Бүтээлийн нэр
Юрген Харбих: Засгийн газрын үйл ажиллагаа ба Шүүхийн хяналт
Зохиогч
Хэлбэр
Нийтлэл
Салбар
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Захиргааны эрх зүй
Бүтээлийн товч
1) Хяналт тавих шаардлага
Эрх мэдэлд хяналт шаардлагатай. Хяналтгүй эрх мэдэл буруугаар ашиглагдах боломжтой, буруугаар ашиглагдаж ирсэн туршлага ч дэлхий дахинд бий. Ялангуяа төрийн эрх мэдэлд энэ нь хамаарах юм. Төрийн үйл ажиллагаанд хараат бус бие даасан шүүхийн зүгээс хяналт тавих болсон нь ардчилсан, эрх зүйт төрийн нэн чухал ололт билээ. Иргэн, хуулийн этгээд төрийн эрх мэдлийг нэн түрүүнд гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллагаас мэдэрдэг. Төрийн захиргааны доод, дээд шатны байгууллага болон тэдгээрийн орой болох засгийн газар нь гүйцэтгэх эрх мэдлийг хэрэгжүүлнэ. Захиргааны байгууллагын (= гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллага) гаргасан акт эрхийг нь зөрчиж байна гэж үзсэн хэн ч тухайн байгууллагын үйл ажиллагаа хуульд нийцэж буй эсэхийг шалгуулахаар шүүхэд хандах эрхтэй. Харин Засгийн газрын шийдвэрт хяналт тавих нь аль шүүхийн чиг үүрэг вэ?
2) Монголын ЗХХШ тухай 2002 оны хуулийн зохицуулалт
УИХ-аас 2002 оны 12-р сарын 26-ны өдөр батлан гаргасан Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн § 4.1.1-д Засгийн газраас гаргасан захиргааны актын эсрэг захиргааны хэргийн шүүхэд хандаж болохоор заасан байсан. Уг заалтыг Үндсэн хуулийн цэц 2005 онд Үндсэн хуулийн Гучин наймдугаар зүйлийн 1 болон Дөчин тавдугаар зүйлийн 2-ыг үндэслэн Үндсэн хуульд харш хэмээн дүгнэхдээ “Засгийн газар бол үндсэн хуулийн байгууллага бөгөөд үндсэн хуулийн байгууллагаас гаргасан актыг захиргааны хэргийн шүүх бус харин Үндсэн хуулийн цэц харъяалан шийдвэрлэнэ” хэмээх үндэслэлийг дурдсан. Цэцийн энэхүү дүгнэлтийн үр дүнд ЗХХШТХ-ийн § 4.1. дэх захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлын жагсаалтаас засгийн газрын захиргааны актыг хассан байдаг.
3) 2015 оны ЗХШХШТХ-ийн зохицуулалт
Шинэчлэн найруулсан ЗХШХШТХ хүчин төгөлдөр болсноор 2016 оны долдугаар сарын 1-ний өдрөөс 2002 оны ЗХХШТХ хүчингүй болсон. Уг шинэ хуулийн § 13.1-д захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлыг ерөнхийлөн заах зарчмаар хуульчилсан. Үүний дүнд захиргааны аль байгууллага гаргаснаас үл хамааран бүхий л захиргааны актыг захиргааны хэргийн шүүх харъяалан 2 шийдвэрлэхээр болсон. Энэхүү шинэ зохицуулалт нь эрх зүйт төрийн төлөвшил хөгжилд дэвшил авчирсан чухал заалт юм. ХБНГУ-д ийнхүү ерөнхийлөн заасан зохицуулалт 1949 оноос нэвтэрсэн бөгөөд иргэн, төрийн хоорондох итгэлцлийг бэхжүүлэхэд нэн чухал үүрэг гүйцэтгэж ирсэн.
Эрх мэдэлд хяналт шаардлагатай. Хяналтгүй эрх мэдэл буруугаар ашиглагдах боломжтой, буруугаар ашиглагдаж ирсэн туршлага ч дэлхий дахинд бий. Ялангуяа төрийн эрх мэдэлд энэ нь хамаарах юм. Төрийн үйл ажиллагаанд хараат бус бие даасан шүүхийн зүгээс хяналт тавих болсон нь ардчилсан, эрх зүйт төрийн нэн чухал ололт билээ. Иргэн, хуулийн этгээд төрийн эрх мэдлийг нэн түрүүнд гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллагаас мэдэрдэг. Төрийн захиргааны доод, дээд шатны байгууллага болон тэдгээрийн орой болох засгийн газар нь гүйцэтгэх эрх мэдлийг хэрэгжүүлнэ. Захиргааны байгууллагын (= гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллага) гаргасан акт эрхийг нь зөрчиж байна гэж үзсэн хэн ч тухайн байгууллагын үйл ажиллагаа хуульд нийцэж буй эсэхийг шалгуулахаар шүүхэд хандах эрхтэй. Харин Засгийн газрын шийдвэрт хяналт тавих нь аль шүүхийн чиг үүрэг вэ?
2) Монголын ЗХХШ тухай 2002 оны хуулийн зохицуулалт
УИХ-аас 2002 оны 12-р сарын 26-ны өдөр батлан гаргасан Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн § 4.1.1-д Засгийн газраас гаргасан захиргааны актын эсрэг захиргааны хэргийн шүүхэд хандаж болохоор заасан байсан. Уг заалтыг Үндсэн хуулийн цэц 2005 онд Үндсэн хуулийн Гучин наймдугаар зүйлийн 1 болон Дөчин тавдугаар зүйлийн 2-ыг үндэслэн Үндсэн хуульд харш хэмээн дүгнэхдээ “Засгийн газар бол үндсэн хуулийн байгууллага бөгөөд үндсэн хуулийн байгууллагаас гаргасан актыг захиргааны хэргийн шүүх бус харин Үндсэн хуулийн цэц харъяалан шийдвэрлэнэ” хэмээх үндэслэлийг дурдсан. Цэцийн энэхүү дүгнэлтийн үр дүнд ЗХХШТХ-ийн § 4.1. дэх захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлын жагсаалтаас засгийн газрын захиргааны актыг хассан байдаг.
3) 2015 оны ЗХШХШТХ-ийн зохицуулалт
Шинэчлэн найруулсан ЗХШХШТХ хүчин төгөлдөр болсноор 2016 оны долдугаар сарын 1-ний өдрөөс 2002 оны ЗХХШТХ хүчингүй болсон. Уг шинэ хуулийн § 13.1-д захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлыг ерөнхийлөн заах зарчмаар хуульчилсан. Үүний дүнд захиргааны аль байгууллага гаргаснаас үл хамааран бүхий л захиргааны актыг захиргааны хэргийн шүүх харъяалан 2 шийдвэрлэхээр болсон. Энэхүү шинэ зохицуулалт нь эрх зүйт төрийн төлөвшил хөгжилд дэвшил авчирсан чухал заалт юм. ХБНГУ-д ийнхүү ерөнхийлөн заасан зохицуулалт 1949 оноос нэвтэрсэн бөгөөд иргэн, төрийн хоорондох итгэлцлийг бэхжүүлэхэд нэн чухал үүрэг гүйцэтгэж ирсэн.
Түлхүүр үг
Засгийн газар, захиргааны хэргийн шүүх, шүүхийн хяналт, Засгийн газар ба захиргааны хэргийн шүүх
Бичигдсэн огноо
2018-10-17
Хуудсын тоо
3
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2019-03-12
Товч мэдээлэл үзсэн
4080
Бүрэн эхээр нь үзсэн
75
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Le.Data
“Юрген Харбих: Засгийн газрын үйл ажиллагаа ба Шүүхийн хяналт” (2018), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/476
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
Монгол Улсын Иргэний хуулийн тайлбарыг legaldata.mn-д байршуулна.
7 hours ago
2024 оны 11 дүгээр сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
2 weeks ago
Хуульчийн ажлын байрны үзэсгэлэн яармаг 2024 арга хэмжээнд хэлэлцэх хэлэлцүүлэг болон ярилцлагын сэдэв, зочид
2 weeks ago
Хуульчийн ажлын байрны үзэсгэлэн яармаг болно
2 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Ипотекийн зээлийн амь насны даатгал
2024-12-16
-
Хөгжлийн банкны гэх 80 хүн, 4 хуулийн этгээдэд холбогдох хэргийн шийдвэрийн тойм
2024-12-15
-
Иргэнийг гар утасны программ ашиглаж худалдаж авсан онгоцны тасалбараар нислэгийн өдөр онгоцонд суулгаагүй бол тус тасалбарыг худалдан авсан компани иргэний хохирлыг барагдуулна./Бүгд найрамдах казахстан улсын дээд шүүхийн шийдвэрийн хураангуй/
2024-12-12
-
Болдбаатарын Гүнбилэг
2024-12-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-12-18 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-12-18 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Батжаргалын Ариунзаяа
2024-12-14 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Баярсайхан Цолмон
2024-12-13 Гарын авлага & Аргачлалдуудаж байна ! -
Ганболд Цолмонгэрэл
2024-12-12 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Эрхэмбаярын Энхцэцэг
2024-12-12 Эрх зүйн шүүмждуудаж байна ! -
Батхишигийн Лхагвасүрэн
2024-12-12 Докторын диссертацидуудаж байна ! -
Монгол Улсын Сонгуулийн ерөнхий хороо
2024-12-11 Гарын авлага & Аргачлалдуудаж байна ! -
Даваасүрэн Майцэцэг Тэмүүлэн Төмөрхуяг
2024-12-10 Нийтлэлдуудаж байна !