Монгол улсын эрх зүйн тогтолцоо өөрийн гэсэн өвөрмөц онцлогтойгоор хөгжиж байгаа ч хууль тогтоомжийн тодорхой бус байдал нь хууль тогтоогчийн санаатай болон тооцоолоогүй, санамсаргүй үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр илрэн гардаг, тэдгээрийг хууль хэрэглэх эрх бүхий субъектууд ямар арга, арга зүйг хэрэглэн шийдвэрлэдэг талаар авч үзэв.
Хууль дээдлэх болон шүүгч гагцхүү хуульд захирагдах, үндсэн хуульд захирагдах зэрэг нийтлэг болон тусгай зарчимд хуулийн тодорхой бус байдал хэрхэн нөлөөлдөг мөн тодорхой бус нөхцөлд гаргах шийдвэрийн боломжит хувилбарыг таамаглах, эрсдлийг тооцох, шийдвэр гаргахад хэцүү байдаг талаар мөн субъектийн хандлага, ур чадвар, итгэл үнэмшил хэрхэн чухал хэмжигдхүүн болох нь тодорхой бус байдлын объектив, субъектив үзэл баримтлалаар нь тайлбарлагдана.
Энэхүү тодорхой бус байдал, нөхцлийг даван туулах арга замыг өөрийн орны хууль, эрх зүйн практикт тулгуурлан харьцуулан судлав.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
[1] Б.Чимид “Үндсэн хуулийг дээдлэн шүтэх ёс”. УБ., 2006
[2] Б.Чимид.“Үндсэн хуулийн мэдлэг”. УБ., 2008.
[3] Б.Чимид. Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал (хоёр дахь хэвлэл). УБ., 2017.
[4] П.Очирбат. “Алдаж болохгүй агшин”. УБ., 1997.
[5] МУИХ УИХТГ. “Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах онол-практикийн асуудлууд” эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл. УБ., 2018
[6] Tom Ginsburg, Judicial Review in New Democracies: Constitutional Courts in Asian Cases, Cambridge University Press, 2003.
[7] Kesavananda Bharati case. 1973.
[8] Yaniv Roznai. Unconstitutional Constitutional Amendments. 2014. London.
[9]Constitutional amendment rules: a comparative perspective, 2011, http://www.law.uchicago.edu/a
[10] "Minister of Health and Another v Treatment Action Campaign and Others" 2002.
U.S. Government, U.S. Judicial Branch, U.S. Supreme Court Cases. McCulloch v Maryland (1819). https://academy4sc.org/video/mcculloch-v-maryland-1819/?utm_campaign=&utm_medium=ppc&utm_source=adwords&utm_term=mcculloch%20v%20maryland&hsa_tgt=kwd-295971719896&hsa_mt=b&hsa_acc=2755491261&hsa_grp=137195960045&hsa_ver=3&hsa_src=g&hsa_cam=17727349663&hsa_net=adwords&hsa_kw=mcculloch%20v%20maryland&hsa_ad=609888621105&gclid=EAIaIQobChMI7snA_ty7gwMVu1cPAh34zAyQEAAYASAAEgLSf_D_BwE
[11] Kevin E.Davis. The concept of legal Uncertainly file:///C:/Users/win10/Downloads/Conceptoflegaluncertainty_8232017002.pdf
[12] Marian Grzybowski. Legislative Omission in practical Jurisprudence of Polish Constitutional Tribunal. https://www.confeuconstco.org/reports/rep-xiv/report_Poland_en.pdf
[13] Б.Өнөрмөөгийн “Хуулийн тодорхой бус зохицуулалтаас шалтгаалж эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд үүсч буй бэрхшээл” https://www.mglbar.mn/a/2490
[14] А.Түвшинтөгс” Шүүх эрх зүйн хэм хэмжээ байхгүй эсхүл тодорхой бус үндэслэлээр хэргийг шийдвэрлэхээс татгалзаж болохгүй гэсэн зохицуулалтыг удирдлага болгон сэтгэл санааны хохирлыг нөхөн гаргуулсан шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ” https://legaldata.mn/index.php/b/2066
[15] Б.Чимид. “Үндсэн хууль ба Үндсэн хуульчилсан хууль гэх асуудал” лекцийн тэмдэглэл. https://legaldata.mn/news/207
[16] Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийн гуравдугаар зүйлийн 3.1.2 дахь заалт, 5 дугаар зүйлийн 5.4, 5.6, 26 дугаар зүйлийн 26.2 дахь хэсэг тус тус Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх маргааныг хянан шийдвэрлэсэн тухай. https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16207135094741
[17] МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬД ОРУУЛСАН НЭМЭЛТ, ӨӨРЧЛӨЛТИЙН ЗАРИМ ЗААЛТ МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ХОЛБОГДОХ ЗААЛТЫГ ЗӨРЧСӨН ЭСЭХ МАРГААНЫГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16530977997941
[18] Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийн зарим заалт Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх маргааныг хянан шийдвэрлэсэн тухай 2022 оны 08 дугаар сарын 15-ны өдрийн 02 дугаар тогтоол. https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16530977997941
[19] Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийн зарим заалт Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх маргааныг хянан шийдвэрлэсэн тухай 2022 оны 08 дугаар сарын 15-ны өдрийн 02 дугаар тогтоол. https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16530977997941
[20] Оdbayar D, Chief justice of the Constitutional Court of Mongolia. Basic structure of the Constitution of Mongolia. “Conception on basic structure and the theoretical aspect” https://www.conscourt.gov.mn/?page_id=3241&lang=en#_ftn2
[21] https://law.justia.com/constitution/us/article-1/60-necessary-and-proper-clause.html “Монгол Улсын Ерөнхий сайдыг огцруулах тухай”. 2021-01-21 өдрийн хуралдааны тойм. https://www.parliament.mn/nn/13707/
[22] Zhang Qianfan. On the selective on the Chinese constitution. file:///C:/Users/win10/Downloads/Select.pdf /Үзсэн. 2025.01.21 -ний өдөр/
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

2025 оны 02 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
2 days ago

Ep45: Хүүхдийн хадгаламж ба зээлийн барьцаа
6 days ago

Ep44 | Газар эзэмших эрх дуусгавар болоход Засаг даргад газраа хүлээлгэн өгөх үүрэгтэй
1 week ago

Ep43 | ЗХХА-ыг хүчин төгөлдөр бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэл ба Ковидын тусгаарлалт
2 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Худалдах-худалдах авах гэрээний үнийг харилцан тохиролцоогүй бол гэрээ байгуулагдаагүй гэж үзнэ
2025-02-26
-
“Хүүхдийн мөнгөнөөс бүрдсэн” хадгаламжийг зээлийн гэрээнд барьцаалсан нь хүчин төгөлдөр бус
2025-02-22
-
Шударга эзэмшигч нь эд хөрөнгийг шударгаар эзэмшиж байхдаа засан сайжруулахад зарцуулсан зардлыг эрх бүхий этгээдээс шаардах эрхтэй
2025-02-19
-
Жонил Хан Саран
2025-03-07 Бакалаврын ажилдуудаж байна ! -
Тэрбишийн Мөнх-Эрдэнэ
2025-03-05 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-03-05 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Хүүхлээ Одонтуяа Батболдын Түвшингэрэлт
2025-02-28 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Батжаргалын Ариунзаяа, Равданбямбын Оюундэлгэр
2025-02-27 Судалгааны тайландуудаж байна ! -
Батсүх Намуун
2025-02-25 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Лутсүхийн Энхсайхан
2025-02-25 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-02-24 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-02-18 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Чулуунбат Оюунсайхан Орсоогийн Батдорж
2025-02-18 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !