Шүүхийн шийдвэрийн хураангуй
  • Газар эзэмших эрхийг хүчингүй болгохдоо бусдын хууль бус үйлдлийн улмаас тухайн газрыг зориулалтын дагуу ашиглаж чадаагүй байх нөхцөлийг харгалзах нь зүйтэй
    2024-07-26 Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн

    Хариуцагч нь 2011 оны дугаар захирамжаар нэхэмжлэгчид Баянголын аманд, 1000 м.кв газрыг зуслангийн зориулалтаар эзэмшүүлэх эрхийг 15 жилийн хугацаагаар олгосон бөгөөд ийнхүү эрх олгосноос хойш уг газар дээр ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулаагүй гэж үзэн “газар эзэмших гэрээний үүргийг хүндэтгэн 
    үзэх шалтгаангүйгээр гэрээнд заасан зориулалтын дагуу тухайн газраа 2 жил дараалан ашиглаагүй” гэх үндэслэлээр газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгосон байна. Нэхэмжлэгч нь хариуцагчийн гаргасан “Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгох тухай” захирамжийн өөрт холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулахаар нэхэмжлэл гаргажээ.  

    Нэхэмжлэгчээс “... бусдын хууль бус үйлдлийн улмаас тухайн газарт нэвтэрч орох, гарах боломжгүй байсан, энэ талаар гаргасан өргөдлүүдийг хариуцагч тус тус шийдвэрлэж байгаагүй, хариуцагч шийдвэр гаргахаас өмнө сонсох ажиллагаа явуулаагүй” гэж, харин хариуцагчаас “... газар эзэмших эрхтэй болсноос хойш 11 жил ашиглаагүй, газар эзэмших эрхийн нөхцөлийг удаа дараа зөрчсөн” гэж тус тус маргажээ.

    дэлгэрэнгүй
  • 14/14 ээлжийн ажилтны ажлын цаг, нэмэгдэл хөлсний маргаан
    2024-07-23 Judilogy

    Нэхэмжлэгч нь Хариуцагчтай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний дагуу уурхайд тэсэлгээчнээр ажиллаж байсан.  
    Нэхэмжлэгчийн зүгээс 2022.01.01-ний өдрөөс мөрдөгдөж эхэлсэн Хөдөлмөрийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгаар уртын ээлжийн ажиллах, амрах хоногийг 14, 14 болгосноор нэг сард ажиллавал зохих цаг 112 цаг (8цаг*14хоног) болсон бөгөөд 112-с илүү цаг ажилласан тохиолдолд нөхөн амраах эсхүл нэмэгдэл хөлс өгөх ёстой атал Хариуцагч нь өөрийн дотоод журмаараа нэг сард 168 цагаас илүү ажилласан тохиолдолд нэмэгдэл хөлс олгохоор хуулиас давсан, хуульд нийцээгүй зохицуулалт хийсэн тул нэг сард 56 цаг (168цаг – 112цаг)-т ногдох нийт 3 сарын нэмэгдэл хөлсийг гаргуулах шаардлага гаргав.
    Хариуцагч нь ердийн ажилтан нэг өдөрт 8 цаг, сард 168 цаг ажиллах тул уртын ээлжийн ажилтан нэг сард 168 цагаас илүү ажилласан тохиолдолд илүү цагийн хөлс олгоно, мөн ажилтны үргэлжлэн амрах амралтын 14 хоногт илүү цагийг нөхөн амраасан гэж үзэх тул хуульд заасан нэмэгдэл хөлс олгох урьдач нөхцөл хангагдаагүй гэж татгалзлын үндэслэлээ тайлбарлав.

    дэлгэрэнгүй
  • Өршөөлийн тухай хуулийг баримтлан эдлээгүй үлдсэн хорих ялыг зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар дүйцүүлэн солих боломжтой
    2024-07-19 Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн

    Шүүгдэгчид оногдуулсан хорих ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааг Өршөөлийн тухай хуулийг баримтлан зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар дүйцүүлэн солих тухай прокурорын дүгнэлтийг анхан болон давж заалдах шатны шүүх татгалзсан байна.

    дэлгэрэнгүй
  • Газар эзэмших эрх дуусгавар болоход уг газрыг Засаг даргын мэдэлд хүлээлгэн өгөх үүрэгтэй
    2024-07-17 Улсын дээд шүүх

    Нэхэмжлэгч хуулийн этгээд орон сууц, үйлчилгээний зориулалтаар эзэмшдэг газар дээрээ нийтийн зориулалттай орон сууцны байшин захиалан бариулж, уг байшинг Улсын комисс байнгын ашиглалтад хүлээн авсан байна.

    Тухайн орон сууцны оршин суугчид Сууц өмчлөгчдийн холбоо байгуулж, орчны газрыг ашиглах хүсэлтээ гаргаагүй. Мөн нэхэмжлэгч хуулийн этгээдийн газар эзэмших эрхийн хугацаа 2021 онд дуусгавар болсон бөгөөд хугацаа сунгуулах хүсэлт гаргаагүй байна.

    Нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албанаас нэхэмжлэгчээс 2022, 2023 оны газрын төлбөрийг нэхэмжилж, “... Сууц өмчлөгчдийн холбоонд газар эзэмших эрх шилжүүлсэн захирамж гараагүй байх тул төлбөрөөс чөлөөлөгдөхгүй. Иймд холбогдох материалыг бүрдүүлэн өгч, нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар газрын эрхийг шилжүүлнэ үү” гэсэн байна. Үүнийг нэхэмжлэгчээс эс зөвшөөрч маргажээ.

    дэлгэрэнгүй
  • Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын бүрэн эрх ба арилжааны эрх зүй дэх итгэмжлэлийн хэм хэмжээг тайлбарлан хэрэглэх нь
    2024-07-16 Judilogy
    Нэхэмжлэгч Д.Р нь “С” ХХК-ийн 49 хувийн хувьцаа эзэмшигч, хариуцагч “Э Э Э” ХХК нь тус компанийн 51 хувийн хувьцаа эзэмшигч болно. “С” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигч хариуцагч “Э Э Э” ХХК нь Монгол Улс (“МУ”)-ын хуулийн этгээд бөгөөд түүний хувьцаа эзэмшигч нь гадаад улсын хуулийн этгээд “Э Э Э И Л” компани, гүйцэтгэх захирал нь Израйл Улсын иргэн, тус хэргийн өөр нэгэн хариуцагч Я Ж П болно. Нэхэмжлэгчийн зүгээс хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурлыг хууль бус болохыг тогтоолгож, тус хурлаас гарсан шийдвэрүүдийг хүчингүй болгуулахаар шаардлага гаргасан ба энэ хүрээнд хурлын зарыг зохих журмын дагуу хүргэсэн эсэх, хувьцаа эзэмшигч “Э Э Э” ХХК-ийг төлөөлөн хурал зарлах эрх итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчид олгогдсон эсэх нь маргааны зүйл болжээ.
    дэлгэрэнгүй
  • Эрх зүйн байдлыг дордуулсан татварын хууль тогтоомжийг буцаан хэрэглэхгүй
    2024-06-26 Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн
    Нэхэмжлэгч хуулийн этгээдийн 2017-2019 оны албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн байдалд Татварын ерөнхий газрын татварын улсын байцаагч нараас хяналт шалгалт хийж, нийт 62,209,171,287 төгрөгийн татвар нөхөн ногдуулсан ба Маргаан таслах зөвлөлийн 2021 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн 16 дугаар тогтоолоор 31,087,206,112 төгрөгийн нөхөн татварыг хүчингүй болгосон.
    Хариуцагч татварын улсын байцаагч нараас “... 2019 оны 7, 8 дугаар сарын ашигт малтмал ашигласны төлбөрийг жишиг үнийн аргаар тооцож, тайлагнана, Засгийн газрын тогтоолд 2019 оны 3 дугаар улирлын тайланд энэ журмыг баримтална гэж хэрэгжих хугацааг шууд заасан тул татвар төлөгч 2019 оны 3 дугаар улирлын тайланг баталсан маягтын дагуу өссөн дүнгээр тайлагнана, 3 дугаар улиралд 7, 8, 9 сар хамрагдана” гэж, нэхэмжлэгч хуулийн этгээдээс “Засгийн газрын тогтоол гарсан үеэс эхлэн дагаж мөрдөх тул 9 дүгээр сард гарсан тогтоол 7, 8 дугаар сард үйлчлэхгүй, тухайн үед үйлчилж байсан журмын дагуу гэрээний үнээр буюу 2014 оны 220 дугаар тогтоолоор төлбөрийг тооцно” гэж маргаан үүсгэв.
    дэлгэрэнгүй
  • Маргаанаас зугтахын тулд хохирогчийг түлхэж хохирол учруулсан нь аргагүй хамгаалалт уу?,  болгоомжгүй үйлдэл үү?
    2024-07-03 Judilogy
     2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө шүүгдэгч А нь хамтран амьдрагч Э болон бусад найзуудын хамт шинэ жил тэмдэглэхээр цугларчээ. Тус үйл явдлын явцад Э нь ширээн дээр байсан хундагатай шар айргийг А-н нүүр лүү цацсаны улмаас Э болон А нар маргалдаж эхэлжээ. Улмаар Э нь шүүгдэгч А-н гар луу цохисон тул дахиад цохих гэхээр нь А, Э-г түлхэж унагасны улмаас Э-ийн эрүүл мэндэд учирсан гавал тархины битүү гэмтэл, тархины баруун тал бөмбөлгийн дагз чамархай хэсгийн хатуу хальсан доорх цус хуралт, баруун зулайн аалзан бүрхүүл доорх цус харвалт, гавал тархинд мэс ажилбар хийж хурсан цусыг авсан хагалгааны дараах байдал, зүүн нүдний зовхи, хоёр гар, хоёр өвдөгт цус хуралт бүхий хүнд гэмтэл учирсны улмаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2.1.т заасан гэмт хэрэгт холбогджээ. 
    дэлгэрэнгүй
  • Төрд учирсан хохирлыг хууль бус шийдвэр гаргасан албан тушаалтнаар төлүүлэв
    2024-07-01 Judilogy
    Хариуцагч нь сумын Засаг даргаар ажиллаж байхдаа 2021.08.02-ны өдрийн захирамжаар Э-г сумын Засаг даргын Тамгын газрын даргын албан тушаалаас халах шийдвэр гаргажээ. 
    Иргэн Э нь захирамжийг эс зөвшөөрч шүүхэд хандаж, тус шүүхийн шийдвэрээр Э-д сахилгын шийтгэл ногдуулах тухай захирамж хууль бус болохыг тогтоож, түүнийг албан тушаалд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний олговорт 6,666,181 төгрөгийг ... Тамгын газрын төсвөөс гаргуулан олгохоор шийдвэрлэсэн, шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн Тамгын газраас нийт 6,666,181 төгрөгийг Э-ийн ажилгүй байсан хугацааны цалин, нийгмийн даатгалд тооцож олгосон байна.
    ТАтХ-ийн 50.1, 50.2-т заасны дагуу хууль бус шийдвэрийн улмаас төрд учирсан хохирол болох 6,666,181 төгрөгийг буруутай албан тушаалтан О-гээс гаргуулахаар нэхэмжилжээ. Хариуцагч нь үүрэгт ажлаа гүйцэтгэж байхдаа өөрийн эрх хэмжээний хүрээнд шийдвэр гаргасан, 2021.11.20-ны өдөр ажлаа хүлээлгэж өгсөн тул ажлаас халсантай холбоотой өөрийн гаргасан шийдвэрийг шүүхэд бүрэн хамгаалах боломжгүй болсон, Иргэний хуулийн 498.2 дахь хэсэгт ...Хуульд өөрөөр заагаагүй бол төрийн албан хаагч албан үүргээ зөрчсөн гэм буруутай үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ийн улмаас бусдад гэм хор учруулсан бол уг гэм хорыг түүний ажиллаж байгаа хуулийн этгээд буюу төр хариуцан арилгана гэж заасан тул нэхэмжлэлийг зөвшөөрөхгүй гэж маргажээ.
    дэлгэрэнгүй
  • Хадгаламжид байсан мөнгийг хууль бусаар суутгаснаас үүсэх хохирлыг банк хариуцна
    2024-06-19 Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн
    Өөрийн охины нэр дээр 2011 оны 09 дүгээр сарын 28-ны өдөр Боловсрол- хүүхдийн ирээдүйн хадгаламжид данс нээлгэжээ. Ингэхдээ ээж нь хамтран эзэмшигчээр бүртгүүлсэн байна. Гэвч охины эцэг, эх нь 2019 оны 04 дүгээр сарын 28 болон 05 дугаар сарын 01-ний өдрүүдэд нас барсан. 2019 оны 09 дүгээр сарын 28-ны өдөр банкнаас хадгаламж эзэмшигчид мэдэгдэлгүйгээр дансанд нь байсан 21,249,500 төгрөгийг талийгаач нарын тухайн банкнаас авсан зээлийн төлбөр болгон суутгаж авсан байна. Ийн суутгасан нь хууль бус хэмээн дүгнэж уг мөнгийг банкнаас гаргуулахаар шийдвэрлэсэн 2022 оны 11 дүгээр сарын 08-ны өдрийн Улсын дээд шүүхийн тогтоол хүчин төгөлдөр хэвээр байх2 тул хадгаламжаас мөнгө суутгасан 2019 оны 09 дүгээр сарын 28-ны өдрөөс уг мөнгийг шүүхийн шийдвэрээр хадгаламж эзэмшигчид буцаан төлсөн 2023 оны 03 дугаар сарын 09-ний өдөр хүртэлх хугацааны хүү болох 11,981,134 төгрөгийг банкнаас гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг хадгаламж эзэмшигчийн асран хамгаалагч шүүхэд гаргажээ. Хариуцагч банкны зүгээс “банк болон талийгаачийн хооронд байгуулагдсан зээлийн гэрээний хугацаа нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 27-ны өдөр дууссанаар энэхүү зээлийн гэрээний барьцааны зүйл болох хадгаламжаас 21,249,500 төгрөгийг суутгасан боловч шүүхийн шийдвэрээр буцаан олгуулахаар шийдвэрлэсний дагуу банк мөнгийг төлсөн, хүүхдийн асран хамгаалагч нь хадгаламжийн хамтран эзэмшигчийн хувьд хадгаламжийн гэрээг 2019 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдөр цуцалж, үлдэгдэл мөнгийг авснаар гэрээ дуусгавар болсон тул уг хугацаанаас хойш хүү шаардах эрхгүй...” гэж маргасан байна.
    дэлгэрэнгүй
  • Хөрш залгаа газрын өмчлөгч нь өмчлөлийн газар дээр байгаа зөвшөөрөлгүй хил зөрчсөн байшин барилгын хэсгийг буулган зайлуулахыг шаардах эрхгүй
    2024-06-21 Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн
    Нэхэмжлэгч нь өөрийн өмчлөлийн газарт бетонон хашаа суулгах үедээ урд айл болох хариуцагчийн хашаа байшингийн хэсэг нь өөрийн өмчлөлийн газарт нэвтрэн орсныг мэджээ. Ингээд нэхэмжлэгч энэ тухай хариуцагчид хэлэхэд хариуцагч нь хашаа байшингийн зөвшөөрөлгүйгээр нэвтэрсэн хэсгийг буулган газрыг чөлөөлөхийг зөвшөөрөөгүй тул нэхэмжлэгч нь хариуцагчийн өмчлөлийн хашаа байшингийн хэсгийг буулгуулж газраа чөлөөлүүлэх, учирсан хохиролд 2,967,559 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулах шаардлагыг шүүхэд гаргасан. Гэвч хариуцагчаас “2014 онд тухайн газар, хашаа, байшинг худалдаж авсан. Худалдаж авсан байшинд давхар нэмж шинэчилсэн, байшингийн анхны суурь өөрчлөгдөөгүй. Нэхэмжлэгч нь 2005 онд газар өмчлөх эрх олж авах үедээ энэ тухай мэдэх боломжтой байсан. Түүний энэ талаарх шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан, хүлээн зөвшөөрөхгүй” гэж маргасан байна.  
    дэлгэрэнгүй
  • Байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаанд хуулиар нэхэмжлэл гаргах эрх олгогдсон уу?
    2024-06-17 Judilogy
    Хариуцагч Э сумын Засаг дарга нь 2019, 2020 онуудад холбогдох захирамжийн дагуу нэр бүхий 6 иргэнд зуслангийн зориулалтаар тус бүр 700 м.кв газрыг 15 жилийн хугацаатай эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэжээ. Нэхэмжлэгч Г байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаанаас Засаг даргыг өөрийн чиг үүрэгт үл хамаарах асуудлаар захиргааны акт гаргасан гэж үзээд, газар эзэмших эрх олгосон захирамжуудыг илт хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан байна. Хариуцагч нь Э сумын Засаг дарга нь хуулиар олгогдсон бүрэн эрхийн хүрээнд сумын тухайн жилийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөг үндэслэн газар эзэмшүүлсэн; Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн тухай хуульд зааснаар газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах шийдвэр гаргах нь төрийн захиргааны төв байгууллагын эрх хэмжээний асуудал байх тул Г байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаа нь нэхэмжлэл гаргах эрхгүй этгээд гэж маргасан байна. 
    дэлгэрэнгүй
  • Хохирогчийг бага насны хүүхдийнх нь дэргэд алах нь хүнийг онц харгис хэрцгийгээр алах хүндрүүлэх бүрэлдэхүүн болох уу?
    2024-06-11 Judilogy
    Шүүгдэгч Н нь архи, согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2021 оны 05 дугаар сарын 19-ний өдрөөс 20-нд шилжих шөнө С дүүргийн ** дүгээр хороо, ** дүгээр байрны ** тоотод хамтран амьдрагч Б-г эрхлэн явуулдаг бизнесийн бараа бүтээгдэхүүн эвдэрсэн байна гэсэн зүйлээс шалтаглан маргалдаж, улмаар Б “Маргалдахаа зогсооё, унтаж амаръя” гэсэн шаардлагыг эсэргүүцэж, улмаар хохирогч Б сандлаар толгойндоо хүчтэй цохиулсны улмаас нас баржээ. Уг үйл явдлыг тэдний бага насны төрсөн хүү Э-н харсан байна. Шүүгдэгч  Н нь өмнө нь 20 гаруй удаа гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн зөрчилд шалгагдаж байсан тул онц харгис хэрцгийгээр, гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж хүнийг алсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
    дэлгэрэнгүй
  • Барьцааны зүйлээс сонгох эрхээ хэрэгжүүлэх зохицуулалт ба түүний учир холбогдол
    2024-05-31 Judilogy
    Зохигчдын хооронд 2012-84, 2013-35, 2013-89, 2014-52 онуудад холбогдох дугаартай барьцаат зээлийн гэрээ болон эдгээрт нэмэлт өөрчлөлт оруулах гэрээг 2016.01.25 (“Нэмэлт өөрчлөлтийн гэрээ”)-ны өдөр тус тус байгуулсан. Хариуцагч Э ХХК нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ зөрчиж, зээл, хүүгийн төлөлтийг тогтоосон хугацаанд төлөөгүй ба зээлдүүлэгч нь үүрэг гүйцэтгэх нэмэлт хугацаа тогтоож, мэдэгдэл хүргүүлсэн боловч үр дүн гараагүй. Иймд гэрээг хугацаанаас нь өмнө цуцалж, Зээлийн гэрээний үүрэгт төлбөр гаргуулж, барьцаа хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэл хангуулахаар нэхэмжлэл гаргасан бол хариуцагч нь зарим барьцаа хөрөнгүүдийг чөлөөлүүлэх тухай сөрөг нэхэмжлэл гаргасан.
    дэлгэрэнгүй
  • Ховор ургамлыг зохих зөвшөөрөлгүйгээр худалдан авсан, хадгалсан, тээвэрлэсэн бол экосистемд хохирол учруулсанд тооцно
    2024-05-24 Улсын дээд шүүх
    Иргэн П.Г, А.Т нар нь байгалийн ховор ургамал болох 1236.25 кг дэрвэгэр жиргэрүү ургамлын үндсийг зохих зөвшөөрөлгүйгээр худалдан авч хадгалан улмаар 2019 оны 04 дүгээр сарын 11-12-нд шилжих шөнө Истана загварын тээврийн хэрэгсэлд ачиж нийслэлээс Өмнөговь аймгийн нутаг дэвсгэр хүртэл тээвэрлэн явсныг цагдаагийн байгууллага илрүүлсэн байна. 
    Прокуророос тэдгээрийг байгалийн ховор ургамлын жагсаалтад орсон дэрвэгэр жиргэрүү ургамлын үндсийг зохих зөвшөөрөлгүйгээр худалдан авч, хадгалсан, тээвэрлэсэн гэмт хэрэгт буруутгаж, яллах дүгнэлт үйлджээ.
    дэлгэрэнгүй
  • Төрийн албанд шатлан дэвших, чадахуйн зарчмыг буруу хэрэгжүүлсэн шийдвэрийг хүчингүй болгов
    2024-05-22 Улсын дээд шүүх
    Нэхэмжлэгч Б нь “Оюуны өмчийн газрын Хяналт шалгалтын газрын даргын албан тушаалд сонгон шалгаруулалт хууль зөрчсөн, төрийн жинхэнэ албан хаагчийн баталгаа зөрчигдсөн, тус байгууллагад 26 жил ажилласан намайг оюуны өмчөөр мэргэшээгүй 4 сар ажилласан хүнтэй өрсөлдүүлж ажлаас чөлөөлсөн, ... газрын дарга болж болохгүй бол улсын байцаагчаар ажиллах эрхтэй” гэх зэргээр маргажээ.
    дэлгэрэнгүй

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

Иргэний эрх зүйн 13 багц лекц хичээл цахим санд байршлаа

4 days ago

Ep 10: Хуурамч диплом ашиглан хөдөлмөр эрхэлбэл яах вэ?

4 days ago

“Мөнгө угаах гэмт хэргийг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа: тулгамдсан асуудал, шийдвэрлэх арга зам” Олон Улсын эрдэм шинжилгээний хуралд урьж байна

1 week ago

Ep9: Төрийн албан хаагч ажлын байран дээрээ шашны суртал ухуулга хийж болох уу?

1 week ago

Бусад мэдээ, мэдээлэл

ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ

Бүгд