Бүтээлийн нэр
Хүний генетекийн шинжилгээ, оношилгооны хууль зүйн зохицуулалтын харьцуулсан судалгаа
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрх зүйн онол & Философи,
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Захиргааны эрх зүй,
Эрүүл мэнд & Спортын эрх зүй,
Криминологи,
Хууль & Технологи
Бүтээлийн товч
Улс орнуудад хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх, түүн дээр туршилт хийх үйл ажиллагаа явагдаж эхэлсэнтэй зэрэгцэн түүнээс гарах ололт, амжилт болон хор уршгийн талаар санал шүүмж дэлгэрэн гарч ирсэн. Үүний цаана хүний эрхийн асуудал хөндөгдөж буй юм.
Улс орны хувьд өөрийн үндэсний аюулгүй байдал, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, шинжлэх ухааны судалгааны ажлыг хөгжүүлэх зэрэгт голчлон анхаарч байна. Харин уг харилцаанаас үүдэн гарах хүний эрхийн зөрчил, түүнийг хамгаалах, сэргээх зэрэг асуудлуудыг орхигдуулж болохгүй юм.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хууль батлан гаргах замаар зохицуулж эхэлсэн бөгөөд зарим улсын хувьд Үндсэн хуульдаа тусгаж өгсөн байна. Мөн бие даасан хуулийг батлан гаргаж байна. Харин хүний генетикийн шинжилгээ оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг ихэнх улсын хувьд эрүүл мэнд, нийгмийн даатгал, хувь хүний мэдээлэл хамгаалахтай холбоотой харилцааг зохицуулж буй хууль тогтоомжид тусгаж өгсөн байна.
Монгол Улсын хувьд хүний генетик оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хууль, Эмнлэгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хууль, Донорын тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хууль, Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Эрүүгийн хууль зэрэгт хэсэгчлэн ерөнхий байдлаар зохицуулж байна.
Энэхүү судалгааны ажил нь хүний генетик шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хуульд оновчтой тусгах, бие даасан хууль батлан гаргах ач холбогдлыг тогтоох, Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж бусад улсын оновчтой хуулийн зохицуулалтыг тусгах санал гаргахад чиглэсэн болно.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх явцад Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан халдашгүй байх эрх хөндөгдөж эрсдэлтэй байх бөгөөд уг эрхийг хэрхэн хангаж, хамгаалах, сэргээхтэй холбоотой хууль зүйн шинжлэх ухааны үүднээс дүгнэлт, санал дэвшүүлнэ.
Улс орны хувьд өөрийн үндэсний аюулгүй байдал, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, шинжлэх ухааны судалгааны ажлыг хөгжүүлэх зэрэгт голчлон анхаарч байна. Харин уг харилцаанаас үүдэн гарах хүний эрхийн зөрчил, түүнийг хамгаалах, сэргээх зэрэг асуудлуудыг орхигдуулж болохгүй юм.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хууль батлан гаргах замаар зохицуулж эхэлсэн бөгөөд зарим улсын хувьд Үндсэн хуульдаа тусгаж өгсөн байна. Мөн бие даасан хуулийг батлан гаргаж байна. Харин хүний генетикийн шинжилгээ оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг ихэнх улсын хувьд эрүүл мэнд, нийгмийн даатгал, хувь хүний мэдээлэл хамгаалахтай холбоотой харилцааг зохицуулж буй хууль тогтоомжид тусгаж өгсөн байна.
Монгол Улсын хувьд хүний генетик оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг Хувь хүний мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хууль, Эмнлэгийн тусламж, үйлчилгээний тухай хууль, Донорын тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хууль, Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Эрүүгийн хууль зэрэгт хэсэгчлэн ерөнхий байдлаар зохицуулж байна.
Энэхүү судалгааны ажил нь хүний генетик шинжилгээ, оношилгоо хийхтэй холбоотой харилцааг хуульд оновчтой тусгах, бие даасан хууль батлан гаргах ач холбогдлыг тогтоох, Монгол Улсад хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж бусад улсын оновчтой хуулийн зохицуулалтыг тусгах санал гаргахад чиглэсэн болно.
Хүний генетикийн шинжилгээ, оношилгоо хийх явцад Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан халдашгүй байх эрх хөндөгдөж эрсдэлтэй байх бөгөөд уг эрхийг хэрхэн хангаж, хамгаалах, сэргээхтэй холбоотой хууль зүйн шинжлэх ухааны үүднээс дүгнэлт, санал дэвшүүлнэ.
Түлхүүр үг
Ген-Gene
Генетик- Genetics
Геном-Genome
Хүний ген-Human genes
Генийн инженерчлэл- Genetic engineering
Ген шилжүүлэн суулгасан-Transgenic
Генетикийн шинжилгээ, оношилгоо - Genetic testing and diagnosis
Олон улсын гэрээ-Treaty
Хүний геном ба хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал - The Human Genome and the Universal Declaration of Human Rights
Генетик- Genetics
Геном-Genome
Хүний ген-Human genes
Генийн инженерчлэл- Genetic engineering
Ген шилжүүлэн суулгасан-Transgenic
Генетикийн шинжилгээ, оношилгоо - Genetic testing and diagnosis
Олон улсын гэрээ-Treaty
Хүний геном ба хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал - The Human Genome and the Universal Declaration of Human Rights
Бичигдсэн огноо
2024-11-26
Хуудсын тоо
28
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2024-11-28
Товч мэдээлэл үзсэн
138
Бүрэн эхээр нь үзсэн
4
Эшлэлийн тоо
3
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Ц.Амарсанаа
“Хүний генетекийн шинжилгээ, оношилгооны хууль зүйн зохицуулалтын харьцуулсан судалгаа” (2024), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2186
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд
[1] Их Британийн Ерөнхий сайд асанИэн Дональд Кэмерон. Улстөрч.
[2] Ханс-Йорг Рейнбергер.Шинжлэх ухааны түүхч.
[3] Ц.Амарсанаа. Хүний генетикийн шинжилгээний талаарх зарим улс орны хууль тогтоомжийн зохицуулалт. 2023 он. Эх сурвалж:https://legaldata.mn/buteel/pdf?id=1540дэлгэрүүлэн үзнэ үү.
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
Хуульчийн ажлын байрны үзэсгэлэн яармаг 2024 арга хэмжээнд хэлэлцэх хэлэлцүүлэг болон ярилцлагын сэдэв, зочид
17 hours ago
Хуульчийн ажлын байрны үзэсгэлэн яармаг болно
3 days ago
Т.Мөнх-Очирын "Олон нийтийн амгалан тайван байдал алдагдуулах гэмт хэргийн зүйлчлэлийн үндсэн асуудал" номын нээлт боллоо
4 days ago
Дам эшлэл (Secondary referencing/citing) авах тухай
1 week ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Худал мэдүүлэг өгөх нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны эсрэг гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцогдоно.
2024-11-29
-
Орон байранд нэвтэрч үйлдсэн хулгайлах гэмт хэргийн хохирлын хэмжээ бага байх нь цагаатгах үндэслэл болохгүй.
2024-11-28
-
Ялын дээд хэмжээ оногдуулахад ёс суртахууны буруутгалыг харгалзан үзэхгүй.
2024-11-27
-
Цэнджавын Амарсанаа
2024-12-02 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Даваасүрэн Майцэцэг
2024-11-28 Магистрын ажилдуудаж байна ! -
Цэрэнбалтавын Сарантуяа
2024-11-28 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Цэнджавын Амарсанаа
2024-11-28 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ахат Гулим
2024-11-28 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Монгол Улсын Дээд шүүх
2024-11-27 Сэтгүүлдуудаж байна ! -
Рагчаагийн Очирбал
2024-11-27 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Баасандоржийн Батбаяр
2024-11-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Рагчаагийн Очирбал
2024-11-26 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Тэрбишийн Мөнх-Эрдэнэ
2024-11-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !