Цогтбаяр Гантулгабат : Эрүүгийн хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.3-т заасан “Залилах” гэмт хэргийг иргэний эрх зүйн маргаанаас ялган зүйлчлэхэд анхаарах асуудал

Бүтээлийн нэр

Эрүүгийн хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.3-т заасан “Залилах” гэмт хэргийг иргэний эрх зүйн маргаанаас ялган зүйлчлэхэд анхаарах асуудал

Зохиогч

Цогтбаяр Гантулгабат

Хэлбэр

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Салбар

Эрүүгийн эрх зүй

Бүтээлийн товч

Залилах гэмт хэргийн үйлдэгдэж буй байдлыг бүртгэгдсэн гэмт хэргийн түвшинд сүүлийн 5 жилийн байдлаар авч үзвэл 2013 оны 1231, 2014 онд 1843, 2015 онд 2067, 2016 онд 2165, 2017 онд 2996 гэмт хэрэг бүртгэгдэж, 2018 оныэхний улирлын байдлаар 10753 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн нь өмнөх оны мөн үеэс 3884 (56.5%)-гаар өсөж, тэр дундаа залилах гэмт хэрэг 1367 бүртгэгдэж өмнөх оны мөн үеэс 804-өөр буюу 2.4 дахин нэмэгдсэн нь энэ төрлийн гэмт хэргийн гаралт хэрхэн нэмэгдэж, түүний нийгмийн хор аюул төдий хэмжээгээр ихэсч байгааг илтгэнэ. Залилах гэмт хэрэг шүүхээр шийдвэрлэгдэж байгаа байдлыг авч үзвэл 2016 онд 143 хэрэг, 2017 онд 273 хэрэг шүүхээр эцэслэн шийдвэрлэгдсэн нь 90.9% өсөлттэй байгаа бөгөөд энэ төрлийн гэмт хэргийн улмаас 2016 онд 137 хүн, 2017 онд 237 хүн ял шийтгүүлж, 2017 онд 37 хүнийг тэнсэн харгалзаж шийдвэрлэсэн нь 73 хувийн өсөлттэй байна. Өөрөөр хэлбэл залилах гэмт хэргийн гаралт, түүнд ял шийтгэгдэж байгаа иргэдийн тоо жил ирэх тусам огцом хурдтайгаар өсөж байна.

Эрүүгийн эрх зуйн онолд гэмт хэргийн нийгмийн хор аюулыг тухайн гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрх, ашиг сонирхол, харилцааны үнэлэмж, гэмт үйлдлийн арга, хэлбэр, ашигласан зэвсэг, хэрэгсэл, түүнийг хэрэглэсэн арга, хувилбар, гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол /гэм хор/ , гэмт хэрэг үйлдэхэд өдөөсөн гэмт сэдэлт, удирдлага болгосон зорилго, гэм буруугийн хэлбэр, гэмт хэрэг үйлдэж буй этгээдийн хувийн байдал зэргийг харгалзан тодорхойлдог.
Залилан мэхлэх гэмт хэргийн нийгмийн хор аюул нь гэмт этгээд бусдын өмчлөх эрхэд тэднийг хуурч мэхлэх буюу итгэл эвдэх замаар халдаж, эд хөрөнгө эсхүл түүнийг өмчлөх эрхийг хууль бусаар олж авч байгаагаар тайлбарлагдана. Тодруулбал, энэ төрлийн гэмт хэрэг нь аливаа иргэний Үндсэн хуулиар баталгаажиж, салбар хуулиар хамгаалагдсан өмчлөх эрхэд шууд халдаж, түүнд хохирол, хор уршиг учруулахын сацуу хүн хүндээ итгэх итгэлцэлийг үгүй хийж улмаар хүйтэн хөндий, хахир төвөгтэй нийгмийг бий болгодгоороо хамгийн их хор уршигийг дагуулдаг гэмт явдал билээ.

Түлхүүр үг

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйл "Залилах" гэмт хэрэг, Иргэний эрх зүйн гэрээний харилцаанаас үүссэн маргаан

Бичигдсэн огноо

2019-04-02

Хуудсын тоо

Хэл

Монгол

Бүтээл

Бүрэн эхээр нь үзэх

Байршуулсан огноо

2022-12-23

Товч мэдээлэл үзсэн

16656

Бүрэн эхээр нь үзсэн

347

Эшлэлийн тоо

Санал болгож буй эшлэлийн загвар

Ц.Гантулгабат “Эрүүгийн хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.3-т заасан “Залилах” гэмт хэргийг иргэний эрх зүйн маргаанаас ялган зүйлчлэхэд анхаарах асуудал” (2019), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1441

Цуглуулганд нэмэх

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх

Эшлэлүүд

[1] Монгол Улсын Үндсэн хууль. 1992 оны 01 сарын 13-ны өдөр

[2] www.nso.mn. Үндэсний статистикийн газрын нэгтгэн боловсруулсан гэмт хэргийн статистик судалгааны тайлан.

[3] С.Жанцан. БНМАУ-ын Эрүүгийн эрх зүйн Тусгай ангийг судлах бүдүүвч, тойм.УБ. 1990. 70-71 дахьтал

[4] Б.Адъяабазар. Монгол Улсад залилан мэхлэх гэмт хэрэгтэй хийх эрүүгийн эрх зүйн тулгамдсан асуудал сэдэвт диссертаци. УБ.2004 он. 64 дэх тал

[5] Монгол Улсын Засгийн газрын 2012 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдрийн “Үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө батлах тухай” 120 дугаар тогтоол.

[6] Монгол Улсын Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/. 2015 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр.

[7] Улсын Дээд шүүхийн 2006 оны 12 дугаар сарын 21-ны өдрийн “Эрүүгийн хуулийн 148 дугаар зүйлд заасан “Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэж авах” гэмт хэргийг иргэний эрх зүйн гэрээний харилцаанаас үүссэн маргаанаас ялгаж, зөв шийдвэрлэхэд анхаарах зарим асуудлын талаар”[1] 51 дүгээр тогтоол

[8] С.Нарангэрэл. Гэмт хэрэг зүйлчлэх шинжлэх ухааны үндэс /онол,практик/. УБ. 1988. 7 дахь тал

[9] Монгол Улсын Иргэний хууль. 2002 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдөр. Төрийн мэдээлэл, 2002 он, №7

[10] Монгол Улсын Иргэний хуулийн тайлбар. УБ. 2010 он. 176 дахь тал

[11] Улсын Дээд шүүхийн 2006 оны 12 дугаар сарын 21-ны өдрийн “Эрүүгийн хуулийн 148 дугаар зүйлд заасан “Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэж авах” гэмт хэргийг иргэний эрх зүйн гэрээний харилцаанаас үүссэн маргаанаас ялгаж, зөв шийдвэрлэхэд анхаарах зарим асуудлын талаар” 51 дүгээр тогтоол

[12] Монгол Улсын Иргэний хуулийн тайлбар. УБ. 2010 он. 110 дахь тал

[13] Улсын Дээд шүүхийн 2006 оны 12 дугаар сарын 21-ны өдрийн “Эрүүгийнхуулийн 148 дугаар зүйлд заасан “Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэж авах” гэмт хэргийг иргэний эрх зүйн гэрээний харилцаанаас үүссэн маргаанаас ялгаж, зөв шийдвэрлэхэд анхаарах зарим асуудлын талаар” 51 дүгээр тогтоол

[14] Ц.Цолмон “Гэрээний эрх зүй”. УБ. 2009 он

[15] Б.Галдаа “Монгол Улсын Эрүүгийн хууль ба гэмт хэргийн зүйлчлэл”. УБ. 2012 он. 142 дахь тал

[16] “Криминалистикийн тактик” ред. Ж.Болдбаатар, УБ. 2001 он. 252 дахь та

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ