Халдашгүй байх эрхийг хүний генетекийн эрх зүй зохицуулалтыг боловсронгуй болгох арга замаар хамгаалах нь

Цэнджавын Амарсанаа

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Эрх зүйн онол & Философи, Үндсэн хуулийн эрх зүй, Захиргааны эрх зүй, Эрүүл мэнд & Спортын эрх зүй, Криминологи, Хууль & Технологи

Улс орнуудад хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх, түүн дээр туршилт хийх үйл ажиллагаа явагдаж эхэлсэнтэй зэрэгцэн түүнээс гарах ололт, амжилт болон хор уршгийн талаар санал шүүмж дэлгэрэн гарч ирсэн. Үүний цаана хүний халдашгүй байх эрхийн асуудал хөндөгдөж буй юм.
Улс орны хувьд өөрийн үндэсний аюулгүй байдал, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, шинжлэх ухааны судалгааны ажлыг хөгжүүлэх зэрэгт голчлон анхаарч байна. Харин уг харилцаанаас үүдэн гарах хүний эрхийн зөрчил, түүнийг хамгаалах, сэргээх зэрэг асуудлуудыг орхигдуулж болохгүй юм.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хууль батлан гаргах замаар зохицуулж эхэлсэн бөгөөд зарим улсын хувьд Үндсэн хуульдаа тусгаж өгсөн байна. Мөн бие даасан хуулийг батлан гаргаж байна.
Монгол Улсын хувьд хүний генетик оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг Эрүүгийн хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хууль, Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль, Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хууль, Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хууль, Донорын тухай хууль зэрэгт хэсэгчлэн ерөнхий байдлаар зохицуулж байна.
Энэхүү судалгааны ажил нь халдашгүй байх эрхийн хүрээг зөв тодорхойлох, хүний генетик шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хуульд оновчтой тусгах, бие даасан хууль батлан гаргах ач холбогдлыг тогтоох, Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж бусад улсын оновчтой хуулийн зохицуулалтыг тусгах санал гаргахад чиглэсэн болно.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх явцад Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан халдашгүй байх эрх хөндөгдөж эрсдэлтэй байх бөгөөд уг эрхийг хэрхэн хангаж, хамгаалах, сэргээхтэй холбоотой хууль зүйн шинжлэх ухааны үүднээс дүгнэлт, санал дэвшүүлнэ.

Ген-Gene
Геном-Genome
Генетик- Genetics
Хүний ген-Human genes
Гений инженерчлэл- Genetic engineering
Ген шилжүүлэн суулгасан-Transgenic
Генетикийн шинжилгээ, оношилгоо - Genetic testing and diagnosis

2024-11-25

23

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2024-12-02

250

9

87

Ц.Амарсанаа “Халдашгүй байх эрхийг хүний генетекийн эрх зүй зохицуулалтыг боловсронгуй болгох арга замаар хамгаалах нь” (2024), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2187

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх