Бүтээлийн нэр
Тоглоомын онол ба хууль зүйн шинжлэх ухаан
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрх зүйн онол & Философи
Бүтээлийн товч
Тоглоомын онолын агуулга, арга зүйн онцлогийг гаргаж, хууль зүйн шинжлэх ухаанд тоглоомын онолыг хэрэглэх арга зүйн асуудал, ач холбогдлыг тодорхойлох оролдлого хийсэн болно.
Германы хуульч, профессор Р. Иерингийн хэлсэнчлэн байгальд шалтгаангүй үр дагавар гэж байхгүйн нэгэн адил нийгэмд зорилгогүй үйлдэл гэж байдаггүй . Хүн материаллаг болон материаллаг бус ашиг сонирхолын үүднээс тодорхой зорилгод хүрэхийн тулд үйлдэл хийдэг. Ашиг сонирхолд үндэслэгдсэн олон үйлдлээс аль нэгийг сонгох болоход эсрэг тэсрэг зөрчилдөөнтэй талууд оролцож байх нөхцөл байдал байнга үүсч байдаг. Тухайлбал, мөрдөн байцаагч ба гэмт хэрэгтэн, яллагч ба яллагдагч, эзлэн түрэмгийлэгч бүлэглэл ба гэмт этгээдүүдийг баривчлах тусгай албаныхан гэх мэт. Ийм нөхцөл байдлыг зөрчилдөөн гэж нэрлэдэг.
Түлхүүр үг
ашиг сонирхол, зөрчилдөөн, оновчтой шийд, стратеги, матриц, Нэшийн тэнцвэр, тоглоомын стратеги
Бичигдсэн огноо
2014-03-31
Хуудсын тоо
9
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2024-01-30
Товч мэдээлэл үзсэн
1342
Бүрэн эхээр нь үзсэн
35
Эшлэлийн тоо
14
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Х.Сэлэнгэ “Тоглоомын онол ба хууль зүйн шинжлэх ухаан” (2014), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1886
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] В.С.Нерсесянц. Философия права. М. 1988. Стр.577

[2] Тоглоомын онолыг цэргийн дайны  урлагийн үндэс гэж нэрлэдэг аж.

[3] Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.5-р тал

[4] Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.5-р тал

[5] Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.5-р тал

[6] “Хэрэв тоглоомд 2 этгээд оролцож байвал хоёр этгээдтэй, харин хоёроос олон этгээд оролцож байвал олон этгээдтэй тоглоом гэж тус тус нэрлэнэ” Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.5-р тал

[7]“ Хэрэв талуудын стратегийн олонлог нь тєгсгєлєг элэментээс тогтож байвал энэ тоглоомыг тєгсгєлєг тоглоом гэнэ. Хэрэв аль нэг талын стратегийн олонлог  тєгсгєлгїй олон элементээс тогтсон бол энэ тоглоомыг тєгсгєлгїй тоглоом” гэнэ. Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.5-р тал

[8] Тоглоомын шинж чанараас хамаараад тоглоомыг эвсэх ба їл эвсэх тоглоом гэж хуваана. “Тоглоомд талууд гэрээ хэлэлцээр хийх боломжгїй бол їїнийг їл эвсэх тоглоом гэнэ”. Жишээ нь: дайнд зєвхєн ялалтын тєлєє тэмцэж буй талуудын їйл ажиллагааг їл эвсэх тоглоом болно.“Тоглоомын їїссэн нєхцєл байдалд талуудын аль  алиных нь эрх ашгийг тусгасан гэрээ хэлэлцээр хийх боломжтой бол їїнийг эвсэлдэх тоглоом гэнэ”. Жишээ нь: олигополь зах зээл дээр пїїсїїд тус бїрдээ хамгийн ашигтай байхаар гэрээ хэлэлцээр хийж бїтээгдэхїїний тоо хэмжээ, їнийг эвсэлдэн тогтоож болно. Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.5-6-р тал

[9] Мэдээлэлийн байдлаас хамааран тоглоомыг бүрэн ба бүрэн бус мэдээлэлтэй тоглоом гэж ангилна. Хэрэв “тоглоомын алхам бүрт тоглогч бүрт өмнө нь ямар стратеги сонгож үйлдэл хийсэн нь мэдэгдэж байвал бүрэн мэдээлэлтэй тоглоом” гэнэ.Жишээ нь: шатар, даам нь бүрэн мэдээлэлтэй тоглоом болно. Учир нь тоглогч тус бүр өмнө нь ямар нүүдэл хийснээ мэдэж байж дараагийн нүүднл хийх буюу үйлдлээ гүйцэтгэдэг. Хэрэв “тоглоомд өмнөх үйлдлийн талаар мэдээлэл байхгүй бол бүрэн бус мэдээлэлтэй тоглоом” гэнэ. Дурын бүрэн мэдээлэлтэй тоглоом нь цэвэр стратегийн хувьд шийдтэй байдаг. Жишээ нь: шатар тоглож буй талуудын хувьд үргэлж тэнцээнд хүргэдэг стратеги буюу нүүдлүүдийн оновчтой дараалал оршдог гэсэн үг юм. Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.7-р тал

[10] Тоглоом нь тоглоомд оролцогч этгээдийн тоо, тоглоомын дїрэм ба хожлын хэлбэрээс хамааран тодорхойлогдоно. Тоглоомын хожлын шинж чанараас хамааран тэг нийлбэртэй ба тэг биш нийлбэртэй тоглоом гэж ангилдаг.“Хэрэв тоглогч талуудын хожлуудын нийлбэр нь тэг бол энэ тоглоомыг тэг нийлбэртэй тоглоом гэнэ”. Мєн тїїнчлэн тоглогч талуудын хожлын нийлбэр тогтмол байдаг тоглоомыг тэг нийлбэртэй тоглоом руу шилжїїлж болдог. Эдийн засгийн болон дайн байлдааны їйл ажиллагаатайгаар тодорхойлогдох ихнэхи тоглоом нь тэг нийлбэртэй тоглоом байдаг.“Хэрэв тоглогч талуудын буюу этгээдїїдийн хожлын нийлбэр нь тэгээс ялгаатай бол энэ тоглоомыг тэг биш нийлбэртэй тоглоом гэнэ”. Жишээ нь: хоёр улсын хоорондын гадаад худалдааны їйл ажиллагааг тэг биш нийлбэртэй тоглоом гэж їзэж болно. Учир нь тоглоомын эцэст 2 орон хоёулаа харилцан ашигтай худалдаа хийсэн байна. Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.6-р тал

[11] П.Амармэнд, С.Мягмаржав. Арилжааны банкууд зээлийн хїїний стратегиэ тоглоомын онолын хандлагаар сонгон єрсєлдєх нь.УБ.2004.

[12] Матрицан тоглоом нь тэг нийлбэртэй 2 этгээдийн тєгсгєлєг тоглоом бєгєєд 1-р тоглогчийн хожлын функц нь матрицан хэлбэрээр єгєгдсєн байдаг. Матрицын мєрїїд нь 1-р тоглоомын стратегийг тодорхойлох ба баганууд нь 2-р тоглогчийн стратегийг тодорхойлно. 2-р тоглогчийн хожил нь 1-р тоглогчийн алдагдлаар тодорхойлогдоно. Биматрицан тоглоом нь  тэг биш нийлбэртэй 2 этгээдийн  төгсгөлөг тоглоом бөгөөд тоглогч тус бүрийн хожлын функцүүд нь матрицүүдээр тодорхойлогдоно. Хэрэв “тоглогч тус бүрийн хожлын функцүүд нь тасралтгүй бол энэ тоглоомыг тасралтгүй тоглоом” гэж нэрлэнэ. Р. Энхбат. Тоглоомын онол. УБ. 2012.6-р тал

[13] П.Амармэнд, С.Мягмаржав. Арилжааны банкууд зээлийн хїїний стратегиэ тоглоомын онолын хандлагаар сонгон єрсєлдєх нь.УБ.2004.

[14] Ялагдал нь ялалт ч байж болох тул тоглоомын дүрмээр ялалтын тухай л ярих ёстой байдаг.