Улсын дээд шүүхийн тогтоолд хийсэн дүн шинжилгээ

Ганхуягийн Давааням

“Шүүхийн шийдвэрийн судалгаа” цуврал 11-д Улсын дээд шүүхийн тогтоолд хийсэн дүн шинжилгээ болно. https://forum.mn/ сайтаас үнэ төлбөргүй татах боломжтой.

Судалгааны тайлан

Иргэний эрх зүй

Орчин цагийн компанийн эрх зүйд нэгт, хуулийн этгээдийн эрхийн чадвар, хоёрт, хувьцаа эзэмшигчийн хязгаарлагдмал хариуц лага гэсэн ойлголт суурь зарчмын түвшинд хэвшиж тогтжээ.

Эх газрын эрх зүйн бүлд хуулийн этгээдийн эрхийн чадвар нь хуулийн этгээд тусгайлсан хөрөнгөтэй байж үйл ажиллагааны үр дүнд үүссэн үүргийг гагцхүү өөрийн хөрөнгөөр хариуцах ёстой (англи хэл, separate patrimony) гэсэн агуулгыг илэрхийлнэ. Монгол Улсын хувьд ч уг суурь зарчмыг Иргэний хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.1-д “Өмчлөлдөө буюу эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах эрхдээ тусгайлсан хөрөнгөтэй, өөрийн нэрээр эрх олж, үүрэг хүлээдэг, үйл ажилла гаанаасаа бий болох үр дагаврыг эд хөрөнгөөрөө хариуц-даг ... зохион байгуулалтын нэгдлийг хуулийн этгээд гэнэ” хэмээн хуулийн этгээдийн үндсэн шинж болгон хуульчилсан байдаг. Мөн Компанийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1-д “Компанийн эд хөрөнгө нь эзэмшиж байгаа эд хөрөнгө болон эд хөрөнгийн эрхээс бүрдэх бөгөөд компани нь эдгээр бүх эд хөрөнгөөрөө хариуцлага хүлээнэ”, 9 дүгээр зүйлийн 9.2-т “Компани нь хувьцаа эзэмшигчийн хүлээх үүргийг хариуцахгүй” хэмээн нарийвчлан тусгаж өгсөн байна.

Түүнчлэн хувьцаа эзэмшигчийн хязгаарлагдмал хариуцлага нь хувьцаа эзэмшигч компанийн хувьцааг эзэмшсэний төлөө тухайн компанид хувь нийлүүлэхээс өөр үүрэг компани болон гуравдагч этгээдийн өмнө хүлээхгүй (англи хэл, limited liability of shareholders) гэсэн агуулгыг илэрхийлнэ. Энэ талаар Монгол Улсын Компанийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.3-т “Хувьцаа эзэмшигч нь компанийн хүлээх үүргийг хариуцахгүй бөгөөд гагцхүү өөрийн эзэмшлийн хувьцааныхаа хэмжээгээр хариуцлага хүлээнэ” хэмээн баталгаажуулсан байдаг.

Эдгээр зарчим нь эдийн засгийн хувьд ихээхэн ач холбог-долтой боловч хувьцаа эзэмшигчийн зүгээс хуулиар олгогдсон эрхийн давуу байдлаа урвуулан ашигласны улмаас компанийн шаардах эрх бүхий этгээдэд хохирол учруулах зэрэг шударга ёс, тэгш байдлын үүднээс авч үзвэл сөрөг үр дагаварт хүргэх нь бий. Энэ тохиолдолд хууль тогтоогч, эсхүл шүүхийн зүгээс тусгайлсан эрх зүйн сургаал (doctrine)-д тулгуурлан хуулийн этгээдийн эрхийн чадвар болон хувьцаа эзэмшигчийн хязгаарлагдмал хариуцлагын зарчмыг “нэвтлэх” замаар компанийн өр, төлбөрийг хувьцаа эзэмшигч, түүнтэй нэгдмэл сонирхол бүхий этгээдэд хүлээлгэж болох практик байдаг.

Энэ шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх боломжийг олго-сон ННФ-ын хамт олон, менежер Пүрэвдоржийн Бадамрагчаа болон шүүмж өгсөн МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн доктор, профессор Батболдын Амарсанаа, боловсруулах ажилд хувь нэмрээ оруулсан шавь Батцэнгэлийн Тэлмэнд талархсанаа илэрхийлье.

Компани, компанийн нэгдэл, улсын дээд шүүх, хувьцаа эзэмшигч, дампуурал, дампуурлын хэрэг

2023-01-21

40

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2024-07-29

496

68

10

Г.Давааням “Улсын дээд шүүхийн тогтоолд хийсэн дүн шинжилгээ” (2023), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2060

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх