2001 онд Монгол Улсад хүний эрхийн үндэсний байгууллага байгуулагдаж, үйл ажиллагаа явуулж эхэлснээс хойш өдгөө нэгэн арван өнгөрчээ. 10 дахь жилийнхээ ой дээр Комисс өнгөрсөн хугацаанд хүний эрхийн салбарт анхаарч ажилласан үндсэн асуудлууд, дэвшүүлсэн санал зөвлөмж, тэдгээрийн хэрэгжилтийг үнэлж цэгнэх нь өнөөгөө тодорхойлж, ирээдүйгээ харахад чухал билээ. Ийм учраас Хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 2011 оны илтгэлд өмнөх 9 удаагийн илтгэлээр Комиссын гаргасан зөвлөмжүүдийн хэрэгжилтэд дүн шинжилгээ хийлээ.

Энэ удаагийн илтгэлийг боловсруулахдаа Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын зөвлөмжийн мөрөөр холбогдох байгууллагуудаас авсан арга хэмжээний талаарх мэдээлэл, статистик тоо баримт, ажлын тайлан, Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын холбогдох зөвлөл, хороодод бэлтгэн хүргүүлсэн Монгол Улсын Засгийн газрын илтгэл, тэдгээрийг хэлэлцэж Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагаас гаргасан зөвлөмж, дүгнэлт, иргэний нийгмийн байгууллагуудын мэдээлэл, судалгаа, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цацагдсан мэдээ баримт болон Комиссын хийсэн шалгалт, судалгааны үр дүн, цуглуулсан мэдээлэл, иргэдээс тус Комисст гаргасан гомдлыг эх сурвалж болгон бэлтгэлээ.

Илтгэл дөрвөн үндсэн бүлгээс бүрдэнэ. Үүнд:
Нэгдүгээр бүлэгт амьд явах, халдашгүй дархан байх, хууль шүүхийн өмнө эрх тэгш байх эрх зэрэг хүний салшгүй эрх;

Хоёрдугаар бүлэгт төрийн үйл хэрэгт оролцох, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, тайван жагсаал цуглаан зохион байгуулах зэрэг улс төрийн эрх;

Гуравдугаар бүлэгт хөдөлмөрлөх, үйлдвэрчний эвлэлд эвлэлдэн нэгдэх, нийгмийн халамж хамгаалалд хамрагдах зэрэг эдийн засгийн эрх;

Дөрөвдүгээр бүлэгт үндэстний цөөнх, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, хүүхэд, ахмад настан зэрэг бүлгийн эрхийг багтаасан болно.

Илтгэлд тусгасан асуудлуудад үндэслэн, Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын тухай хуулийн 13 дүгээр зүйлийн 13.1-д заасны дагуу 7 зүйл санал, зөвлөмж гаргалаа.

амьд явах, халдашгүй дархан байх, хууль шүүхийн өмнө эрх тэгш байх эрх зэрэг хүний салшгүй эрх, төрийн үйл хэрэгт оролцох, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, тайван жагсаал цуглаан зохион байгуулах зэрэг улс төрийн эрх, хөдөлмөрлөх, үйлдвэрчний эвлэлд эвлэлдэн нэгдэх, нийгмийн халамж хамгаалалд хамрагдах зэрэг эдийн засгийн эрх, үндэстний цөөнх, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, хүүхэд, ахмад настан зэрэг бүлгийн эрх