Баасангэрэлийн Дашням : Яллагдагчаар татагдсан бага насны хүүхдийн эрх, үүрэг, тулгамдаж байгаа асуудал

Бүтээлийн нэр

Яллагдагчаар татагдсан бага насны хүүхдийн эрх, үүрэг, тулгамдаж байгаа асуудал

Зохиогч

Баасангэрэлийн Дашням

Хэлбэр

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Салбар

Эрүүгийн процессын эрх зүй

Бүтээлийн товч

Монгол Улсын Эрүүгийн Хуульд гэмт хэргийн шинжийг тусгайлан хуульчилсан бөгөөд эрх зүйн зөрчлийг гэмт хэрэг эсэхийг хэрхэн шалгаж, шийдвэрлэх талаар ЭХХШТХ-д тусгайлан хуульчилжээ. Үүний хүрээнд болсон хэрэг явдлыг мөрдөн шалгах ажиллагааны хүрээнд бодитойгоор сэргээн гэмт хэргийн шинжийг тогтоодог. Гэмт хэргийн холбогдох аль шинжгүйгээс шалтгаалан хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах, хэрэг бүртгэлтийн хэргийг хаах, хэргийг хэрэгсэхгүй болгох зэрэг шийдвэр гаргахыг прокурор шийдвэрлэхээр заажээ. ЭХХШТХ-д гэмт хэргийн шинжгүй тохиолдолд ЭХХША явуулж болохгүйгээр хуульчилсан боловч гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон боловч ял оногдуулах насанд хүрээгүй тохиолдолд хэргийг хэрэгсэхгүй болгохоор зааснаар бага насны хүүхэд буюу 14 насанд хүрээгүй хүүхдийн үйлдсэн гэмт хэрэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татан, ЭХХША-г бүхэлд нь явуулсны эцэст хэргийг хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэхээр хуульчилсны улмаас бага насны хүүхдийн ЭХХША-ны үед ямар эрх үүрэгтэйгээр оролцох нь тодорхойгүй бөгөөд ЭХХШТХ-д зөвхөн өсвөр насны болон насанд хүрсэн сэжигтэн, яллагдагчийн эдлэх эрх, үүргийг зохицуулсан ба бага насны сэжигтэн, яллагдагчийн эрх үүрэг тодорхойгүй байна. Эрүүгийн эрх зүйн шинжлэх ухаанд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насны хязгаарыг хүний хөгжлийн үйл явц, бие махбод болон сэтгэл зүйн хувьд өөрийн үйлдлийн учир холбогдол, үр дагаврыг ухамсарлах чадвар, чадамж зэрэгт үндэслэн шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр тогтоож, тэрхүү онцлогт тохирсон хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг явуулахыг Эрүүгийн процессын эрх зүйн хэм хэмжээнд тусгах нь зүйтэй. Мөн бага насны хүүхдийн үйлдсэн хэрэг нь Эрүүгийн хуульд зааснаар гэмт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрээгүй байгаа нь гэмт хэргийн субьектив шинжид үл хамаарч, тухайн гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг үгүйсгэдэг. Гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжгүй тохиолдолд тус үйлдэл, эс үйлдэхүй нь гэмт хэргийн шинжгүй үндэслэлээр ЭХХШТХ-н 1.5 дугаар зүйлд зааснаар ЭХХША явуулж болохгүй нөхцөл байдалд тооцогдох тул хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах эсхүл хэрэг бүртгэлтийн хэргийг хаах нь үндэслэлтэй. Гэвч ЭХХШТХ-ийн 32.5 дугаар зүйлд зааснаар хэрэгсэхгүй болгохоор хуульчлагдсанаар бага насны хүүхдийг яллагдагчаар татан цагдаагийн байгууллагын нэгдсэн бүртгэлд яллагдагчаар татагдсанаар бүртгэгдэн, цаашдаа тухайн хүүхдийн хувийн байдлыг дордуулах, ЭХХША-ны явцад хэргийн оролцогчийн хувиар ямар эрх эдэлж, үүрэг хүлээх нь тодорхойгүй хүүхдийн эрхэнд хуулиар халдах боломжийг бүрдүүлж байгааг судалж, шийдвэрлэх арга замыг олоход энэхүү илтгэлийн зорилго оршино.

Түлхүүр үг

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль, Эрүүгийн хууль, бага насны хүүхэд, өсвөр насны сэжигтэн, яллагдагч, яллагдагч, сэжигтэн, хэрэгсэхгүй болгох, хаах, гэмт хэрэг, гэмт хэргийн шинжгүй, хэрэг хариуцах чадвар, эрх зүйн чадвар, эрх зүйн чадамж, хүүхэд.

Бичигдсэн огноо

2023-02-08

Хуудсын тоо

Хэл

Монгол

Бүтээл

Бүрэн эхээр нь үзэх

Байршуулсан огноо

2023-03-16

Товч мэдээлэл үзсэн

2477

Бүрэн эхээр нь үзсэн

140

Эшлэлийн тоо

Санал болгож буй эшлэлийн загвар

Б.Дашням “Яллагдагчаар татагдсан бага насны хүүхдийн эрх, үүрэг, тулгамдаж байгаа асуудал” (2023), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1524

Цуглуулганд нэмэх

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх

Эшлэлүүд

[1] Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль. 2002 он.

[2] Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хулуь. 2017 он.

[3] Эрүүгийн хууль. 2015 он.

[4] Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц. 1 дүгээр зүйл. 1989 он.

[5] Бага насны хүүхдийн цогц хөгжил 62-р тал. НҮБ-ийн хүүхдийн сан. 2020 он.

[6] Д.Б. Эльконин насны үечлэл

[7] Гэмт явдал, түүний шалтгаан нөхцөл, урьдчилан сэргийлэх асуудал. 181-р тал. Л.Батжав. 2002 он.

[8] Монголын эрх зүйн Англи, Орос, Латин хадмал эх толь бичиг. С.Нарангэрэл. 2015 он.

[9] Өсвөр насны хүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлага, олон улсын жишиг. Бауржаны Досжан. 2019 он.

[10] Эрүүгийн хууль. 6.2-1 дэх хэсэг.

[11] Гэмт хэргийн улмаас хүүхэд хохирсон, холбогдсон хэргийн судалгаа 2022 он.

[12] Гэмт хэргийн талаархи гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх үндэслэл байхгүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж болохгүй нөхцөл байдал тогтоогдсон бол прокурор хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзана.

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ