Бүтээлийн нэр
Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг үйлдсэн гэмт хэргийн шинжийг харгалзан ялгамжтай оногдуулах тухай
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрүүгийн эрх зүй
Бүтээлийн товч
Олон улсын түвшинд хүмүүнлэг эрүүгийн эрх зүйн тогтолцоо руу шилжих шилжилтийн явцад хорихоос өөр төрлийн оновчтой, үр нөлөө өндөртэй ялыг гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд оногдуулж, ялын уламжлалт цээрлүүлэх чиг үүргээс илүүтэйгээр ялтныг нийгэмших, дахин гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэхэд анхаарлаа хандуулах болсон тул манай улсаас нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг Эрүүгийн хуульд тусган түүний хугацаа, онцлогийг зохицуулжээ. Мөн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулиар энэхүү ялыг эдлүүлэх ажиллагааны талаар хуульчилсан байна.
Гэтэл нийтэд тустай ажил хийлгэх ял нь үндсэн зорилгодоо хүрэх бус албадан ажил хийлгэх ялын адил үр нөлөөтэй байх бөгөөд ялтан ялаас зайлсхийх, нийгэмшиж, хүмүүжих бус дахин гэмт хэрэг үйлдэх явдал гарсаар байгаа нь уг ялыг сонгон оногдуулах, түүнийг эдлүүлэхэд анхаарах цаг болсныг илтгэж байна.
Нийтэд тустай ажил хийлгэх ял нь Эрүүгийн хуульд заасан үндсэн ялын нэг төрөл бөгөөд тус ялыг нийт 68 төрлийн гэмт хэрэгт сонгон оногдуулахаар хуульчилжээ.
Олон улсын хэмжээнд Community Service гэх нэршилтэй энэхүү ял нь орчин үеийн эрүүгийн эрх зүйд түгээмэл хэрэглэгддэг эрүүгийн хариуцлага болон тогтсон тул манай улс дэлхий нийтийн хөгжлийн түгээмэл хандлага, өөрийн орны үндэсний онцлогт тохируулан тухайн ялыг сонгон хэрэглэх шаардлага үүсээд байна.
Манай улсын тухайд нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг эдлүүлэхэд нийгэм, эдийн засгийн хүчин зүйлсийн улмаас олон төрлийн хүндрэл бэрхшээлүүд тулгарч байгаа тул үүнээс шалтгаалан гэмт хэрэг үйлдсэн хүн дахин гэмт хэрэг үйлдэх, ялаас зайлсхийх, улмаар хорих ялаар солих зэрэг сөрөг үр дагаврууд үүсэх болжээ.
Мөн одоо дагаж мөрдөж байгаа Эрүүгийн хуульд нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг цагаар тооцон оногдуулахаар заасан нь хэт ерөнхий шинжтэй, уг ялыг үр нөлөөг бууруулж байх тул шүүхээс уг ялыг оногдуулахдаа үйлдсэн гэмт хэргийн шинж, учруулсан хохирол, хор уршгийн хэр хэмжээнээс шалтгаалан тодорхой үр дүнд чиглэсэн байдалтайгаар уг ялыг оногдуулахад анхаарах нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэх, хүмүүжүүлэх, өөрийн хийсэн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршигт харамсаж, ухамсарлах боломжийг бүрдүүлэх эерэг талтай тул нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг сонгон оногдуулахдаа дээрхийг харгалзан, шүүхийн шийдвэрт нийтийн ашиг сонирхолд тустай ямар ажлыг хийлгэхээр заах эсхүл холбогдох хууль тогтоомжид өөрчлөлт оруулан, ялын үр нөлөөг нэмэгдүүлэх эерэг талтай юм.
Ингэхэд төрийн болон иргэний нийгмийн байгууллагуудын хамтын үйл ажиллагааг идэвхжүүлж, зөв зохистойгоор уялдуулан зохион байгуулснаар нэг бүрчилсэн засан хүмүүжүүлэх үүргийг бий болгох эрх зүйн үндсийг бий болгох шаардлагатай билээ.
Түлхүүр үг
Үндсэн Хууль, Эрүүгийн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хууль, Прокурорын байгууллага, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллага, Төрийн захиргааны байгууллага, нийтэд тустай ажил хийлгэх ял, албадан ажил хийлгэх ял, ялын зорилго.
Бичигдсэн огноо
2024-06-24
Хуудсын тоо
6
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2024-06-24
Товч мэдээлэл үзсэн
1122
Бүрэн эхээр нь үзсэн
21
Эшлэлийн тоо
13
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Б.Дашням “Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг үйлдсэн гэмт хэргийн шинжийг харгалзан ялгамжтай оногдуулах тухай” (2024), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2048
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] https://criminal-justice.iresearchnet.com/criminal-justice-process/sentencing-and-punishment/community-service-and-alternative-sentences/

[2] Эрүүгийн хуулийн 5.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг. 2015 он.

[3] Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын хэрэгжилт. Бодлогын судалгааны тайлан. Судлаач Ц.Мөнхбат. 2019 он.

[4] Иргэний болон улс төрийн эрх олон улсын пакт. 1996 он.

[5] Нэгдсэн Үндэсний Байгууллагын Хорихоос өөр төрлийн арга хэмжээнд холбогдох наад захын жишиг дүрэм (Токиогийн дүрэм). 1.5. 1990 он.

[6] Монгол Улсын Үндсэн Хууль. 19 дүгээр зүйл. 1992.

[7] Эрүүгийн хууль. 5.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг. 2015 он.

[8] Монгол улсын шүүхийн 2023 оны бүтэн жилийн шүүн таслах ажиллагааны нэгдсэн дүн мэдээ.

[9] ШШГЕГ-ын хорихоос өөр төрлийн ял эдлүүлэх албаны 2023 оны жилийн эцсийн мэдээ.

[10] Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын үр нөлөөг нэмэгдүүлэхэд анхаарах асуудал. Г.Цолмонгэрэл. Ял эдлүүлэх ажиллагаан дахь хүний эрхийн онол, практикийн асуудал. 78 дугаар тал. 2024 он.

[11] Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын үр нөлөөг нэмэгдүүлэхэд анхаарах асуудал. Г.Цолмонгэрэл. Ял эдлүүлэх ажиллагаан дахь хүний эрхийн онол, практикийн асуудал. 74-75 дугаар тал. 2024 он.

[12] Нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын хэрэгжилт, Бодлогын судалгааны тайлан. 2019 он

[13] https://www.criminaldefenselawyer.com/resources/community-service-work-in-criminal-sentencing.html