Сэтгэл санааны хохирлоо нөхөн төлүүлэх эрхээ хэрэгжүүлэхэд тулгамдаж буй хууль зүйн асуудал

Адъяасүрэн Түвшинтөгс

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Гэм хорын эрх зүй

Манай улсын хувьд сэтгэл санааны хямрал буюу дистресс хэмээх ойлголт нь шинэ ойлголт юм. Энэ үүднээс бусдын учруулсан эдийн болон эдийн бус хохирлын улмаас бий болсон сэтгэл санааны хохирлыг бие даан нэхэмжлэх, мөнгөн хэлбэрээр хохирлоо нөхөн гаргуулах эрхээ хэрэгжүүлэхэд тулгамдаж буй асуудал гарч байна. Энэхүү судалгаагаар сэтгэл санааны хохирол хэмээх ойлголтыг сэтгэл зүй судлал болон сэтгэц, эмгэг судлалын үүднээс нарийвчлан судалж, тодорхойлохыг оролдсон бөгөөд сэтгэл санааны хямрал буюу дистресс гэдэг нь бусдын хууль бус үйлдлийн үр дүнд үүсэх сэтгэл санааны, оюуны зовлон, шаналалыг хэлэх бөгөөд үүнд уй гашуу, сэтгэл гонсойх, уур уцаар, бахархал үгүй болох, ичих, олон нийтийн доромжлол, цөхрөл зэрэг хамаарах ба дээрх хямрал нь сэтгэл санааны хохирол болно. Сэтгэл санааны хямрал нь биеийн гэмтлийн адил сэтгэл санаа, оюуныг гэмтээж, цаашид үргэлжлэх байдлаар биед ч хохирол учруулах боломжтой юм. Иймээс сэтгэл санааны хохирлыг гэм хорын эрх зүйд ойлгогдох биеийн гэмтлийн зовлон, шаналал, өвдөлтөөс тусад нь салган сэтгэл санааны хохирол болгон судалж, хохирлыг нөхөн гаргуулж байна.

Сэтгэл санааны хохирлыг нөхөн гаргуулахад манай улсын хувьд хэд хэдэн асуудал үүсч байна гэж дүгнэж байна. (1) Сэтгэл санааны хохирол хэмээх ойлголтод бусдын нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүндийг хамруулсан бөгөөд бусдын учруулсан эдийн хохирлын улмаас учирсан сэтгэл санааны хямралыг нөхөн гаргуулахаар хуульд тусгаагүй, (2) Иргэний хуулийн 230.2 дах зохицуулалт нь хэдийгээр сэтгэл санааны хохирлыг мөнгөн хэлбэрээр гаргуулах боломжийг хуульд заасан боловч хязгаарлалт тогтоож өгсөн, (3) ИХ-ийн 511 дэх зохицуулалтад эдийн хохирлын улмаас бий болох сэтгэл санааны хохирлыг бусдаас шаардах эрхийг тусгаж өгөөгүй зэрэг болно. Дээрх нөхцөл байдлаас үүдэн иргэн эдийн хохирлоос гадна сэтгэл санааны хохирлоо нөхөн гаргуулах эрх нь хязгаарлагдаж байна.

Сэтгэл санааны хохирол, Сэтгэл санааны хямрал буюу дистресс, Эдийн бус гэм хор, Материллаг болон материаллаг бус хохирол, emotional distress, emotional harm, mental or emotional injury, эдийн хохирлоос үүдэлтэй сэтгэл санааны хохирол, сэтгэл судлал, гэм хорын эрх зүй

2020-01-09

18

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2020-01-14

7169

368

44

А.Түвшинтөгс “Сэтгэл санааны хохирлоо нөхөн төлүүлэх эрхээ хэрэгжүүлэхэд тулгамдаж буй хууль зүйн асуудал” (2020), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/660

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх