Бүтээлийн нэр
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн онцлог, эрх зүйн харьцуулалт
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Үндсэн хуулийн процесс
Бүтээлийн товч
1992 оны Үндсэн хуулиар Монголд анх "Цэц" хэмээх оноосон нэртэй Үндсэн хуулийн шүүх байгуулагдсанаар монголын төрийн байгуулал нэгэн шинэ институтээр нэмэгдэж манай улс улмаар дэлхийн ардчилсан тогтолцоот улс орнуудын зүгт шийдвэрлэх алхамыг хийсэн юм.
Ийнхүү шинэ институт мөн чанартаа дэлхийн улсуудад байдаг Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн адил төрийн байгууллагын хосолсон шинжийг өөртөө агуулсан өвөрмөц нэгэн байгууллага болсон. Учир нь Үндсэн хуулийн цэц:
нэгд, үйл ажиллагаандаа шүүхийн байгууллагын шинжийг бүхэлд нь агуулсан шүүх болон цогцлогдож Үндсэн хуулийг хэрэглэж эцсийн шийдвэр гаргах монополийг өөртөө агуулах болсон. хоёрт, Цэц төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлэхэд оролцдогоороо парламент, засгийн газар, ерөнхийлөгчийн нэгэн адил Үндсэн хуулийн шинж чанартай байгууллага болон төлөвшиж дэлхийн улс орнуудын Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн жишигт ойртлоо. Энэ шинжээрээ аливаа Үндсэн хуулийн шүүх бусад шүүхээс, түүний дотор ердийн шүүхээс ялгагддаг хэмээн үздэг билээ.
Үндсэн хуулийн цэц байгуулагдаад 10 жил болж байна. Энэ хугацаанд цэц шүүх мөн эсэх, Үндсэн хуульд төрийн ямар субьект албан ёсны бөгөөд эцсийн тайлбарыг өгдөг, Үндсэн хуулийн тайлбар гэж юу болох зэрэг хэд хэдэн асуудлаар монголын төр, түүний өндөр хэмжээний албан тушаалтан хоорондоо санал зөрөлдөж байлаа. Эдгээрээс үүдэн дээрх 10 жилийн хугацаанд үндсэндээ нэг мөр ойлгогдож эхэлсэн, энэ талаарх маргаан намжсан зэргийг чухамхүү Үндсэн хуулийн цэцийн өөрийнх нь гүйцэтгэсэн үүрэг, гаргасан зөв мөр, дээрх асуудлаар судалгаа хийдэг монгол болон гадаадын эрдэмтдийн оруулсан хувь нэмэртэй холбон үзүүштэй.
Харамсалтай нь нийгэм бүхэлдээ тийм ч хурдацтай хөгждөггүй юм байна. Дэлхийн хууль зүйн шинжлэх ухаанд хэдийнээ нэг мөр болсон ойлголтууд ч гэсэн шилжилтийн бэрхшээлийг амсаж буй манай улсад, нийт иргэдийн, зарим тохиолдолд мөн хуульчдын ухамсарт нэн аажмаар нэвтэрдэг юм байна гэдгийг өнгөрсөн 10 жилийн дээрх жишээнүүдэд харлаа.
Ийнхүү шинэ институт мөн чанартаа дэлхийн улсуудад байдаг Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн адил төрийн байгууллагын хосолсон шинжийг өөртөө агуулсан өвөрмөц нэгэн байгууллага болсон. Учир нь Үндсэн хуулийн цэц:
нэгд, үйл ажиллагаандаа шүүхийн байгууллагын шинжийг бүхэлд нь агуулсан шүүх болон цогцлогдож Үндсэн хуулийг хэрэглэж эцсийн шийдвэр гаргах монополийг өөртөө агуулах болсон. хоёрт, Цэц төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлэхэд оролцдогоороо парламент, засгийн газар, ерөнхийлөгчийн нэгэн адил Үндсэн хуулийн шинж чанартай байгууллага болон төлөвшиж дэлхийн улс орнуудын Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн жишигт ойртлоо. Энэ шинжээрээ аливаа Үндсэн хуулийн шүүх бусад шүүхээс, түүний дотор ердийн шүүхээс ялгагддаг хэмээн үздэг билээ.
Үндсэн хуулийн цэц байгуулагдаад 10 жил болж байна. Энэ хугацаанд цэц шүүх мөн эсэх, Үндсэн хуульд төрийн ямар субьект албан ёсны бөгөөд эцсийн тайлбарыг өгдөг, Үндсэн хуулийн тайлбар гэж юу болох зэрэг хэд хэдэн асуудлаар монголын төр, түүний өндөр хэмжээний албан тушаалтан хоорондоо санал зөрөлдөж байлаа. Эдгээрээс үүдэн дээрх 10 жилийн хугацаанд үндсэндээ нэг мөр ойлгогдож эхэлсэн, энэ талаарх маргаан намжсан зэргийг чухамхүү Үндсэн хуулийн цэцийн өөрийнх нь гүйцэтгэсэн үүрэг, гаргасан зөв мөр, дээрх асуудлаар судалгаа хийдэг монгол болон гадаадын эрдэмтдийн оруулсан хувь нэмэртэй холбон үзүүштэй.
Харамсалтай нь нийгэм бүхэлдээ тийм ч хурдацтай хөгждөггүй юм байна. Дэлхийн хууль зүйн шинжлэх ухаанд хэдийнээ нэг мөр болсон ойлголтууд ч гэсэн шилжилтийн бэрхшээлийг амсаж буй манай улсад, нийт иргэдийн, зарим тохиолдолд мөн хуульчдын ухамсарт нэн аажмаар нэвтэрдэг юм байна гэдгийг өнгөрсөн 10 жилийн дээрх жишээнүүдэд харлаа.
Түлхүүр үг
Үндсэн хуулийн шүүх аль эрх мэдлийн шийдвэрийг хянах вэ?, Үндсэн хуулийн цэц гүйцэтгэх эрх мэдлийн шийдвэрийг бүхэлд нь хянах боломжтой юу?, Үндсэн эрх нь зөрчигдлөө хэмээн иргэн хүн үзсэн тохиолдолд Цэцэд хандах боломжтой юу?, Үндсэн хуулийн шүүхэд иргэн хүн шууд хандах уу?, хэм хэмжээний хяналт,
Бичигдсэн огноо
2002-05-16
Хуудсын тоо
10
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2020-09-16
Товч мэдээлэл үзсэн
6049
Бүрэн эхээр нь үзсэн
463
Эшлэлийн тоо
12
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Ц.Сарантуяа
“Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн онцлог, эрх зүйн харьцуулалт” (2002), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/775
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

S2EP19. П.Намуун - Хууль бусаар мөрдөж мөшгих гэмт хэргийн шүүхийн шийдвэрт хийх дүн шинжилгээ
10 hours ago

2025 оны 4 дүгээр сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
1 week ago

“Легал дата"-ийн ТУЗ-ийн дарга, доктор, олон улсын арбитрч Т.Алтангэрэл Сингапурын Олон Улсын Арбитрын Төв, Хөрөнгө Оруулалтын Маргаан Шийдвэрлэх Олон Улсын Төв, БНСУ-ын Арилжааны Арбитрын Зөвлөлийн арбитрчаар томилогдон ажиллаж байна
2 weeks ago

2025 оны 3 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
1 month ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.6 дахь хэсгийн холбогдох зохицуулалт Монгол Улсын Үндсэн хуулийг зөрчсөн тухай Үндсэн хуулийн цэцийн 2025 оны 02 дугаар дүгнэлтийн тойм
2025-05-08
-
Төлбөр төлөгчийн худалдан борлогдоогүй эд хөрөнгийг төлбөр авагч төлбөрт тооцон авахаас татгалзсан нөхцөлд гүйцэтгэх баримт бичгийг буцааж, түүнийг дахин гүйцэтгүүлэхээр ирүүлэхгүй байхаар хуульчилсан нь Үндсэн хууль зөрчсөн
2025-05-08
-
Тавиул мал зудад үрэгдсэний эрсдэлийг малчин хариуцах уу, малын эзэн хариуцах уу?
2025-05-05
-
Мягмаржавын Уянга
2025-05-08 Магистрын ажилдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-05-07 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Батцэнгэлийн Тэлмэн, Эрдэнэбаатар Эрхбилгүүн
2025-05-06 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Цэнджавын Амарсанаа
2025-05-02 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2025-05-01 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Лхагвасүрэнгийн Галбадар М.Мөнхбаатар
2025-05-01 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Д. Отгонбаяр
2025-04-30 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Пүрэвжалын Намуун
2025-04-29 Эрх зүйн шүүмждуудаж байна ! -
Одонхүүгийн Мөнхсайхан
2025-04-29 Судалгааны тайландуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2025-04-29 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !