Энэ хэрэгцээ шаардлагын үүднээс ургамлын хортон шавьжаас хамгаалах зорилгоор зориудаар генетикийг өөрчлөх буюу инженерчлэл хийн засварлаж байна. Гэтэл уг генийн өөрчлөлт нь хүрээлэн буй орчинд амьдарч буй амьд биест хэрхэн нөлөөлж буй талаар судалгаа хомс байгаа нь сөрөг үр дагавар үүсгэж болзошгүй юм. Мөн нөгөөтээгүүр байгаль дээрх ховордож буй амьтан, ургамал, бичил биетийг генийн инженерчлэл хийх замаар хадгалан хамгаалан авч үлдэх судалгаа шинжилгээ хийх хэрэгцээ тулгарч байна. Хүрээлэн буй орчны тэнцвэрт байдлын алдагдал нь хүний амьдралд шууд нөлөөлөх бөгөөд байгалийн тэнцэл алдагдахаас хамгаалуулах эрх зөрчигдөх юм.
Хүний эрхийг хамгаалах, сайн сайхан, хүрээлэн буй орчны тэнцвэрт байдлыг хадгалах үүднээс генийн инженерчлэлийн талаар хуулийн зохист зохицуулалтыг бий болгох хэрэгжүүлэх шаардлага зайлшгүй бий болж байна. Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт нэн ховор, устгах аюул нүүрлэсэн амьтан, ургамал оршин тогтнож байгаа бөгөөд тэдгээрийг хамгаалах, ашиглах, судлах чиглэлээр 2021 онд Генетик нөөцийн хуулийг баталсан. Уг судалгааны зорилт нь тус хуулийн хэрэгжилтэд дүн шинжилгээ хийх, цаашид улс орнууд генийн инженерчлэлийн үр шимийг хэрхэн хүртэж буй талаар тогтоох юм.
байдлын тухай конвенц, Нагоягийн протокол
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
1. https://www.gmolabel.org/mn/bilgiler/genetigi-degistirilmis-bitkilerin-cevreye-etkileri/
2. Zohary D, Hopf M, Weiss E (2012).Domestication of Plants in the Old World: The origin and spread of plants in the old world. Oxford University Press.дам ишлэв.
3. Hershey AD, Chase M (May 1952)."Independent functions of viral protein and nucleic acid in growth of bacteriophage".The Journal of General Physiology.36(1): 39–56.
4. Jackson DA, Symons RH, Berg P (October 1972). "Biochemical method for inserting new genetic information into DNA of Simian Virus 40: circular SV40 DNA molecules containing lambda phage genes and the galactose operon of Escherichia coli".Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America.69(10): 2904–9.
5. Gutschi S, Hermann W, Stenzl W, Tscheliessnigg KH (1 May 1973). "[Displacement of electrodes in pacemaker patients (author's transl)]".Zentralblatt für Chirurgie.104(2): 100–4.
6. Jaenisch R, Mintz B (April 1974)."Simian virus 40 DNA sequences in DNA of healthy adult mice derived from preimplantation blastocysts injected with viral DNA".Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America.71(4): 1250–4.
7. Berg P, Baltimore D, Brenner S, Roblin RO, Singer MF (June 1975)."Summary statement of the Asilomar conference on recombinant DNA molecules".Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America.72(6): 1981–4
8. US Supreme Court Cases from Justia & Oyez (16 June 1980)."Diamond V Chakrabarty".2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
9. "Artificial Genes".Time. 2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
10. Bratspies R (2007). "Some Thoughts on the American Approach to Regulating Genetically Modified Organisms".Kansas Journal of Law & Public Policy.16(3): 101–31.
11. https://web.archive.org/web/20100616175626/http://isaaa.org/kc/Publications/pdfs/isaaabriefs/Briefs%201.pdf2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
12. https://web.archive.org/web/20090116155014/http://www.isaaa.org/Resources/Publications/briefs/05/download/isaaa-brief-05-1997.pdf 2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
13. https://news.google.com/newspapers?nid=2199&dat=19950506&id=A0YyAAAAIBAJ&sjid=jOYFAAAAIBAJ&pg=4631,1776980&hl=en2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
14. https://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/41/executivesummary/default.asp2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
15. https://wwfasia.awsassets.panda.org/downloads/lpr_2020_summary_embargo_mon_.pdf2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
16. https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/mn/3d44ab80c3712ec40deb6dceebadf821828b7f290e6727fd4d9ccb2cddd171cf.pdf2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
18. https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/can/can011en.pdf 2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
19. https://www.iied.org/sites/default/files/pdfs/migrate/G02787.pdf 2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
20. https://www.cbd.int/doc/world/au/au-nbsap-v2-en.pdf 2023 оны 10 дугаар сарын 22-нд авсан.
21. “Экологийн аюулгүй байдал. (англ. ecological safety)-үндэсний аюулгүй байдлын бүрэлдэхүүн хэсэг, экологийн өөрийнх нь зүй тогтолт хувьсал өөрчлөлт, гаднын хор уршигт нөлөөллийн үр дагавраас шалтгаалан амьд биес, амьд бодисыг бүхэлд нь багтаасан дэлхийн бөмбөрцгийн байнгын амьдрал явагдах боломжтой орчинд биосферт доройтол, хомсдол, бохирдол, эвдрэл сүйрэл, гамшиг тохиолдохоос сэргийлж чадсан нөхцөл бүрдсэн бодит байдал.”.С.Нарангэрэл. “Монгол Улсын Хууль зүйн нэвтэрхий толь бичиг”.УБ., 2021 он. 608 дэх тал.
22. Биологийн олон янз байдал гэдэг нь дэлхийдээрх амьд бие организмын олон янз байдал тухайлбал хуурайгазар, далайтэнгис, усан орчны экосистем, экосистемийн бүрэлдэхүүн хэсэг болох амьтан, ургамал зэрэг амьд биет болон тэдгээрийн генетикийн олонянз байдлыг багтаасан нийлмэл ойлголт юм.
23. Эрүүгийн хуулийн Хорин дөрөвдүгээр бүлэг. Хүрээлэн байгаа орчны эсрэг гэмт хэрэг.
24. Зөрчлийн тухай хуулийн Долдугаар бүлэг. Байгаль орчин, амьтан, ургамлыг хамгаалах журмын эсрэг зөрчил.
25. Сэргэн ургах чадварын ангилалтын судалгаа Хавсралт No1-ээс үзнэ үү.
26. Хамгааллын статусын судалгаахавсралт No2-оос үзнэ үү.
27. Ховор амьтны жагсаалтыг Монгол Улсын Засгийн газрын 2012 оны 7 дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралт https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=202964&showType=1-аас үзнэ үү.
28. https://wwfasia.awsassets.panda.org/downloads/monitoring_sudalgaa_arga_zui.pdf
29. https://d.parliament.mn/tusul/c559f76b-1884-44ec-b34e-ee9afbbb2fccхуулийн төсөл үзнэ үү.
30. Генетик нөөцийн тухай хуулийн 21 дугаар зүйл.
31. "амьтан" гэдэгт Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байнга буюу түр нутагшсан хөхтөн, шувуу, мөлхөгч, хоёр нутагтан, загас, хавч хэлбэртэн, шавьж, зөөлөн биетэн, эгэл биетэн хамаарна;
32. "ургамал" гэдэгт Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт ургадаг байгалийн болон таримал ой, мод, бүх төрлийн дээд, доод ургамал хамаарна;
33. “бичил биетэн" гэж энгийн нүдэнд үл үзэгдэх нэг ба олон эст амьд бие, вирусийг;
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

Д.Ганзориг - "Хуульчдын холбоо ба Захиргааны эрх зүй" сэдэвт хүндэтгэлийн лекц
2 days ago

“Хиймэл оюун ба эрх зүйн тогтолцоо” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал
3 days ago

S2EP19. П.Намуун - Хууль бусаар мөрдөж мөшгих гэмт хэргийн шүүхийн шийдвэрт хийх дүн шинжилгээ
2 weeks ago

2025 оны 4 дүгээр сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
3 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Газрын тосны тухай хууль, Төсвийн тухай хуулийн зарим заалт Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх асуудлаар үүсгэсэн маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хэрэгсэхгүй болгосон Үндсэн хуулийн цэцийн 2025 оны 14 дүгээр магадлалын тойм
2025-05-21
-
Шинжээч хохирогчийн сэтгэцэд “хохирол учраагүй” гэж дүгнэсэн байхад шүүх хохирлыг мөнгөн хэлбэрээр арилгуулахаар шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй
2025-05-19
-
Хохирогч сандлын ар түшлэгийн босоо төмөрт зоогдож нас барсан явдалд шүүгдэгч гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр хандсан уу ?
2025-05-19
-
Нямдоогийн Баярмаа
2025-05-22 Нэг сэдэвт бүтээлдуудаж байна ! -
Чадраабалын Баатар
2025-05-21 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Энхтүвшингийн Одончимэг
2025-05-21 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Нурболатын Алтынбек
2025-05-20 Хууль зүйн орчуулгадуудаж байна ! -
Judilogy
2025-05-20 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Батбилэгийн Пүрэвдагва
Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмсэн зарим зүйл, хэсэг үндсэн хууль зөрчсөн үү?2025-05-19 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-05-19 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Лхагвасүрэнгийн Галбадар
2025-05-14 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Жаргалын Дөлгөөн
2025-05-12 Гарын авлага & Аргачлалдуудаж байна ! -
Нурболатын Алтынбек
2025-05-12 Эрх зүйн шүүмждуудаж байна !