Бүтээлийн нэр
ҮНДСЭН ХУУЛИАР ИРЭЭДҮЙН ХОЙЧ ҮЕИЙНХНИЙ ЗАРИМ ЭРХИЙГ ХАМГААЛАХ НЬ
Зохиогч
Хүүхлээ Одонтуяа Батболдын Түвшингэрэлт
Тэмдэглэл
Энэхүү өгүүллийг хүрээлэн буй судлалын мэргэжилтэн Б. Түвшингэрэлттэй хамтран бичсэн болно.
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Үндсэн хуулийн эрх зүй, Үндсэн хуулийн процесс
Бүтээлийн товч
Монгол Улс 2019 онд Үндсэн хуульдаа зарчмын шинжтэй нэмэлт өөрчлөлтийг Үндсэн хуулиндаа оруулан, түүнтэй уялдуулан бусад хуулиудыг шинэчлэн, сайжруулж байгаа билээ.
Үндсэн хуулиндаа Монгол Улс “ ирээдүйн иргэн бүрт” гэсэн заалтыг энэхүү нэмэлт өөрчлөлтийн хүрээнд бий болгосон нь сайн жишгийг бий болгосон гэж үзэж байна. Энэхүү нийлмэл эзэн бие нь байхгүй бүлэг хүмүүсийн тухай энэхүү үгс нь ямар үзэл санаа, агуулгын үүднээс Үндсэн хууль хуульчилагдсанд ач холбогдол өгөн уг сэдвийг сонгосон.
Уг сэдвийн хүрээнд хандуулах асуудлууд:
- Хойч үеийнхээ наад захын хэрэгцээг хамгаалан зохих байгалийн нөөц үлдээх;
- Хойч үеийнхний байгаль орчны тэнцвэртэй орчинд амьдрах баталгааг зөвлөлдөх ардчиллын онолын гол үзэл санаанд үндсэн дээр хамгаалах боломжыг эрэлхийлэх;
- Үндсэн хуульд агуулагдаж буй байгаль орчны үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг өргөтгөн тайлбарлах, байгаль хамгаалах тухай хуулийг шинэчлэн батлах;
- Төрийг эрх баригчдын гаргаж буй шийдвэрүүдийн хойч үеийнхний аюулгүй, эрүүл амьдрах хүрээлэн буй орчинд нь нөлөөлөх нөлөөллийг авч үзэх;
- Ирээдүйн иргэний нэрийн өмнөөс эрх ашгийг нь шүүхэд хамгаалан оролцогч субъектийг зарим улсын жишгээр эрх зүйн үндсийг бий болгох, эсхүл төрийн нэгэн захиргааны байгууллагыг байгуулах, эсхүл ТББ-д харъяалуулан хамгаалах зэрэг олон хувилбарын аль нэгээс сонгон хэрэгжүүлэх боломжтой гэж харж байна.
Дээрх нөхцөл байдлыг шийдвэрлэх, зохицуулахтай холбоотой шийдвэрийг гаргахдаа ирээдүйн хойч үеийнхний хэрэгцээг хангахад нэн чухал байгалийн баялгийг хамгаалах, тэдгээрт тулгарч болох байгаль орчны эрсдэлийг үнэлэх, эрх ашгийг нь төлөөлөн хамгаалах үүднээс ирээдүйд учирч болох хүндрэлтэй нөхцөл байдлыг судалгаа, шинжилгээний үндсэн дээр бодиттойгоор хийсвэрлэн төсөөлж тодорхойлон ирээдүйд учирч болох эрсдэл, хор хохирлоос зайлсхийх шийдвэр гаргах, мөн уг харилцаатай холбоотой ирээдүй хойчийн эрх ашгийг шүүхээр шийдвэрлэж хамгаалах, мөн тэдгээрийг төлөөлөх төлөөлөгчийг бий болгох, шүүхэд хандах эрхийг нь нээж өгөх, эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрх буюу эрүүл мэнд, сайн сайхан байдалд хор хөнөөлгүй орчин өөрөөр хэлбэл эрүүл мэндэд нь ээлтэй орчин, байгалийн унаган орчинг хадгалагдан үлдээх зэрэг шаардлагатай эрх зүйн зохицуулалтын Үндсэн хуулийн шинэчлэлийн тухай хөндөх болно.
Түлхүүр үг
ногоон үндсэн хуульт ёс (green constitutionalism ),үндсэн хуулийн шинэчлэл (constitutional reform ), хойч үеийн байгаль орчны эрхийн баталгаа
(future environmental rights guarantee), олон нийтийн хэлэлцүүлэг (public discussion), зөвлөлдөх ардчилал (deliberative Democracy), Байгаль орчин (environment), хуулийн тодорхой бус байдал (uncertainty), архитеп (archetype).
Бичигдсэн огноо
2025-02-27
Хуудсын тоо
12
Хэл
Монгол
Бүтээл
Бүрэн эхээр нь үзэх
Байршуулсан огноо
2025-02-28
Товч мэдээлэл үзсэн
113
Бүрэн эхээр нь үзсэн
2
Эшлэлийн тоо
10
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Х.Одонтуяа Батболдын Түвшингэрэлт “ҮНДСЭН ХУУЛИАР ИРЭЭДҮЙН ХОЙЧ ҮЕИЙНХНИЙ ЗАРИМ ЭРХИЙГ ХАМГААЛАХ НЬ” (2025), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2334
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

 [ 1 ] Ш.Цогтоо. Гадаад орнуудын үндсэн хуулийн эрх зүй. УБ хот. 2019 он.1

 [ 2 ] Үндсэн хууль ба зөвлөлдөх ардчилал. УБ., 2015 он.

 [ 3 ] Үндсэн хууль ба зөвлөлдөх ардчилал.Онол практикийн бага хурлын эмхэтгэл. УБ., 2015 он.

 [ 4 ]  Brandl and Bungert:  Endicott:..Conventtions giving judges power to develop the law. Kress. Hayward

  [ 5 ] Lex superior lāks sūpā´rēōr .“Higher law.”(1) A body of law of greater legitimacy than another body of law. 

 [ 6 ]  https://ikon.mn/n/

  [ 7 ] http://nda.gov.mn/

 [ 8 ]  https://lovdata.no/dokument/NLE/lov/1814-05-17

[ 9 ] https://www.justice.gov.za/legislation/constitution/saconstitution-web-eng.pdf 

 [1 0 ] http://nauka.kushnir.mk.ua/?p=4643

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

2025 оны 02 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа

1 day ago

Ep45: Хүүхдийн хадгаламж ба зээлийн барьцаа

5 days ago

Ep44 | Газар эзэмших эрх дуусгавар болоход Засаг даргад газраа хүлээлгэн өгөх үүрэгтэй

1 week ago

Ep43 | ЗХХА-ыг хүчин төгөлдөр бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэл ба Ковидын тусгаарлалт

2 weeks ago

Бусад мэдээ, мэдээлэл

ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ

Бүгд