Тодруулбал, Үндсэн хуулийн Цэцэд бусад шүүхээс эрх зүйн тодорхой маргааны үед хэрэглэгдэх хуулийг Үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг хянах боломж байгаа эсэхийг судалсан. Судалгааны явцад Үндсэн хуулийн Цэцэд ийм боломж байгаа нь тогтоогдсон. Гэхдээ энэ нь хэм хэмжээний тодорхой хяналтаас ялгаатай байдлаар хуульд зохицуулагдсан бөгөөд уг хуулийн заалт практикт хэрэггждэггүй, түүнчлэн тийм ч оновчтой бус буюу шүүгчийн хараат бус байдалд нөлөөлсөн хуулийн зохицуулалт болох нь судалгааны явцад тодорхой болсон юм.
Иймээс судлаачийн зүгээс манай улс дахь энэ тулгамдсан асуудал буюу Үндсэн хуулийн Цэцээс бусад шүүхүүдтэй харьцах харилцааг нэмэгдүүлэх үүднээс цаашид ямар алхам хийх, Үндсэн хуульт ёсны төлөвшилтөд ердийн болон дагнасан шүүхийн оролцоог нэмэгдүүлэх талаар өөрийн санал, дүгнэлтээ бичлээ.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
[1] Энэхүү судалгааг www.legalinfo.mn сайтад дээр тавигдсан Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрүүдээс шүүж гаргасан болно.
[2] Үндсэн хуулийн Цэцэд хүсэлт мэдүүлэх тухай “Иргэний хууль(2006 оны 2-р сарын 20), “ЭБШХ, ИХШХШтХ, ЗХтХууийн зарим зүйл, хэсэг, заалт МУ-ын Үндсэн хуулийн нийцэхгүй байгаа талаар” (2006 оны 3-р сарын 20). Энэхүү судалгааг мөн Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчдийн хуралдааны тогтоолуудаас давхар шүүж гаргасан болно.
[3] Өнөрбаяр.Ч “Монгол Улсад Үндсэн хуульт ёсны үзэл санаа нэвтэрсэн нь (1911-1924он) УБ., 2005. 21 дэх тал/дам ишлэв/
[4] Чимид Б. “Хууль дээдлэх ёсыг хангахад шударга шүүхийн үүрэг” Хууль дээдлэх ёс сэтгүүл УБ., 2009 №3, 30 дахь тал.
[5] Совд Г. “Монгол Улсын Үндсэн хууль, хүний эрх” УБ., 1999, 203 дахь тал.
[6] Сарантуяа.Ц “Үндсэн хуулийн процессын эрх зүй” суурь ойлголт, тулгамдсан асуудал УБ.,2005. 118 дэх тал
[7] Ю.Харбих “ХБНГУ-ын Үндсэн хуулийн шүүхээс хэм хэмжээний хяналтыг хэрэгжүүлэх нь” Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл УБ.,2009. 461 дэх тал
[8] Амарсанаа.Ж “Хүний эрх: Олон улсын ба үндэсний эрх зүйн асуудал” УБ., 2000, 126 дахь тал
[9] Амарсанаа.Ж “Хүний эрх: олон улсын ба үндэсний эрх зүйн асуудал” УБ., 2000, 126 дахь тал /дам ишлэв/
[10] Ю.Харбих “ХБНГУ-ын Үндсэн хуулийн шүүхээс хэм хэмжээний хяналтыг хэрэгжүүлэх нь” Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл УБ.,2009. 464 дэх тал.
[11] Мөн тэнд
[12]https://www.bundesverfassungsgericht.de/EN/Verfahren/Jahresstatistiken/Archiv/Archiv.htmlХБНГУ-ын Үндсэнхуулийн шүүхийн 2010 оны тайлан
[13] Хэрэв УДШ-д ийм санал орж ирсэн байвал түүнийг нийт шүүгчдийн хуралдаанаар авч үзэн тогтоол гаргадаг. Гэтэл нийт шүүгчдийн хуралдааны тогтоолтой танилцахад уг асуудлыг авч үзсэн практик байхгүй байгаа нь УДШ-д санал ирж байгаагүй гэсэн үг.
[14] Ё.П.Мюлер “Үндсэн хуульт төрөөс хүний эрхийг хамгаалах тухай” Хүний эрх ба Үндэсний аюулгүй байдал ОУ-ын симпозиум УБ., 1996. 106 дахь тал.
[15] Мөнхсүлд Т, Мөнхжаргал М. “Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэр жишиг болох нь” Хууль дээдлэх ёс сэтгүүл УБ., 2009 №, 27 дахь тал.
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

Сюзанн Митчелл: АНУ-д холбооны шүүгчдийг насаар нь томилдог, цалинг нь бууруулдаггүй
1 day ago

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (III хэсэг)
5 days ago

“Дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Хүүхдийн эрх ашиг ба гэр бүл” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал (II хэсэг)
1 week ago

S2EP22. А.Түвшинтөгс: Бэлэглэлийн гэрээг хүчингүй болгох болон хүчин төгөлдөр бус тооцсон талаар маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ
1 week ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Фидуцийн гэрээний дагуу тээврийн хэрэгслийн өмчлөгчөөр бүртгэгдсэн нь учирсан хохирлыг хариуцан арилгах үндэслэл болохгүй
2025-07-04
-
Үндсэн хуулийг дагаж мөрдөхөөс өмнөх хууль, шийдвэрийг Цэц хянахгүй байх нь Үндсэн хууль зөрчсөн тухай Цэцийн тогтоол (2024, №02)-ын тойм
2025-07-03
-
Зээлийн гэрээ байгуулсан төдийгөөр биш, зээл авах хүсэл зоригоо илэрхийлсэн этгээд нь зээлийн үүргийг хариуцна
2025-07-02
-
Энхбат Төгөлдөр
2025-07-04 Бакалаврын ажилдуудаж байна ! -
Элбэгзаяагийн Төгстөгөлдөр
2025-07-04 Магистрын ажилдуудаж байна ! -
Элбэгзаяагийн Төгстөгөлдөр
2025-07-03 Бакалаврын ажилдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-07-02 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-07-02 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Элбэгзаяагийн Төгстөгөлдөр
2025-07-01 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Эрхэмбаярын Энхцэцэг
2025-07-01 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Нээлттэй Нийгэм Форум Ө.Болортуяа, Б.Ганцэцэг, М.Насанбат, Н.Номинзул
2025-06-30 Эрх зүйн шүүмждуудаж байна ! -
Элбэгзаяагийн Төгстөгөлдөр
2025-06-30 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Ганбат Мөнхтулга
2025-06-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !