Бүтээлийн нэр
Хүний генетекийн шинжилгээ, оношилгооны хууль зүйн зохицуулалтын харьцуулсан судалгаа
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрх зүйн онол & Философи,
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Захиргааны эрх зүй,
Эрүүл мэнд & Спортын эрх зүй,
Криминологи,
Хууль & Технологи
Бүтээлийн товч
Улс орнуудад хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх, түүн дээр туршилт хийх үйл ажиллагаа явагдаж эхэлсэнтэй зэрэгцэн түүнээс гарах ололт, амжилт болон хор уршгийн талаар санал шүүмж дэлгэрэн гарч ирсэн. Үүний цаана хүний эрхийн асуудал хөндөгдөж буй юм.
Улс орны хувьд өөрийн үндэсний аюулгүй байдал, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, шинжлэх ухааны судалгааны ажлыг хөгжүүлэх зэрэгт голчлон анхаарч байна. Харин уг харилцаанаас үүдэн гарах хүний эрхийн зөрчил, түүнийг хамгаалах, сэргээх зэрэг асуудлуудыг орхигдуулж болохгүй юм.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хууль батлан гаргах замаар зохицуулж эхэлсэн бөгөөд зарим улсын хувьд Үндсэн хуульдаа тусгаж өгсөн байна. Мөн бие даасан хуулийг батлан гаргаж байна. Харин хүний генетикийн шинжилгээ оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг ихэнх улсын хувьд эрүүл мэнд, нийгмийн даатгал, хувь хүний мэдээлэл хамгаалахтай холбоотой харилцааг зохицуулж буй хууль тогтоомжид тусгаж өгсөн байна.
Монгол Улсын хувьд хүний генетик оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хууль, Эмнлэгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хууль, Донорын тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хууль, Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Эрүүгийн хууль зэрэгт хэсэгчлэн ерөнхий байдлаар зохицуулж байна.
Энэхүү судалгааны ажил нь хүний генетик шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хуульд оновчтой тусгах, бие даасан хууль батлан гаргах ач холбогдлыг тогтоох, Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж бусад улсын оновчтой хуулийн зохицуулалтыг тусгах санал гаргахад чиглэсэн болно.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх явцад Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан халдашгүй байх эрх хөндөгдөж эрсдэлтэй байх бөгөөд уг эрхийг хэрхэн хангаж, хамгаалах, сэргээхтэй холбоотой хууль зүйн шинжлэх ухааны үүднээс дүгнэлт, санал дэвшүүлнэ.
Улс орны хувьд өөрийн үндэсний аюулгүй байдал, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, шинжлэх ухааны судалгааны ажлыг хөгжүүлэх зэрэгт голчлон анхаарч байна. Харин уг харилцаанаас үүдэн гарах хүний эрхийн зөрчил, түүнийг хамгаалах, сэргээх зэрэг асуудлуудыг орхигдуулж болохгүй юм.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хууль батлан гаргах замаар зохицуулж эхэлсэн бөгөөд зарим улсын хувьд Үндсэн хуульдаа тусгаж өгсөн байна. Мөн бие даасан хуулийг батлан гаргаж байна. Харин хүний генетикийн шинжилгээ оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг ихэнх улсын хувьд эрүүл мэнд, нийгмийн даатгал, хувь хүний мэдээлэл хамгаалахтай холбоотой харилцааг зохицуулж буй хууль тогтоомжид тусгаж өгсөн байна.
Монгол Улсын хувьд хүний генетик оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хууль, Эмнлэгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хууль, Донорын тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хууль, Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Эрүүгийн хууль зэрэгт хэсэгчлэн ерөнхий байдлаар зохицуулж байна.
Энэхүү судалгааны ажил нь хүний генетик шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хуульд оновчтой тусгах, бие даасан хууль батлан гаргах ач холбогдлыг тогтоох, Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж бусад улсын оновчтой хуулийн зохицуулалтыг тусгах санал гаргахад чиглэсэн болно.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх явцад Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан халдашгүй байх эрх хөндөгдөж эрсдэлтэй байх бөгөөд уг эрхийг хэрхэн хангаж, хамгаалах, сэргээхтэй холбоотой хууль зүйн шинжлэх ухааны үүднээс дүгнэлт, санал дэвшүүлнэ.
Түлхүүр үг
Ген-Gene
Генетик- Genetics
Геном-Genome
Хүний ген-Human genes
Генийн инженерчлэл- Genetic engineering
Ген шилжүүлэн суулгасан-Transgenic
Генетикийн шинжилгээ, оношилгоо - Genetic testing and diagnosis
Олон улсын гэрээ-Treaty
Хүний геном ба хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал - The Human Genome and the Universal Declaration of Human Rights
Генетик- Genetics
Геном-Genome
Хүний ген-Human genes
Генийн инженерчлэл- Genetic engineering
Ген шилжүүлэн суулгасан-Transgenic
Генетикийн шинжилгээ, оношилгоо - Genetic testing and diagnosis
Олон улсын гэрээ-Treaty
Хүний геном ба хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал - The Human Genome and the Universal Declaration of Human Rights
Бичигдсэн огноо
2024-11-26
Хуудсын тоо
28
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2024-11-28
Товч мэдээлэл үзсэн
1044
Бүрэн эхээр нь үзсэн
11
Эшлэлийн тоо
3
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Ц.Амарсанаа
“Хүний генетекийн шинжилгээ, оношилгооны хууль зүйн зохицуулалтын харьцуулсан судалгаа” (2024), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2186
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд
[1] Их Британийн Ерөнхий сайд асанИэн Дональд Кэмерон. Улстөрч.
[2] Ханс-Йорг Рейнбергер.Шинжлэх ухааны түүхч.
[3] Ц.Амарсанаа. Хүний генетикийн шинжилгээний талаарх зарим улс орны хууль тогтоомжийн зохицуулалт. 2023 он. Эх сурвалж:https://legaldata.mn/buteel/pdf?id=1540дэлгэрүүлэн үзнэ үү.
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Төрийн албан хаагчийн төрд учруулсан хохирлыг нэхэмжлэн гаргуулахад гэм буруугийн хэлбэрийг харгалзан үзнэ.
2025-04-17
-
Бизнесийн нэрийн маргаан (Бодь ХХК vs Бодь-Интернэшнл ХХК)
2025-04-14
-
Бие даан нэр дэвшихэд 801-ээс доошгүй гарын үсэг зуруулах нь үндсэн хууль зөрчсөн тухай 2025 оны 01 дүгээр дүгнэлтийн тойм
2025-04-10
-
DONOLOI BADAMKHAND
2025-04-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
DONOLOI BADAMKHAND
2025-04-17 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Энхээгийн Батбаяр Бадамдоогийн Ганболд
2025-04-17 Нэг сэдэвт бүтээлдуудаж байна ! -
Төмөрбаатарийн Лхагважаргал
Түрэмгий харь зүйл амьтан, ургамлыг хуулиар ялгамжтай тодорхойлох, эрх зүйн хийдлийг арилгах асуудал2025-04-15 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Эрдэнэбаатар Эрхбилгүүн
2025-04-15 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-04-14 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Оюуны Инноваци ТББ
2025-04-12 Судалгааны тайландуудаж байна ! -
Зоригтбаатарын Буяндаваа
2025-04-11 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Алтанцэцэгийн Пүрэвдулам
2025-04-09 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Алтанцэцэгийн Пүрэвдулам
2025-04-07 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !