Imtithal, Babiker Ahmed, Some Aspects of the Doctrine of Subrogation in Insurance Law (2006), 9, https://core.ac.uk/download/pdf/71675844.pdf (Сүүлд үзсэн: 2024. 08.19)

[28] Critical illness and life insurance,
https://www.unbiased.co.uk/discover/insurance/critical-illness-insurance/what-is-personal-accident-insurance-and-what-does-it-cover (Сүүлд үзсэн: 2024. 08.19)

[29] Danielle Courtin, Payment Protection Insurance, https://www.i-m-a.org.uk/wp-content/uploads/ima-ljdoc-191%2020.pdf (Сүүлд үзсэн: 2024.08.23)

[30] Civil Code of Japan (Act No.89 of 1896), Japanese Law Translation, https://www.japaneselawtranslation.go.jp/en/laws/view/3494/en#je_pt2ch10sc2at21 (Сүүлд үзсэн: 2024.08.23)

[31] Insurance Act (Act No. 56 of June 6, 2008), Japanese Law Translation, Chapter II, III
https://www.japaneselawtranslation.go.jp/en/laws/view/2775/en (Сүүлд үзсэн: 2024.08.25)

[32] Insurance Act, supra note, Chapter III, Art 3, and
Insurance Business Act（Act No. 105 of 1995）, Japanese Law Translation, Art. 3(4)(i),(ii), and (iii),
https://www.japaneselawtranslation.go.jp/en/laws/view/3243/en#je_pt2ch1at1 (Сүүлд үзсэн: 2024.08.27)

[33] Ibid, Chapter II, Art.3-Art.36.

[34] Insurance Act, supra note, Duty of Disclosure, Art.4

[35] Civil Code of Japan, supra note Art.415.

[36] Ibid, Art.599.

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ