Эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрийн дүн шинжилгээ

Батсайханы Эрдэнэбат Бурмаагийн Эрдэнэбилэг

Энэхүү судалгааг Нээлттэй Нийгэм Форумын санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр гүйцэтгэсэн болно. Судалгааг бүрэн эхээр нь ННФ-ын forum.mn вэб сайтаас давхар үзэх боломжтой.

Эрх зүйн шүүмж

Эрүүгийн процессын эрх зүй

Нийгмийн дэг журмыг хангах нь төрийн үүрэг мөн бөгөөд төрөөс нийгмийн дэг журмыг хангах, гэмт хэрэгтэй тэмцэх бодлогыг тодорхойлон, хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, сайжруулах талаар олон талт арга хэмжээ хэрэгжүүлж байна. Үүний нэг тод жишээ нь Эрүүгийн багц хуулийн шинэчлэлийг үе шаттай хэрэгжүүлж, 2017 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс Эрүүгийн хуулийн шинэчилсэн найруулга, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиуд хүчин төгөлдөр хэрэгжиж эхэлсэн явдал билээ.

Шинээр хэрэгжиж буй Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль (цаашид ЭХХШтХ гэх)-ийн зорилго нь гэмт хэргийг шуурхай, бүрэн илрүүлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг олж тогтоон шударгаар ял оногдуулах, гэм буруугүй хэнийг ч гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцохгүй байх, хүний эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, зөрчигдсөн эрхийг сэргээх1 явдал юм. Уг хууль нь өмнө мөрдөгдөж байсан Эрүүгийн байцаан шийтгэх тухай хууль (цаашид ЭБШтХ гэх)-аас хэлбэр, агуулга, зарчмын хувьд ихээхэн өөрчлөгдсөн. Тухайлбал, ЭБШтХ-ийн 48 дугаар бүлэг болох “Хялбаршуулсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа”-ны эрх зүйн зохицуулалтыг ЭХХШтХ-д илүү боловсронгуй болгож оруулсан. Эрүүгийн хуулийн тусгай анги (ЭХТА)-д дээд тал нь найман жилийн хорих ял оногдуулахаар заасан гэмт хэрэг үйлдсэн бөгөөд гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, хохирлоо нөхөн төлсөн эсхүл нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн яллагдагч хэргээ хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх тухай хүсэлт гарган, шийдвэрлүүлэхээр хуульчилжээ.

Эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх ажиллагаа (цаашид ЭХХЖХША гэх) нь цаг хугацаа, зардал хэмнэх төдийгүй хэргийг бүхий л үе шатанд хялбаршуулсан байдлаар, чирэгдэл багатай шийдвэрлэх давуу талтай ч өнөөгийн практикт төдий л бүрэн дүүрэн ач холбогдолтой байж чадахгүй байна гэж судлаачдын зүгээс дүгнэж байна. Иймд шүүхээс хялбаршуулсан журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэж буй нөхцөл байдлыг авч судлан амьдралд хэрэгжүүлэхэд тулгарч буй бэрхшээлийг илрүүлэн, хууль эрх зүйн орчныг илүү нарийвчлан боловсронгуй болгох, ЭХХЖХША-г хэрэгжүүлэгчдийн мэдлэг, мэргэшлийн ур чадвар, хандлагыг шинэтгэх шаардлагатай байгаа юм.

Энэхүү судалгааны ач холбогдол нь шүүхээр шийдвэрлэгдсэн тодорхой эрүүгийн хэргийн хүрээнд ЭХХШтХ-д заасан эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад эрх зүйн зохицуулалтыг нэг мөр ойлгон хэрэглэж байгаа эсэхэд дүн шинжилгээ хийн, хэрэг шийдвэрлэх явцад хууль ёсны эрх, ашгийг хангах эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгоход чиглэсэн санал дэвшүүлэхэд оршино.

Эрүүгийн хэрэг, хялбаршуулсан журам, эрүүгийн хялбаршуулсан журам, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа

2022-07-01

104

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2023-04-27

2191

112

38

Б.Эрдэнэбат Бурмаагийн Эрдэнэбилэг “Эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрийн дүн шинжилгээ” (2022), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1556

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх