Манай улсад гарч байгаа оюуны өмчийн эрх зүйн зөрчлийн дотор зохиогчийн эрхийн зөрчил багагүй хувийг эзэлж, жилээс жилд түүний эзлэх хувийн жин нь нэмэгдсээр байна. Өнөөдөр бусдын бүтээл болон тэдгээрийн хэсгийг хуулбарлан хөнгөн ашиг хонжоо олох, контрафакц /англ. counterfeiting/ бүтээгдэхүүнээр ихээхэн ашиг орлого ологчид буй болсон нь нууц биш юм. Иймд цахим ертөнц дахь зохиогчийн эрхийн асуудал нь зохиогчийн эрхийн үндсэн зарчим дээр суурилах ёстой.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
[1] Агар-Эрдэнэ Г. Хувийн өмчийн онол. УБ., 2009 он.74х
[2] “Зохиогчийн эрх” анх сөхөгдөж эхэлсэн цаг үе бол 15 дугаар зууны дунд үед буюу хэвлэлийн машин зохион бүтээсэн үе юм. Өмнө нь ном зохиолыг хувилж олшруулахад төвөгтэй, ихэвчлэн гар бичмэлээр цөөн хувь тараадаг байсан нь зохиогчийн эрхийн тухай асуудал байсны гол шалтгаан болж байлаа. Харин автомат хэвлэлийн машинаар бүтээлийг хэдэн зуун хувь олшруулах боломжтой болсноор эрх зүйн хувьд ямар нэгэн зохицуулалт хийх шаардлагатай болсон.
[3] Контрафакц нь нэгдүгээрт: зохиогчийн эрх зүйд зохиогчийн эрх буюу түүнд хамааралтай эрхийг зөрчих, хоёрдугаарт: зарим фирм нь шударга бус өрсөлдөх ба худалдан авагчдыг төөрөгдүүлэх зорилгоор бусад фирмийн олны танил болсон барааны тэмдгийг ашиглах явдал юм. /С.Нарангэрэл: Эрх зүйн эрх толь бичиг “Dictionary of Law”. УБ.,2007 он. 263х./
[4] Оюуны өмчийн эрхийн худалдааны асуудлаарх хэлэлцээрийн II хэсэг 9 дүгээр зүйл 9.2 дахь заалт
[5] Монгол улс тус конвенцод 1997 онд нэгдэн орсон бөгөөд манай улсын хувьд 1998 оны 3 дугаар сарын 12-ны өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр болсон.
[6] http://ssrn.com/abstract_id=36848, The Concept of Authorship in Comparative Copyright Law: Professor Jane C. Ginsburg, Columbia law School research paper.
[7] Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хуулийн 10.1 дэх заалт.
[8] Нарангэрэл С. Тэмүүлэн Н. Зохиогчийн эрхийн тулгуур асуудал. УБ., 2008 он. 126х
[9] Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хуулийн 12.1 дэх заалт.
[10] “бүтээлийг хуулбарлах” гэж бүтээл, бүтээлийн хэсэг, зохиогчийн эрхэд хамаарах эрхийн объектыг нэг буюу түүнээс дээш тоогоор шууд буюу шууд бусаар, аливаа арга, хэлбэрээр олшруулах.
[11] “нийтлэх” гэж бүтээл, зохиогчийн эрхэд хамаарах эрхийн объектыг эрх эзэмшигчийн зөвшөөрлөөр, олон нийтийн хэрэгцээг хангахуйц хэмжээгээр олшруулж, нийтийн хүртээл болгох.
[12] “нийтэд түгээх” гэж бүтээл, зохиогчийн эрхэд хамаарах эрхийн объектыг хэрэглэгч өөрийн сонгосон цаг, газраас хүртэх боломжтой байдлаар утсан болон утасгүй холбоогоор нийтэд тараах.
[13] “үүсмэл бүтээл” гэж өмнө бүтээгдсэн бүтээлд тулгуурлаж түүнийг оюуны бүтээлч хөдөлмөрөөр засварлах, найруулах, орчуулах, хөрвүүлэх, хураангуйлах, эмхэтгэх болон бусад хэлбэрээ өөрчилж, шинээр бий болгосон бүтээл юм.
[14] АНУ-д Fair use, Европын холбооны гишүүн улсууд Limitation, exemption, Канадад fair dealing гэх мэт янз бүрийн нэр томьёо хэрэглэдэг боловч бүгд зохиогчийн бүтээлийг зөвшөөрөлгүй ашиглаж болох тохиолдлыг хуульчлан зохицуулсан байна.
[15] Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хуулийн 24.2 дахь заалт.
[16] Монгол төр, эрх зүй /залуу судлаачдын индэр/ тусгай дугаар. 147х, Г.Сарнай “Зохиогчийн эрх зүйн зохицуулалтын үүсэл хөгжил” илтгэлээс ишлэв.
[17] Дэлгэрэнгүйг: A&M RECORDS, Inc. v. NAPSTER, INC., 239 F.3d 1004 (9th Cir. 2001
[18] “Бизнесийн үйл ажиллагаа – Хүний эрх” сэдэвт хэлэлцүүлэг: Д.Эрдэнэчимэг Интернэт ба зохиогчийн эрх илтгэлээс ишлэв.
[19] Директив /directive/ Европын холбооноос батлан гаргасан бусад гишүүн улсууд заавал дагаж мөрдөх үүрэгтэйгээр баталсан хэм хэмжээ юм.
[20] Интернэт үйлчилгээ түгээгч (online service provider) гэж и-мэйл үйлчилгээ, мэдээ, мэдээлэл, зугаа цэнгээний контент түгээгч, электрон худалдаа, электрон банк, электрон засгийн газар гэх мэт интернэт үйлчилгээ түгээгчийг ойлгоно.
[21] Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хуулийн 25.1 дэх заалт.
[22] Мэдээлэл, технологийн газрын даргын тушаалын хавсралт 1, Цахим хуудасны агуулгын загвар.
[23] Өнчин бүтээл (orphan works) гэж зохиогчийн зөвшөөрлөөр уг бүтээлийг ашиглахыг хүссэн боловч тухайн бүтээлийн зохиогч болон байршлыг тодорхойлж чадахгүй байх нөхцөлийг ойлгоно. Дэлгэрэнгүйг www.law.berkekeley.edu.bclt
[24] Дэлгэрэнгүй: Харилцаа Холбооны Зохицуулах хороо, http://www.crc.gov.mn
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
“Сонгууль-2024” эрдэм шинжилгээний илтгэлийн уралдаан боллоо
19 hours ago
Монгол Улсын Иргэний хуулийн тайлбарыг legaldata.mn-д байршуулна.
4 days ago
2024 оны 11 дүгээр сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
2 weeks ago
Хуульчийн ажлын байрны үзэсгэлэн яармаг 2024 арга хэмжээнд хэлэлцэх хэлэлцүүлэг болон ярилцлагын сэдэв, зочид
3 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Judilogy
2024-12-23 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Баярцогт Дашням
2024-12-22 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Болдбаатарын Гүнбилэг
2024-12-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-12-18 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-12-18 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Батжаргалын Ариунзаяа
2024-12-14 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Баярсайхан Цолмон
2024-12-13 Гарын авлага & Аргачлалдуудаж байна ! -
Ганболд Цолмонгэрэл
2024-12-12 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Эрхэмбаярын Энхцэцэг
2024-12-12 Эрх зүйн шүүмждуудаж байна ! -
Батхишигийн Лхагвасүрэн
2024-12-12 Докторын диссертацидуудаж байна !