Бүтээлийн нэр
ЗХШХШтХ-ийн 11-р бүлэг буюу “Тусгай журам”-аар хэрэг маргааныг хянан шийдвэрлэхтэй холбоотой зарим асуудлууд
Зохиогч
Мөнхбатын Хүслэн Сэмгид Маралмаа
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Захиргааны процессын эрх зүй
Бүтээлийн товч
Улсын Их Хуралаас 2016 онд баталсан Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тусгай журмаар хэрэг маргааныг шийдэх шинэ зохицуулалтыг тусгаж өгсөн нь нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд тулгамдаж буй асуудлыг түргэн шуурхай цаг алдалгүй шийдвэрлэхийн тулд хэрэг маргааныг шийдвэрлэх ажиллагааны үе шатыг болон хугацааг багасгах зорилгоор зарим төрлийн хэрэг маргааныг богиносгосон хугацаагаар заримыг нь давж заалдах шатны шүүх анхан шатны журмаар шийдвэрлэхээр хуульчилсан нь онцлог бүхий шинэ алхам болсон. Ийнхүү шинээр зохицуулалт оруулж өгсөн нь нийтийн эрх, эрх ашиг, ашиг сонирхолтой хамаарал бүхий томоохон хэмжээний маргаануудыг түргэн шуурхай буюу ердийн хэрэг маргаан шийдвэрлэх хугацаанаас харьцангуй богино хугацаанд шийдэх боломжтой болсон нь иргэд олон нийтийн эрх ашгийг хамгаалсан оновчтой зохицуулалт гэж үзэж болохоор мөн шүүхэд үүсэх ачааллыг бууруулж тэнцвэржүүлэх ач холбогдол бүхий зохицуулалт гэж үзэж болохоор байна. Гэсэн хэдий ч уг хууль нь Монгол Улсын Үндсэн Хуулийн зарим заалтууд болох 16.14 “… эрх, эрх чөлөө нь зөрчигдсөн гэж үзвэл уул эрхээ хамгаалуулахаар шүүхэд гомдол гаргах, бусдын хууль бусаар учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх, өөрийн болон гэр бүлийн гишүүд, эцэг эх, үр хүүхдийнхээ эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх, өөрийгөө өмгөөлөх, хууль зүйн туслалцаа авах, нотлох баримтыг шалгуулах, шударга шүүхээр шүүлгэх, хэргээ шүүх ажиллагаанд биеэр оролцох, шүүхийн шийдвэрийг давж заалдах…” 14.1 “Монгол Улсад хууль ёсоор оршин суугаа хүн бүр хууль, шүүхийн өмнө эрх тэгш байна.” гэх хүний уул үндсэн эрхийн заалтуудтай зөрчилдөж болох шалтгаанууд байна. Мөн Шүүхийн тухай хуулийн шүүхийн тогтолцооны хэсэг болох 13.4 “… шүүхэд хандах иргэний эрхийн баталгааг хангах, шүүхийн үйлчилгээг иргэнд хүртээмжтэй хүргэхэд чиглэсэн байна.” гэх үндсэн заалтуудтай онол агуулгын хувьд зөрчилдөж болох мөн хэргийг том эсвэл жижиг хэмээн ангилах, иргэний зөрчигдөж буй эрхийг нэн чухал, түүнээс бага гэх мэтээр ялгаж үзэх, шүүгчдийг чадвараар ялган хэрэг хуваарилах, шүүхийн тогтолцооны үндсэн онолыг үгүйсгэх гэх мэт асуудлууд үүсэж буй юм.
Түлхүүр үг
Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль, тусгай журам, Монгол Улсын Үндсэн хууль, эрх, иргэн, нийтийн ашиг сонирхол, ашиг сонирхол, District court (Дүүргийн буюу анхан шат), Courts of Appeals (Тойргийн буюу давж заалдах шат), Supreme Court (Дээд шүүх), ХБНГУ, шүүхийн тогтолцоо, three tier
Бичигдсэн огноо
2023-05-12
Хуудсын тоо
17
Хэл
Монгол
Бүтээл
Бүрэн эхээр нь үзэх
Байршуулсан огноо
2023-06-16
Товч мэдээлэл үзсэн
2195
Бүрэн эхээр нь үзсэн
43
Эшлэлийн тоо
14
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
М.Хүслэн Сэмгид Маралмаа “ЗХШХШтХ-ийн 11-р бүлэг буюу “Тусгай журам”-аар хэрэг маргааныг хянан шийдвэрлэхтэй холбоотой зарим асуудлууд” (2023), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1610
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] Германы Үндсэн Хуулийн 92-р зүйл

[2] Солонгосын Үндсэн Хуулийн 101-р зүйлийн 2 дахь хэсэг

[3] Захиргааны хэргийн шүүх, Цэндийн Цогт, 2019 он, УБ, 35-р тал

[4] Шүүх эрх мэдэл, Нанзаддоржийн Лүндэндорж, 2017 он, УБ, 77-р талт.  

[5] Хууль зүйн позитивизм нь эрх зүй гэдэг нь бүх нийтээр заавал биелүүлэх, албадлагын хүчээр хангагдсан, албан ёсны хуулийн хэлбэрээр нийтлэгдсэн хэм хэмжээ.

https://legaldata.mn/b/200, Хууль зүйн позитивизм: онол, арга зүйн асуудал, Хаянхярваагийн Сэлэнгэ, Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, 2011 он, 1-р тал

[6] Hartmut Maurer., AllgemeinesVerwaltungsrecht., 16. Auflage., Verlag C.H.Beck., 2006., Meunchen., 5-р тал

[7] The definition of public interest, Тэрбишийн Мөнх-Эрдэнэ, эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, 2016 он, 6-р тал

[8] Францын эрхзүйч, философич, төрийн тогтолцоо судлаач, “Персийн захиа”, “Хуулийн амин сүнс” гэх зэрэг бүтээлүүдийн зохиолч. 1689-1755 он

[9] Захиргааны хэргийн шүүх, Цэндийн Цогт, 2019 он, УБ, 40-р тал

[10] Захиргааны хэргийн шүүх, Цэндийн Цогт, 2019 он, УБ, 43-р тал

[11] https://www.bverwg.de/en/rechtsprechung/verwaltungsgerichtsbarkeit/aufbau-der-verwaltungsgerichtsbarkeit, “Structure of the Administrative Jurisdiction” буюу захиргааны хэргийн шүүхийн бүтэц нийтлэл

[12] “Парламентын сонгуулийн маргааныг хянан шийдвэрлэх хэргийн харьяалал”, Д.Бат-Эрдэнэ, эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, 4-р тал

[13] Улсын дээд шүүхийн тогтоол дугаар 20, 2018 оны 1 сарын 10, 128/2016/0032/a

[14] Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн магадлал дугаар 221/МА2019/0376, 2019 оны 7 сарын 8

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

“Шударга ёсны төлөө гүйцгээе – Run for Justice” олон нийтийн гүйлтэд оролцохыг урьж байна

18 hours ago

2025 оны 5 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа

5 days ago

S2EP20. Б.Дөлгөөн & Н.Хулан: Захиргааны хэм хэмжээний акттай холбоотой маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрийн судалгаа

2 weeks ago

Д.Ганзориг - "Хуульчдын холбоо ба Захиргааны эрх зүй" сэдэвт хүндэтгэлийн лекц

2 weeks ago

Бусад мэдээ, мэдээлэл

ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ

Бүгд