Бүтээлийн нэр
Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхээс анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, дахин хэлэлцүүлэхээр буцаах зохицуулалт
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Захиргааны процессын эрх зүй
Бүтээлийн товч
Энэхүү судалгаагаар захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ноцтой зөрчлүүдээс Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 121 дүгээр зүйлийн 121.3.5-д заасан “шүүх хэрэглэх ёсгүй хуулийг, эсхүл хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн ба шийдвэрийг өөрчлөх боломжгүй” гэх үндэслэлийн талаар өгүүлнэ. Энэхүү үндэслэл нь процессын эрх зүйн зарчмуудад нийцэж байгаа эсэхэд болон шүүхийн практикт хэрэглэгдэж буй байдалд анализ хийсэн. Түүнчлэн ХБНГУ, Япон улсын энэ талаарх эрх зүйн зохицуулалтыг судлан харьцуулж, дүгнэлт, санал гаргахыг зорьсон.
“Шүүх хэрэглэх ёсгүй хуулийг, эсхүл хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн ба шийдвэрийг өөрчлөх боломжгүй” гэх үндэслэл нь эрх зүйн зохицуулалтын шаардлага хангахгүй хэм хэмжээ буюу илүүдсэн зохицуулалт гэсэн ерөнхий дүгнэлтэд хүрсэн. “Шийдвэрийг өөрчлөх боломжгүй” гэх нөхцөлд чухам юуг ойлгох нь тодорхой зохицуулагдаагүй тул энэ нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн хүчин төгөлдөр болох, хэрэг маргаан шуурхай шийдвэрлэгдэх байдалд сөргөөр нөлөөлж байна гэж үзсэн. Мөн шийдвэрийг хянаж буй шүүхийн хяналтын хүрээг үндэслэлгүйгээр өргөжүүлэх боломжтой байгаа зэрэг нь судалгааны үр дүнд тогтоогдсон гол асуудал болно.
Түлхүүр үг
Ноцтой зөрчил, Захиргааны процессын эрх зүйн зарчим, Шийдвэрийг өөрчлөх боломжгүй, Доод шатны шүүхийн алдааг хянах, Илэрхий алдаа дутагдал, Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүх, Хяналтын хүрээ
Бичигдсэн огноо
2022-01-21
Хуудсын тоо
8
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2023-01-12
Товч мэдээлэл үзсэн
2174
Бүрэн эхээр нь үзсэн
28
Эшлэлийн тоо
22
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Б.Эрдэнэмөнх “Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхээс анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, дахин хэлэлцүүлэхээр буцаах зохицуулалт” (2022), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1453
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.7.5.в, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.2.2-д тус тус “Ноцтой зөрчил” гэх нэр томъёог хуульчилсан. Энэхүү “Ноцтой зөрчил” гэдэгт ямар нөхцөл байдлыг ойлгох вэ гэхээр түүний дэлгэрэнгүй зохицуулалт нь Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 121 дүгээр зүйлийн 121.3 дахь хэсэгт заасан долоон нөхцлийг логикын хувьд ойлгохоор байна.

[2] Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 121 дүгээр зүйлийн 121.3.5 дахь хэсэг

[3] Ц.Цогт, Захиргааны хэргийн шүүх /Administrative court/, УБ, МУИС Пресс төв, 2019, 35 дахь тал

[4] Г.Банзрагч,  Захиргааны процессын эрх зүй, УБ, Мөнхийн үсэг, 2019, 346 дахь тал  “...хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны “ноцтой зөрчил” гаргасан зэрэг үндэслэлээр гомдол гаргасан бол давж заалдах шатны шүүх өөрийн бүрэн эрхийн хүрээнд  анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, дахин хэлэлцүүлэхээр буцаах эрхтэй. Үүнд дараах үндэслэл хамаарна ЗХШХШтХ-н 121.3”

[5] Г.Банзрагч,  Захиргааны процессын эрх зүй, УБ, Мөнхийн үсэг, 2019, 355 дахь тал  “Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмын зөрчил гэдэгт ЗХШХШтХ-н 121.3-т заасан үндэслэлүүд хамаарна. ... хяналтын шатны шүүх ...зөрчил тогтоогдвол шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож хэргийг дахин хэлэлцүүлэхээр буцаана”

[6] “хэргийг цааш явуулах” гэсэн санаа нь давж заалдах шатны шүүх буцаахгүйгээр шийдвэрийг өөрчлөх, анхан шатны шүүх нэхэмжлэлийг хангасан бол хангахгүй орхиж өөрчилсөн, нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосон бол нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь эсхүл зарим хэсгийг хангасан тохиолдлыг хэлж байгаа болно.

[7] www.shuukh.mn

[8] Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2017 оны 07 сарын 18 өдрийн 0509 дугаартай “НХ” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй захиргааны хэргийг хянасан магадлал

[9] Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2020 оны 02 сарын 28 өдрийн 157 дугаартай магадлал

[10] Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2018 оны 11 сарын 22 өдрийн 0605 дугаартай “О ш” НҮТББ-ын нэхэмжлэлтэй Үндэсний аудитын газарт холбогдох хэргийг хянасан магадлал

[11] Практикт “нэхэмжлэлийн шаардлага, түүний үндэслэл зөрүүтэй” гэх шалтгаанаар шийдвэрийг хүчингүй болгож буцаах тохиолдол байдагч Хуулийн 121.3.5-г хэрэглээгүй тохиолдол бий.

[12] ЗХШХШтХ-н 106 дугаар зүйлийн 106.5

[13] ЗХШХШтХ-н 118 дугаар зүйлийн 118.3

[14] Захиргааны процессын эрх зүй. Г.Банзрагч. 64 дэх талд. 2019 он.

[15] Katherine A. Currier, Thomas E. Eimermann, Marisa Campbell, Introduction to law. A Critical Thinking Approach. Seventh edition.. x.146

[16] М.Батсуурь, Монгол Улс дахь дагнасан шүүхийн тогтолцоо: Үр нөлөө, анхаарах зарим асуудал өгүүлэл. Хууль дээдлэх ёс сэтгүүл. Цуврал 44, (2013), 51 дэх тал

[17] Д.Хуяг, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг боловсронгуй болгох зарим асуудал өгүүлэл. Хууль дээдлэх ёс сэтгүүл. Цуврал 28, (2010), 52 дах тал

[18] Япон улсын хувьд захиргааны хэргийн шүүхийн тогтолцоо байдаггүй бөгөөд захиргааны хэрэг маргааныг ерөнхий харъяаллын шүүх шийдвэрлэдэг. Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль болон Захиргааны хэргийг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиудад заасны дагуу явагддаг.

[19] Ц.Цогт, Захиргааны хэргийн шүүх /Administrative court/, УБ, МУИС Пресс төв, 2019, 129 дахь тал

[20] Тухайлбал шинэ жишиг тогтоохуйц онцгой ач холбогдолтой гэж ойлгогдохоор орчуулагдаж байна.

[21] Ц.Цогт, Захиргааны хэргийн шүүх /Administrative court/, УБ, МУИС Пресс төв, 2019, 132 дахь тал

[22] Ч.Нямсүрэн, Эрх зүй, төрийн ерөнхий онол. УБ,  2004, 304 дэх тал.