Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
1. БНМАУ-ын Үндсэн хууль., /1960 он/.,
2. Ж.Амарсанаа нар., Монголын хууль тогтоомжийн түүхэн эмхтгэл., тавдугаар боть, УБ., 2010 он, Б.Чимид., Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал: Нутгийн удирдлага, гуравдугаар дэвтэр, УБ., 2004 он., Д.Ганзориг., Нутгийн удирдлагын асуудал:Үндсэн хуулийн эрх зүйн тулгамдсан асуудал /онол, арга зүй хэрэгжилт/., УБ., 2017 он, Үндсэн хууль эрх зүйт ёс сэтгүүл 2018 он зэрэг бүтээлүүдээс дэлгэрүүлэн үзэх боломжтой.
3. Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн., Үндсэн хууль эрх зүйт ёс сэтгүүл., УБ., 2020 он., Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын хараат бус, бие даан шийдвэр гаргах үндсэн үндсэн хуулиар хамгаалах нь., Илтгэл.,
4. Нутгийн өөрөө удирдах ёс гэдгийг Академич, доктор, эмирет профессор С.Нарангэрэл Эрх зүйн эх толь бичигтээ /англ. Local self government/ Монгол Улсын хүн амын эрх ашиг ба түүний түүхэн болон орон нутгийн бусад уламжлалаас үндэслэн шууд болон шууд бусаар нутгийн өөрөө удирдах байгууллагаар дамжуулан орон нутгийн ач холбогдолтой асуудлыг бие даан шийдвэрлэх Монгол Улсын Үндсэн хууль болон бусад хуулиар баталгаажсан үйл ажиллагаа юм.
5. Европын улсуудын нутгийн удирдлагын хартын 3 дугаар зүйлд "Нутгийн өөрөө удирдах ёс гэдэг нь нутаг дэвсгэрийн бие даасан хамтлагаас өөрийн хариуцлага дор төрийн хэргийн үлэмж хэсгийг тухайн нутаг дэвсгэрт оршин суугаа иргэдийн ашиг сонирхолд нийцүүлэн хуулийн хүрээнд шийдвэрлэх удирдлагын хэрэгжүүлэх эрх, бодит чадвар юм"гэж тодорхойлсон байдаг.
6. Асуудлыг бие даан шийдвэрлэх гэдгийг Б.Чимид хурлын автономи эрх гэж тодорхойлжээ.
7. С.Төмөр., Монгол Улсын Үндсэн хуулийн эрх зүй: Нутгийн өөрөө удирдах ёсны онол туршлага, хэтийн төлөв., УБ., 2004 он., 20 дахь тал.
8. Д.Лүндээжанцан, Ч.Энхбаатар., Монгол Улсын Үндсэн хуулийн эрх зүй., УБ., 2000 он., хоёр дахь хэвлэл., 219 дэх тал.
9. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц., Үндсэн хуулийн эрх зүйн тулгамдсан асуудал:Онол, арга зүй хэрэгжилт., УБ., 2017 он., 270 дахь тал.
10. Уг онолыг засаг захиргааны эс төвлөрөл, эдийн засгийн эс төвлөрөл гэж нэрлэн дэлхийн улс орнууд өөрийнүндсэн хууль, органик хуульдаа хүлээн зөвшөөрч хуульчилсан хандлага нилээдгүй байна.
11. Б.Чимид., Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал:Нутгийн удирдлага, гуравдугаар дэвтэр, УБ., 2004 он.,
12. Монгол Улсын хувьд сүүлийн 27 жилийн турш нутгийн өөрөө удирдах байгууллага нь бие даасан шийдвэр гаргаж, өөрийн засаг захиргааны нэгжийн эдийн засаг, нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэж, орон нутгаа хөгжүүлж чадахгүй байгаа юм гэж судлаачид үзсэн байдаг.
13. Д.Батболд /Ph.D/., Нийтийн эрх зүй дэх тулгамдсан асуудал., УБ., 2015 он., 122 дахь тал.
14. Доктор Ш.Цогтоогийн Нийтийн захиргаа:удирдлагын эрх зүй., УБ хот., 2011 он., 96, 101 дэх тал, Гадаад орнуудийн Үндсэн хуулийн эрх зүй., УБ., 2018 он., 488, 489 дэх тал.
15. Б.Чимид., Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал., хоёр дахь хэвлэл., УБ., 2017 он.
16. Нутгийн удирдлага: Сорилт ба шийдэл Үндэсний чуулганы эмхтгэл., 2016 он., 147 дахь тал.
17. Мөн тэнд.
18. С.Төмөр., Нутгийн өөрөө удирдах ёсны тухай:Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, онол практикийн зарим асуудал., Нутгийн удирдлага сэтгүүл., УБ., 2003 он., 9 дэх тал
19. Б.Чимид., Үндсэнхуулийн мэдлэг., УБ., 2008 он., 367 дахь тал.
20. Европын бараг бүх орны үндсэн хуульд муниципал нэгжийн эрх хэмжээний ерөнхий хэв шинжийг ерөнхий бүрэн эрхийн заалт /generalcompetence clause/-аар хүлээн зөвшөөрдөг. Энэ нь ямагт тодорхой бус, чиг үүрэг зарчмыг тусгахаасаа илүү үйл ажиллагааны эрх чөлөө буюу өөрт олгогдсон бүх эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх зарчмыг илэрхийлдэг. /Европын Зөвлөл, Европын орнуудын нутгийн удирдлагын чиг үүрэг, Европын орон нутгийн болон бүсийн ардчиллын хорооны судалгаа, 2007 оныы нөхцөл байдал/.
21. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 62 дугаар зүйлийн 62.2-т “Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын эрх хэмжээний асуудлыг дээд шатны байгууллага нь шийдвэрлэж үл болно. Монгол улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.4-т “Хурлаас гаргасан тогтоол, бусад шийдвэр нь хууль тогтоомж, Засгийн газар, тухайн асуудлыг харьяалах дээд шатны байгууллагаас гаргасан шийдвэрт нийцээгүй бол түүнийг тухайн Хурал өөрчлөхбуюу хүчингүй болгоно” гэж зохицуулсан байдаг. Энэ хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.4, 25.5-д заасныг 2009 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдрийн Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Цэцийн 01 тоот тогтоолоор шийдвэрлэсэн. Энэ тогтоолд дээд шатны байгууллага, нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын шийдвэрийг хүчингүй болгон дахин шийдвэрлэх нь Үндсэн хуульд нийцэхгүй байна гэж үзэн эсхүл дээд шатны гэсэн хэсгийг хасаж, шийдвэрлэсэн байдаг. Мөн Нутгийн өөрөө удирдах ёсны байгууллага нь өөрийн нутаг дэвсгэрийн хэмжээний эдийн засаг, нийгмийн амьдралын асуудлыг бие даан шийдвэрлэнэ гэж заасан нь уг эрхийг тухайн байгууллагаас өөрийн бүрэн эрхийн хүрээнд хамаарах асуудлыг шийдвэрлэн батлан гаргасан аливаа шийдвэр тогтоолыг бусад байгууллага, албан тушаалтан нь хүчингүй болгохоос хамгаалж өгсөн.
22. Монгол Улсын Үндсэнхуулийн 62 дугаар зүйлийн 62.2 дахь хэсэг.
23. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 04 дүгээр шийдвэрээр Захиргааны Ерөнхий хуулийн 64 дүгээр зүйлийн 64.1-д "Захиргааны хэм хэмжээний актыг хуулиар тусгайлан эрх олгогдсон захиргааны байгууллага батална", Монгол Улсын засаг захиргаа нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.1.9, 18 дугаар зүйлийн 18.2-д "хуулиар тусгайлан эрх олгогдсон тохиолдолд захиргааны хэм хэмжээний хууль тогтоомжид нийцүүлэн баталж, ЗЕХ-д заасан журмын дагуу улсын бүртгэлд бүртгүүлж, мөрдүүлэх"гэсэн заалтууд нь Үндсэн хуулийн 62 дугаар зүйлийн 62.2 дахь заалтыг шууд зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлгүй байна гэж шийдвэрлэсэн.
24. С.Төмөр., Нутгийн өөрөө удирдах ёсны тухай: Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, онол практикийн зарим асуудал., Нутгийн удирдлага сэтгүүл., УБ., 2003 он., 9 дэх тал.
25. Захиргааны Ерөнхий хуулийн 64 дүгээр зүйлийн 64.1 дэх хэсэг.
26. Үндсэн хууль эрх зүйт ёс сэтгүүл., УБ., 2020 он., Х.Норовсүрэн., Б.Лхагважаргал нар., Нутгийн өөрөөудирдах байгууллагын хараат бус, бие даан шийдвэр гаргах эрхийг Үндсэн хуулиар хамгаалах нь., илтгэл.
27. R.Dworkin, law is empire, Cambridge (Massachussets)/London (England):Belknap Press of Harvard univercityPress 1986, 176.
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

“Шударга ёсны төлөө гүйцгээе – Run for Justice” олон нийтийн гүйлтэд оролцохыг урьж байна
5 hours ago

2025 оны 5 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
5 days ago

S2EP20. Б.Дөлгөөн & Н.Хулан: Захиргааны хэм хэмжээний акттай холбоотой маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрийн судалгаа
2 weeks ago

Д.Ганзориг - "Хуульчдын холбоо ба Захиргааны эрх зүй" сэдэвт хүндэтгэлийн лекц
2 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Төрийн өмчит компанийн салбар, төлөөлөгчийн газрын удирдах албан тушаалтан сонгуульд оролцохдоо албан үүргээсээ чөлөөлөгдөх ёстой.
2025-06-06
-
Байгаль орчинд учруулсан хохиролд 10,803,232,289 төгрөгийн төлбөр гаргуулахаар шийдвэрлэв
2025-05-29
-
Хохирогч сэтгэцэд учирсан хор уршгийг нэхэмжлэх эсэх нь өөрийнх нь сонголт болно
2025-05-28
-
Мөнхбатын Хүслэн
2025-06-02 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Мөнхбатын Хүслэн
2025-06-02 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Мөнхбатын Хүслэн
2025-05-30 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Тогтохын Эмүжин
2025-05-30 Бакалаврын ажилдуудаж байна ! -
Отгонтуяагийн Тэнхлүүн
2025-05-30 Магистрын ажилдуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2025-05-28 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Түвшинжаргал Анужин, Эрдэнэ-Очир Жавзмаа
2025-05-27 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Төмөрбаатарийн Лхагважаргал
2025-05-27 Эрх зүйн шүүмждуудаж байна ! -
Равданбямбын Оюундэлгэр
2025-05-26 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Мөнхсүх Маралгуа
2025-05-26 Бакалаврын ажилдуудаж байна !