Хуулийн бичвэр дэх зарим холбох үгийн хэрэглээ

Солтанмурат Өмирбек

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Хууль зүйн техник

Хууль тогтоомж, шүүхийн шийдвэрийн бичвэр, үг хэллэг нь монгол хэл бичгийн дүрэмд нийцсэн, товч тодорхой, салаа утгагүй, нэг мөр, ойлгоход хялбар байх ёстой. Үүнд холбох үгсийг зөв хэрэглэх нь чухал юм. Хэл шинжлэлд холбох үгсийн философи ба логик шинжийг тодорхой томьёоллоор илэрхийлсэн нь хууль тогтоомжийг бүтээх, шүүхийн шийдвэр боловсруулах ажилд хууль зүйн оновчтой техник бүрдүүлэх, холбох үгсийн хэрэглээг жигдлэх, хууль зүйн утгыг нь нэг мөр болгоход чухал ач холбогдолтой.
Олон холбох үг орсон хуулийн заалтыг ойлгоход бэрх, ээдрээтэй болж, салаа утгаар тайлбарлагдан буруу хэрэглэснээс хуульчдын дунд багагүй маргаан үүсдэг. Ялангуяа “ба”, “буюу”, “эсхүл” зэрэг холбох үгс болон таслал (,)-ын хэрэглээг хууль зүйн техникийн хувьд нэг мөр болгоогүйгээс хуулийн бичвэрт салаа утгатай, ойлгомжгүй, тодорхойгүй байдал үүсдэг тул тэдгээрийг хэл зүйн утга, үүрэг талаас нь жигдлэх нь даруй шийдвэрлэвэл зохих асуудлын нэг болжээ.
Иймд тус өгүүлэлд Эрүүгийн хууль, Иргэний хуулийн тодорхой зүйл, заалтууд дахь зарим холбох үгийн алдаатай хэрэглээ болон Монгол Улсын Үндсэн хууль дахь “буюу”-ийн буруу хэрэглээг тус тус жишээ баримттайгаар хэл шинжлэлийн эх сурвалжуудыг үндэс болгон харьцуулан судлахын зэрэгцээ хуулийн хэл найруулгад туслах үгсийн зөв зохист хэрэглээг анхаарч, хууль зүйн оновчтой техник, аргыг бий болгох, шүүхийн хэл шинжлэлийг хөгжүүлэх талаар авч үзсэн болно.

Монгол хэлний холбох үг, ба, бөгөөд, буюу, эсхүл, таслал, хууль зүйн хэл шинжлэл, шүүхийн хэл шинжлэл, хууль зүйн нэр томьёо

2020-12-17

9

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2021-01-04

6669

156

35

С.Өмирбек “Хуулийн бичвэр дэх зарим холбох үгийн хэрэглээ” (2020), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/841

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх