Энэ удаад Үндсэн хуулийн заалтыг ердийн хуулинд хуулбарлахын хууль зүйн үр дагавар, маргаан хянан шийдвэрлэхэд оролцох субъектуудаас эрх ашиг нь хөндөгдөгдөөгүй, ашиг сонирхолгүй этгээд болох иргэний хуулиар бол гуравдагч этгээд, ҮХЦМХА-ны тухай хуульд тодорхой заан нэрлэгдээгүй ч Цэцийн шийдвэрт дурьдагдан тайлбар ирүүлдэг оролцогчийн тухай, тэдний Цэцийн хуралдаанд оролцох асуудал, тайлбарын ач холбогдол, нийтлэг нэршил, мөн хуулийн төслийн зарим нэгэн нэр томъёог Үндсэн хуулийн эрх зүйн үүднээс авч үзэв.
Тодруулбал, одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж буй ҮХЦМХШАт хууль болон Хууль тогтоомжийн тухай хуулийн хуулийн төсөлд тавигдах шаардлагаар хандан, Үндсэн хуулийн дээд эрхт байдлын тодорхой шинжид тулгуурлан Үндсэн хуулийн зүйл заалтыг ердийн хуульд хуулбарлах нь Үндсэн хуулийн хувьд эх сурвалжийн эрэмбийг үгүй хийх, мөн Үндсэн хуулийн заалт ердийн хуульд орсноор түүнийг тайлбарлахдаа үндсэн хуулийн агуулгыг үнэгүйдүүлэх, сулруулах зэрэг сөрөг үр дагавар үүсгэж болзошгүй учраас төслийн тодорхой заалтад тулгуурлан асуудлыг хөндсөн.
Маргааны зарим оролцогчдын эрх зүйн байдал, дэлхийн нийтлэг жишигт байдаг хөндлөнгийн мэдүүлэг өгдөг, маргааныг хянан шийдвэрлэхэд оролцогч одоо үйлчилж буй хуулинд нэрлэгдээгүй субъектын Цэцэд өгсөн тайлбарын ач холбогдлыг судалгааны нэг хоосон орон зай гэж бодож байна.
Мөн төсөлд бичигдсэн зарим зүйл заалтын талаар дэмжсэн, үл зөвшөөрсөн агуулгаа тайлбарлан саналаа илэрхийлэв.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
[1] Нарангэрэл. С. Эрх зүйн шинэтгэл. Улаанбаатар ( 2012)
[2] Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн төсөл. Хэлэлцүүлэгт зориулав) 2025
[3] Лүндэндорж.Н. Хууль тайлбарлан хэрэглэх онол, арга зүй. (Лекцийн тэмдэглэл). [Шүүх эрх мэдэл. №1 (2015)
[4] Буянхишиг.Б. Хувийн эрх зүй: Онол-арга зүй, эдийн засгийн анализ, харьцуулсан судлал. Улаанбаатар (2017)
[5 ] Нарангэрэл.С. Монголын ба дэлхийн эрх зүйн тогтолцоо. Улаанбаатар. (2001)
[6] Saumya, Constitutional supremacy or parliamentary sovereinty ( 2021)
[7] The Statement of Interest as a Tool in Federal Civil Rights Enforcement" (PDF). Harvard [10] Civil Rights-Civil Liberties Law Review. R v Kahsai, SCC 20.(2023)
[8] Cyril Salmon in Allen v Sir Alfred McAlpine & Sons Ltd [1968] 2 QB 229 at p. 266 F-G.
[9] Монгол Улсын Үндсэн хууль. 1992 он.
[10] Хууль тогтоомжийн тухай хууль.2015 он.
[11]Ү ндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх тухай хууль. 1997 он.
[12] Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэжрлэх тухай хуулийн төсөл. 2025 он.
[13] https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=10903
[14] https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=17048015474111
[15] https://legalinfo.mn/mn/detail/11119
[16] https://legalinfo.mn/mn/detail/367
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (II хэсэг)
6 hours ago

S2EP22. А.Түвшинтөгс: Бэлэглэлийн гэрээг хүчингүй болгох болон хүчин төгөлдөр бус тооцсон талаар маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ
1 day ago

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (I хэсэг)
2 days ago

Өмгөөлөгч мэргэжлийн хариуцлагын даатгалдаа цахимаар хамрагдах боломжтой боллоо
2 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Түр саатуулах хугацаа тооцох заалт нь Үндсэн хууль зөрчсөн тухай Цэцийн дүгнэлт (2024, №03)-ийн тойм
2025-06-27
-
Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайн газрын төлбөрийг уурхайн эдэлбэр газрын хэмжээгээр ногдуулж төлнө
2025-06-27
-
Хөөн хэлэлцэх хугацааг 4 хоногоор хэтрүүлснийг хүндэтгэн үзэх шалтгаан гэж үзэхгүй
2025-06-25
-
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Батсайханы Мөнхзул
2025-06-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-25 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Баатарын Сарантуяа
2025-06-24 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-24 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-06-23 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга Нэрэндашийн Дуламсүрэн
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Чинбатын Болормаа
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга Мөнхгэрэлийн Дэлгэрмаа
2025-06-22 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !