Бүтээлийн нэр
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн онцлог, эрх зүйн харьцуулалт
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Үндсэн хуулийн процесс
Бүтээлийн товч
1992 оны Үндсэн хуулиар Монголд анх "Цэц" хэмээх оноосон нэртэй Үндсэн хуулийн шүүх байгуулагдсанаар монголын төрийн байгуулал нэгэн шинэ институтээр нэмэгдэж манай улс улмаар дэлхийн ардчилсан тогтолцоот улс орнуудын зүгт шийдвэрлэх алхамыг хийсэн юм.
Ийнхүү шинэ институт мөн чанартаа дэлхийн улсуудад байдаг Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн адил төрийн байгууллагын хосолсон шинжийг өөртөө агуулсан өвөрмөц нэгэн байгууллага болсон. Учир нь Үндсэн хуулийн цэц:
нэгд, үйл ажиллагаандаа шүүхийн байгууллагын шинжийг бүхэлд нь агуулсан шүүх болон цогцлогдож Үндсэн хуулийг хэрэглэж эцсийн шийдвэр гаргах монополийг өөртөө агуулах болсон. хоёрт, Цэц төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлэхэд оролцдогоороо парламент, засгийн газар, ерөнхийлөгчийн нэгэн адил Үндсэн хуулийн шинж чанартай байгууллага болон төлөвшиж дэлхийн улс орнуудын Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн жишигт ойртлоо. Энэ шинжээрээ аливаа Үндсэн хуулийн шүүх бусад шүүхээс, түүний дотор ердийн шүүхээс ялгагддаг хэмээн үздэг билээ.
Үндсэн хуулийн цэц байгуулагдаад 10 жил болж байна. Энэ хугацаанд цэц шүүх мөн эсэх, Үндсэн хуульд төрийн ямар субьект албан ёсны бөгөөд эцсийн тайлбарыг өгдөг, Үндсэн хуулийн тайлбар гэж юу болох зэрэг хэд хэдэн асуудлаар монголын төр, түүний өндөр хэмжээний албан тушаалтан хоорондоо санал зөрөлдөж байлаа. Эдгээрээс үүдэн дээрх 10 жилийн хугацаанд үндсэндээ нэг мөр ойлгогдож эхэлсэн, энэ талаарх маргаан намжсан зэргийг чухамхүү Үндсэн хуулийн цэцийн өөрийнх нь гүйцэтгэсэн үүрэг, гаргасан зөв мөр, дээрх асуудлаар судалгаа хийдэг монгол болон гадаадын эрдэмтдийн оруулсан хувь нэмэртэй холбон үзүүштэй.
Харамсалтай нь нийгэм бүхэлдээ тийм ч хурдацтай хөгждөггүй юм байна. Дэлхийн хууль зүйн шинжлэх ухаанд хэдийнээ нэг мөр болсон ойлголтууд ч гэсэн шилжилтийн бэрхшээлийг амсаж буй манай улсад, нийт иргэдийн, зарим тохиолдолд мөн хуульчдын ухамсарт нэн аажмаар нэвтэрдэг юм байна гэдгийг өнгөрсөн 10 жилийн дээрх жишээнүүдэд харлаа.
Ийнхүү шинэ институт мөн чанартаа дэлхийн улсуудад байдаг Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн адил төрийн байгууллагын хосолсон шинжийг өөртөө агуулсан өвөрмөц нэгэн байгууллага болсон. Учир нь Үндсэн хуулийн цэц:
нэгд, үйл ажиллагаандаа шүүхийн байгууллагын шинжийг бүхэлд нь агуулсан шүүх болон цогцлогдож Үндсэн хуулийг хэрэглэж эцсийн шийдвэр гаргах монополийг өөртөө агуулах болсон. хоёрт, Цэц төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлэхэд оролцдогоороо парламент, засгийн газар, ерөнхийлөгчийн нэгэн адил Үндсэн хуулийн шинж чанартай байгууллага болон төлөвшиж дэлхийн улс орнуудын Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн жишигт ойртлоо. Энэ шинжээрээ аливаа Үндсэн хуулийн шүүх бусад шүүхээс, түүний дотор ердийн шүүхээс ялгагддаг хэмээн үздэг билээ.
Үндсэн хуулийн цэц байгуулагдаад 10 жил болж байна. Энэ хугацаанд цэц шүүх мөн эсэх, Үндсэн хуульд төрийн ямар субьект албан ёсны бөгөөд эцсийн тайлбарыг өгдөг, Үндсэн хуулийн тайлбар гэж юу болох зэрэг хэд хэдэн асуудлаар монголын төр, түүний өндөр хэмжээний албан тушаалтан хоорондоо санал зөрөлдөж байлаа. Эдгээрээс үүдэн дээрх 10 жилийн хугацаанд үндсэндээ нэг мөр ойлгогдож эхэлсэн, энэ талаарх маргаан намжсан зэргийг чухамхүү Үндсэн хуулийн цэцийн өөрийнх нь гүйцэтгэсэн үүрэг, гаргасан зөв мөр, дээрх асуудлаар судалгаа хийдэг монгол болон гадаадын эрдэмтдийн оруулсан хувь нэмэртэй холбон үзүүштэй.
Харамсалтай нь нийгэм бүхэлдээ тийм ч хурдацтай хөгждөггүй юм байна. Дэлхийн хууль зүйн шинжлэх ухаанд хэдийнээ нэг мөр болсон ойлголтууд ч гэсэн шилжилтийн бэрхшээлийг амсаж буй манай улсад, нийт иргэдийн, зарим тохиолдолд мөн хуульчдын ухамсарт нэн аажмаар нэвтэрдэг юм байна гэдгийг өнгөрсөн 10 жилийн дээрх жишээнүүдэд харлаа.
Түлхүүр үг
Үндсэн хуулийн шүүх аль эрх мэдлийн шийдвэрийг хянах вэ?, Үндсэн хуулийн цэц гүйцэтгэх эрх мэдлийн шийдвэрийг бүхэлд нь хянах боломжтой юу?, Үндсэн эрх нь зөрчигдлөө хэмээн иргэн хүн үзсэн тохиолдолд Цэцэд хандах боломжтой юу?, Үндсэн хуулийн шүүхэд иргэн хүн шууд хандах уу?, хэм хэмжээний хяналт,
Бичигдсэн огноо
2002-05-16
Хуудсын тоо
10
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2020-09-16
Товч мэдээлэл үзсэн
6259
Бүрэн эхээр нь үзсэн
468
Эшлэлийн тоо
12
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Ц.Сарантуяа
“Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн онцлог, эрх зүйн харьцуулалт” (2002), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/775
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (II хэсэг)
18 hours ago

S2EP22. А.Түвшинтөгс: Бэлэглэлийн гэрээг хүчингүй болгох болон хүчин төгөлдөр бус тооцсон талаар маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ
2 days ago

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (I хэсэг)
2 days ago

Өмгөөлөгч мэргэжлийн хариуцлагын даатгалдаа цахимаар хамрагдах боломжтой боллоо
2 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Түр саатуулах хугацаа тооцох заалт нь Үндсэн хууль зөрчсөн тухай Цэцийн дүгнэлт (2024, №03)-ийн тойм
2025-06-27
-
Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайн газрын төлбөрийг уурхайн эдэлбэр газрын хэмжээгээр ногдуулж төлнө
2025-06-27
-
Хөөн хэлэлцэх хугацааг 4 хоногоор хэтрүүлснийг хүндэтгэн үзэх шалтгаан гэж үзэхгүй
2025-06-25
-
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Батсайханы Мөнхзул
2025-06-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-25 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Баатарын Сарантуяа
2025-06-24 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-24 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-06-23 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга Нэрэндашийн Дуламсүрэн
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Чинбатын Болормаа
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-23 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга Мөнхгэрэлийн Дэлгэрмаа
2025-06-22 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !