Хардах эрх бий юу?

Болдхуягийн Пүрэвсүрэн

Нийтлэл

Үндсэн хуулийн эрх зүй

Монгол Улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хуулиудаас харахад бараа, бүтээгдэхүүнийг түгээх (to distribute), харин мэдээллийг тараах (to disseminate) гэсэн нэр томъёог ашиглаж байгаа нь нийтлэг байна. Харин олон улсын хэм хэмжээнд нэгэнт тогтсон үг хэллэгээр томьёолох нь зүйтэй. Тухайлбал, Иргэний болон улс төрийн эрхийн тухай олон улсын пактад “түгээх” эрх чөлөөтэй гэсэн бол, Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалд “түгээн дэлгэрүүлэх” эрх чөлөөтэй болохыг заажээ. Иймд түгээх гэдэг нэр томьёог хэрэглэх нь зүйд нийцнэ.
Мэдэх эрх (right to know) гэж байдаг бол эл эрхийг мушгин гуйвуулж тайлбарлахдаа хардах эрх болгон хувиргажээ.
Англи хэлэнд “estate”-байр суурь. Орос хэлэнд “власть” гэж нэр томьёог бид Монгол хэл рүү хөрвүүлэхдээ шууд утгаар нь буюу дөрөв дэх засаглал гэж андуу, ташаа буулгажээ.
Англи хэлэнд “right to suspect”, Орос хэлэнд “право подозревать”. Угтаа хяналтын эрх буюу англиар “public watchdog”-ийг Монгол хэлнээ, “олон нийтийн хяналт” гэж орчуулж болно. Бүр элдэв чимэг нэмж яримаар санагдаад байвал хоточ банхарын үүрэг ч гэж нэрлэхэд гэмгүй.

Хардах эрх, мэдэх эрх, түгээх эрх, дөрөв дэх засаглал, дөрөв дэх эрх мэдэл, хоточ банхарын үүрэг, мэдээллийн эрх чөлөө, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө, хэвлэн нийтлэх эрх чөлөө, мэдээлэл түгээх эрх, мэдээлэл олж авах эрх, мэдээллийн эрх чөлөө

2020-10-07

4

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2021-01-29

3816

83

4

Б.Пүрэвсүрэн “Хардах эрх бий юу?” (2020), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/866

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх