Пүрвээгийн Баттулга : Үндсэн хуулийн цэц өөрийн санаачилгаар маргаан үүсгэх эсэхтэй холбоотой зарим асуудал

Бүтээлийн нэр

Үндсэн хуулийн цэц өөрийн санаачилгаар маргаан үүсгэх эсэхтэй холбоотой зарим асуудал

Зохиогч

Пүрвээгийн Баттулга

Хэлбэр

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Салбар

Үндсэн хуулийн процесс

Бүтээлийн товч

Монгол улсын Үндсэн хуульд зааснаар ҮХЦ нь Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх маргааныг иргэдийн өргөдөл, мэдээллийн дагуу өөрийн санаачилгаар, тодорхой байгууллага, албан тушаалтны хүсэлтээр хянан шийдвэрлэдэг билээ. Иргэдийн өргөдөл, мэдээлэл ҮХЦ-ийн ажиллах гол хөшүүрэг болж байгаа. Энэ 2011 оны 10 дугаар сарын байдлаар ҮХЦ-д иргэдээс 1456 өргөдөл, мэдээлэл ирсэн байхад Цэц 119-д нь маргаан үүсгэж шийдвэрлэсэн байдал судлаачийн анхаарлыг татсан билээ. Үүнтэй холбоотойгоор иргэдийн өргөдөл, мэдээллийн дагуу ҮХЦ-д маргаан хянан шийдвэрлэх үүсгэх ажиллагааны талаар судалхад хүргэлээ.
ҮХЦМХШАтХ-ийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5 дахь хэсэгт иргэний гаргасан өргөдөл, мэдээллийн дагуу маргаан үүсгэхээс татгалзах үндэслэлүүдийг нэг бүрчлэн(4 үндэслэл) заасан байдаг. Хуулийнэ энэхүү зохицуулалтаас Цэц өөрийн санаачилгаар маргаан үүсгэх эсэх нь ҮХЦМХШАтХ-ийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5 дахь хэсэгт заасан үндэслэлүүдээр хязгаарлагдахаар харагддаг ч эдгээр үндэслэлүүдийн аль нэг нь байхгүй байхад Цэц маргаан үүсгэхээс татгалздаг байна. Энэ байдлын талаар манай эрдэмтэн судлаачид өөр суурьтай байдаг судалгааны явцад тогтоогдсон.
Иймээс судлаачийн иргэдийн өргөдөл мэдээллийн дагуу ҮХЦ маргаан үүсгэх эсэхтэй холбоотой дээрх асуудлуудын талаар онолын болон практикийн үзэл баримтлалыг судалсны үндсэн дээр өөрийн байр суурийг тодорхойлж, үүнийхээ дагуу санал, дүгнэлтээ бичсэн болно.

Түлхүүр үг

Үндсэн хуулийн цэц, үндсэн хуулийн цэцэд өргөдөл, мэдээлэл гаргах, үндсэн хуулийн маргаан үүсгэхээс татгалзах, үндсэн хуулийн цэцийн өөрийн санаачилга, үндсэн хуулийн цэц өөрийн санаачилгаар маргаан үүсгэхээс татгалзах.

Бичигдсэн огноо

2014-02-25

Хуудсын тоо

Хэл

Монгол

Бүтээл

Бүрэн эхээр нь үзэх

Байршуулсан огноо

2016-05-03

Товч мэдээлэл үзсэн

8663

Бүрэн эхээр нь үзсэн

440

Эшлэлийн тоо

Санал болгож буй эшлэлийн загвар

П.Баттулга “Үндсэн хуулийн цэц өөрийн санаачилгаар маргаан үүсгэх эсэхтэй холбоотой зарим асуудал” (2014), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/89

Цуглуулганд нэмэх

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх

Эшлэлүүд

[1] 20.1.Иргэн, байгууллага, албан тушаалтан Цэцэд өргөдөл, мэдээлэл, хүсэлтээ бичгээр гаргах бөгөөд түүнд дараахь зүйлийг тусгана:

1/ өөрийн нэр, хаяг, оршин суугаа газар, харилцах хэлбэр;

2/ түүний итгэмжилсэн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгчөөр оролцох хүний нэр, хаяг, албан тушаал, бусад шаардлагатай мэдээлэл;

З/ Үндсэн хуульд нийцээгүй гэж үзэж байгаа хууль тогтоомжийн нэр, батлан гаргасан он, сар, өдөр, дугаар, түүнчлэн Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзэж байгаа албан тушаалтны нэр, хаяг үйл ажиллагааны талаар;

4/ өөрийн шаардлагын үндэслэл, бусад нөхцөл байдал, тэдгээрийн нотолгоо;

5/ маргаж байгаа асуудлын талаархи өөрийн байр суурь;

6/ Цэцээр шийдвэрлүүлэхээр тавьж байгаа шаардлага;

7/ Үндсэн хууль болон энэ хуулийн ямар зүйл, хэсэг, заалтыг үндэслэн Цэцэд хандаж байгаа;

8/ хавсаргасан бичиг баримт болон холбогдох хүмүүсийн нэрсийн жагсаалт, тодорхой хаяг.

[2] Ц.Сарантуяа “Үндсэн хуулийн процессын эрх зүй: Суурь ойлголт, тулгамдсан асуудал” УБ., 2005. 203 дахь тал.

[3] Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэг.

[4] Ц.Сарантуяа “Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд холбогдох зарим асуудал” Монголын төр, эрх зүй сэтгүүл УБ., 2004. №4. 8 дахь тал

[5] Ц.Сарантуяа “Үндсэн хуулийн процессын эрх зүй: Суурь ойлголт, тулгамдсан асуудал” УБ., 2005. 165 дахь тал.

[6] Г.Совд “Монгол улсын Үндсэн хулийн цэцийн тухай хуулиудын тайлбар” УБ., 1999. 125 дахь тал.

[7] http://www.dnn.mn/?vfile=5&vmet_id=27961&vmet_main=4819. Үндсэн хуулийн цэцийн Тамгын газрын дарга Ч.Дашнямын нийтлэл. /Хамгийн сүүлд 2012 оын 12 сарын 04-нд хандсан./

[8] Судалгааг Үндсэн хуулийн цэцийн тамгын газраас авсан болно.

[9] Б.Чимид “Төр, нам эрх зүйн шинэтгэлийн эгзэгтэй асуудал”(II дэвтэр) УБ., 2008. 234 дэх тал.

[10] Ж.Амарсанаа “Ардчилсан эрх зүйт ёс” УБ., 2009. 35 дахь тал)

[11] http://www.legalinfo.mn/law/details/1013?lawid=1013. "Монгол Улсын 2007 оны төсвийн тухай хууль батлахдаа 250.0 сая төгрөгийг улсын их хурлын тойрог бүрт хуваарилсан нь үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргааныг эцэслэн хянан шийдвэрлэсэн тухай" Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тогтоол. Улаанбаатар хот. 2007 оны 6 дугаар сарын 22-ны өдөр

[12] Магадгүй бага суудлын хуралдаанд оролцсон цэцийн гишүүд энэхүү асуудлаар маргаан үүсгэсэн тохиолдолд иргэдийн мэдээлэлд дурдсан асуудлаар цэц Үндсэн хууль зөрчөөгүй гэсэн шийдвэрийг гаргачихвал цэцийн гишүүнээр хуульч биш хүн томилогдох боломж бүрэн нээлттэй болно гэж болгоомжилсон байж болох юм.

[13] ҮХЦМХШАТХ-ийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5.4 дэх заалт

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ