Бүтээлийн нэр
Халдашгүй байх эрхийг хүний генетекийн эрх зүй зохицуулалтыг боловсронгуй болгох арга замаар хамгаалах нь
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрх зүйн онол & Философи,
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Захиргааны эрх зүй,
Эрүүл мэнд & Спортын эрх зүй,
Криминологи,
Хууль & Технологи
Бүтээлийн товч
Улс орнуудад хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх, түүн дээр туршилт хийх үйл ажиллагаа явагдаж эхэлсэнтэй зэрэгцэн түүнээс гарах ололт, амжилт болон хор уршгийн талаар санал шүүмж дэлгэрэн гарч ирсэн. Үүний цаана хүний халдашгүй байх эрхийн асуудал хөндөгдөж буй юм.
Улс орны хувьд өөрийн үндэсний аюулгүй байдал, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, шинжлэх ухааны судалгааны ажлыг хөгжүүлэх зэрэгт голчлон анхаарч байна. Харин уг харилцаанаас үүдэн гарах хүний эрхийн зөрчил, түүнийг хамгаалах, сэргээх зэрэг асуудлуудыг орхигдуулж болохгүй юм.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хууль батлан гаргах замаар зохицуулж эхэлсэн бөгөөд зарим улсын хувьд Үндсэн хуульдаа тусгаж өгсөн байна. Мөн бие даасан хуулийг батлан гаргаж байна.
Монгол Улсын хувьд хүний генетик оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг Эрүүгийн хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хууль, Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль, Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хууль, Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хууль, Донорын тухай хууль зэрэгт хэсэгчлэн ерөнхий байдлаар зохицуулж байна.
Энэхүү судалгааны ажил нь халдашгүй байх эрхийн хүрээг зөв тодорхойлох, хүний генетик шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хуульд оновчтой тусгах, бие даасан хууль батлан гаргах ач холбогдлыг тогтоох, Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж бусад улсын оновчтой хуулийн зохицуулалтыг тусгах санал гаргахад чиглэсэн болно.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх явцад Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан халдашгүй байх эрх хөндөгдөж эрсдэлтэй байх бөгөөд уг эрхийг хэрхэн хангаж, хамгаалах, сэргээхтэй холбоотой хууль зүйн шинжлэх ухааны үүднээс дүгнэлт, санал дэвшүүлнэ.
Улс орны хувьд өөрийн үндэсний аюулгүй байдал, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, шинжлэх ухааны судалгааны ажлыг хөгжүүлэх зэрэгт голчлон анхаарч байна. Харин уг харилцаанаас үүдэн гарах хүний эрхийн зөрчил, түүнийг хамгаалах, сэргээх зэрэг асуудлуудыг орхигдуулж болохгүй юм.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хууль батлан гаргах замаар зохицуулж эхэлсэн бөгөөд зарим улсын хувьд Үндсэн хуульдаа тусгаж өгсөн байна. Мөн бие даасан хуулийг батлан гаргаж байна.
Монгол Улсын хувьд хүний генетик оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг Эрүүгийн хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хууль, Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль, Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хууль, Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хууль, Донорын тухай хууль зэрэгт хэсэгчлэн ерөнхий байдлаар зохицуулж байна.
Энэхүү судалгааны ажил нь халдашгүй байх эрхийн хүрээг зөв тодорхойлох, хүний генетик шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хуульд оновчтой тусгах, бие даасан хууль батлан гаргах ач холбогдлыг тогтоох, Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж бусад улсын оновчтой хуулийн зохицуулалтыг тусгах санал гаргахад чиглэсэн болно.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх явцад Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан халдашгүй байх эрх хөндөгдөж эрсдэлтэй байх бөгөөд уг эрхийг хэрхэн хангаж, хамгаалах, сэргээхтэй холбоотой хууль зүйн шинжлэх ухааны үүднээс дүгнэлт, санал дэвшүүлнэ.
Түлхүүр үг
Ген-Gene
Геном-Genome
Генетик- Genetics
Хүний ген-Human genes
Гений инженерчлэл- Genetic engineering
Ген шилжүүлэн суулгасан-Transgenic
Генетикийн шинжилгээ, оношилгоо - Genetic testing and diagnosis
Геном-Genome
Генетик- Genetics
Хүний ген-Human genes
Гений инженерчлэл- Genetic engineering
Ген шилжүүлэн суулгасан-Transgenic
Генетикийн шинжилгээ, оношилгоо - Genetic testing and diagnosis
Бичигдсэн огноо
2024-11-25
Хуудсын тоо
23
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2024-12-02
Товч мэдээлэл үзсэн
1048
Бүрэн эхээр нь үзсэн
16
Эшлэлийн тоо
87
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Ц.Амарсанаа
“Халдашгүй байх эрхийг хүний генетекийн эрх зүй зохицуулалтыг боловсронгуй болгох арга замаар хамгаалах нь” (2024), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2187
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд
Hannah Kim, C. W.-H. (2024, 07 01). Genetic discrimination: introducing the Asian perspective to the debate. Retrieved 11 2024, from nature.com: https://www.nature.com/articles/s41525-021- 00218-4
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (II хэсэг)
11 hours ago

S2EP22. А.Түвшинтөгс: Бэлэглэлийн гэрээг хүчингүй болгох болон хүчин төгөлдөр бус тооцсон талаар маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ
1 day ago

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (I хэсэг)
2 days ago

Өмгөөлөгч мэргэжлийн хариуцлагын даатгалдаа цахимаар хамрагдах боломжтой боллоо
2 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Түр саатуулах хугацаа тооцох заалт нь Үндсэн хууль зөрчсөн тухай Цэцийн дүгнэлт (2024, №03)-ийн тойм
2025-06-27
-
Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайн газрын төлбөрийг уурхайн эдэлбэр газрын хэмжээгээр ногдуулж төлнө
2025-06-27
-
Хөөн хэлэлцэх хугацааг 4 хоногоор хэтрүүлснийг хүндэтгэн үзэх шалтгаан гэж үзэхгүй
2025-06-25
-
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Батсайханы Мөнхзул
2025-06-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-25 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Баатарын Сарантуяа
2025-06-24 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-24 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-06-23 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга Нэрэндашийн Дуламсүрэн
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Чинбатын Болормаа
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга Мөнхгэрэлийн Дэлгэрмаа
2025-06-22 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !