Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэл

Мөнхбаярын Ванчигмаа

хууль зүйн докторын зэрэг горилсон диссертаци

Докторын диссертаци

Эрүүгийн процессын эрх зүй

Монгол Улсын Үндсэн Хуулийн Арван зургаа дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэгт “Монгол Улсын хууль болон олон улсын гэрээнд заасан эрх, эрх чөлөө нь зөрчигдсөн гэж үзвэл хууль бусаар учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх ...” эрхтэй хэмээн хуульчилсан нь хүн бүр өөрт учирсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх болон зөрчигдсөн эрхээ сэргээлгэх эрхтэйг баталгаажуулсан суурь зохицуулалт болдог. Гэвч иргэд уг эрхийн талаар төдийлөн мэддэггүй, эрхээ хэрэгжүүлж чадахгүй гэмт хэргийн улмаас эд хөрөнгийн болон эд хөрөнгийн бус хохирол учирч өнгөрөх тохиолдол цөөнгүй байдаг.
Иймд гэмт хэргийн улмаас өөрт учирсан хохирлыг эрүүгийн хэрэгт иргэний нэхэмжлэл гаргах замаар зөрчигдсөн эрхээ сэргээлгэх, учирсан хохирлоо нөхөн төлүүлэх эрхтэй болохыг тодорхойлж, түүний хэрэгжилтийг хангах практик дадал хэвшүүлэх нь хүний үндсэн эрхийг хангах чухал хэлбэр юм. Мөн эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны бүхий л үе шатанд үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэгч албан хаагчид иргэний нэхэмжлэл гаргах боломжийг бүрдүүлэх, шийдвэрлэх, хэрэгжилтийг хангахад чиглэн ажиллах нөхцөлийг бий болгох шаардлага нийгэм, цаг үеийн шинэчлэлийн хамт тавигдаж байна.
Олон улсын төвшинд хохирогч, иргэний нэхэмжлэгчийн эрхийг хангах ажиллагаа нь хүний эрхийн хэрэгжилтийг дүгнэх нэг үзүүлэлт гэж үзээд зогсохгүй эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэлд холбогдох үйл ажиллагааг төгөлдөржүүлэхэд нилээд анхаарч байна.
Иймд өөрийн орны онцлогт тохируулан эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэлийн тухай онол, арга зүйн суурь ойлголтыг нэгтгэх, практик дадлыг зөв төлөвшүүлэх нэн шаардлагатай байгааг тодорхойлон шийдвэрлэх арга замыг судлаачийн зүгээс санал болгон дэвшүүлсэн. Судалгааны ажлын бүтцийг дараах байдлаар авч үзсэн.
УДИРТГАЛ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ: ЭРҮҮГИЙН ХЭРЭГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААН ДАХЬ ИРГЭНИЙ НЭХЭМЖЛЭЛИЙН ОЙЛГОЛТ, ЭРХ ЗҮЙН ҮНДЭСЛЭЛ
1.1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэл, түүний эрх зүйн үндэслэл
1.2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэлийн эрх зүйн зохицуулалтын хөгжил
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ: ЭРҮҮГИЙН ХЭРЭГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААН ДАХЬ ИРГЭНИЙ НЭХЭМЖЛЭЛИЙН ОРОЛЦОГЧИД, НЭХЭМЖЛЭЛИЙГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮЕ ШАТ
2.1. Эрүүгийн хэрэгт иргэний нэхэмжлэл гаргах эрх бүхий этгээд болон бусад оролцогч
2.2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэлийг шалган тогтоох, хянан шийдвэрлэх, хэрэгжүүлэх үе шат
2.3. Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг хянан шийдвэрлэх, хохирлын хэмжээг тогтоох аргачлал
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ: ЭРҮҮГИЙН ХЭРЭГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААН ДАХЬ ИРГЭНИЙ НЭХЭМЖЛЭЛИЙГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААГ БОЛОВСРОНГУЙ БОЛГОХ АСУУДАЛ
3.1. Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэлийг шийдвэрлэж буй өнөөгийн практик
3.2. Гадаадын зарим оронд эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэхдээ иргэний нэхэмжлэлийг хянан шийдвэрлэж буй практик чиг хандлага
3.3. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэлийг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг боловсронгуй болгох арга зам
ДҮГНЭЛТ
НОМ ЗҮЙ
ХАВСРАЛТ

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа, иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа, иргэний нэхэмжлэл, иргэний нэхэмжлэгч, хохирогч, иргэний хариуцагч, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь бусад оролцогчид

2020-04-03

208

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2021-04-14

5799

194

358

М.Ванчигмаа “Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь иргэний нэхэмжлэл” (2020), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/931

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх