Бүтээлийн нэр
Хоригдлыг нийгэмшүүлэх онол, арга зүй
Зохиогч
Пунцагсүрэн Баярбаатар Баясгалангийн Алтангэрэл
Хэлбэр
Судалгааны тайлан
Салбар
Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэл
Бүтээлийн товч
Хоригдлыг нийгэмшүүлэх асуудал нь хорих ял эдлүүлэх ажиллагааны явцад болон ял эдлээд суллагдсаны дараа гэмт хэрэг зөрчил гаргахаас урьдчилан сэргийлэх, гэмт зуршлаас нь татгалзуулах, хуулиа сахидаг (law binding) иргэншсэн бие хүн болон төлөвшүүлэх, нийгмийн амьдралд буцаан нэгтгэхэд чиглэсэн сэтгэл зүй, нийгмийн ажил, эрх зүй, менежментийн цогц арга хэмжээ гэж ойлгож болно.
Хорих байгууллагад явуулах нийгмийн ажлын үйлчилгээ нь хорих байгууллагын зүгээс хоригдолд чиглэсэн нийгмийн ажлын үйлчилгээг үе шаттай, үр дүнтэй явуулснаар тэднийг нийгэмшүүлэх буюу нийгэмд нь эргэн нэгтгэх (resocialization, reintegration into society), суллагдахаас өмнө эрх чөлөөт амьдралд нь бэлтгэх, суллагдаж гараад дахин гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэхэд чиглэгдэн явагддаг.
Үүнийг онолын үүднээс тайлбарлавал тусгайлан боловсруулсан хөтөлбөр, сургалтын дагуу тухайн хоригдлын зан байдал, хувийн онцлог, нас хүйс зэрэг онцлогийг харгалзан ялгамжтай явуулдаг нийгмийн ажлын мэргэжлийн үйлчилгээгээр дамжин хэрэгжиж үр дүн нь гардаг байна.
Манай улсын хувьд хорих байгууллага дахь “нийгмийн ажил”, “нийгэмшүүлэх” гэсэн нэр томьёо, ойлголт 2017 онд шинээр Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хууль /ШШГТХ/ батлагдах хүртэл “салбарын хуульд тусгаагүй” бөгөөд “хорих байгууллага дахь нийгмийн ажил”, “нийгмийн ажилтан” гэсэн бие даасан ажил, мэргэжлийн ойлголт 2003 оноос л манай оронд бүрэлдэн бий болсон байна .
Бусад улсын туршлагад хоригдлыг нийгэмшүүлэх чиглэлээр тодорхой төлөвлөгөө боловсруулж, тэднийг нийгэмшүүлэхэд чиглэсэн олон хууль, эрхийн акт, хөтөлбөр хэрэгжүүлж ихээхэн туршлага хуримтлуулж байна.
Манай улсын хорих байгууллага дахь нийгмийн ажлын агуулга, зохион байгуулалт, эрх зүйн орчин, үйл ажиллагааг олон улсын хөгжлийн чиг хандлагад нийцүүлэн бүрэлдүүлэхэд бусад орны энэ талаар хуримтлуулсан арвин туршлага, алдаа онооноос суралцах нь зохистой юм.
Хорих байгууллагад ял эдэлж буй хоригдлуудын 50 орчим хувь өмнө гэмт хэрэг үйлдэн ял эдэлж байсан хүмүүс байгаа ба зөвхөн хугацааны өмнө суллагдаж, хяналт тогтоосон хоригдлуудыг судлан үзвэл 2015 онд 1167 буюу 33,8% , 2016 онд 997 буюу 75,3%, 2017 онд 1115 буюу 38,2%, 2018 онд 1068 буюу 58,9%, 2019 онд 1414 буюу 55,8% нийт-5761 буюу 47,8% нь суллагдсан байна.
Дээрх хугацааны өмнө суллагдсан хоригдлууд нь бүгд засрал хүмүүжлээ олсон, бүрэн нийгэмшсэн гэсэн үндэслэлээр суллагдсан байгаа ба давтан гэмт хэрэг үйлдсэн хоригдлуудын 70 орчим хувь нь дээрх хугацаанд хамаарч байгаа нь нийгэмшүүлэх ажлын үр нөлөөнд эргэлзээтэй байдлыг төрүүлж байна.
Энэхүү нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж хорих байгууллагад явуулж буй нийгэмшүүлэх ажлыг онол, арга зүйн хувьд судлах шаардлага байгааг үндэслэн энэхүү судалгааны ажлыг гүйцэтгэлээ.
Түлхүүр үг
хорих байгууллага, хоригдол, хоригдлыг нийгэмшүүлэх, хорихын нийгмийн ажил, хоригдлыг хүлээн авах, хоригдлыг суллахад бэлтгэх, хорих байгууллагын нийгмийн ажилтан, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллага, эмэгтэй хоригдол, гэмшүүлэх, хүмүүжүүлэх, сурган хүмүүжүүлэх, дахин нийгэмшүүлэх
Бичигдсэн огноо
2022-02-10
Хуудсын тоо
189
Хэл
Монгол
Бүтээл
Бүрэн эхээр нь үзэх
Байршуулсан огноо
2024-10-14
Товч мэдээлэл үзсэн
1274
Бүрэн эхээр нь үзсэн
31
Эшлэлийн тоо
48
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
П.Баярбаатар Баясгалангийн Алтангэрэл “Хоригдлыг нийгэмшүүлэх онол, арга зүй” (2022), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2111
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

ЭХ СУРВАЛЖИЙН ЖАГСААЛТ

Нэг.Хууль,тогтоомж:

1.   Үндсэн хууль.1992

2.   Эрүүгийн хууль /шинэчилсэн найруулга/. 2015

3.   Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай /шинэчилсэн найруулга/. 2017

4.   Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль. 2017    

5.   Сэжигтэн, яллагдагчийг баривчлах цагдан хорих шийдвэрийг биелүүлэх тухай. 1999

6.   Нийгмийн ажилтны аргачилсан заавар. 2017

7.   Сэтгэл зүйн ажлын заавар. 2017                      

Хоёр.Ном, сурах бичиг, гарын авлага:

8.   Ж.Амарсанаа “”Англи-Орос-Герман-Монгол олон улсын эрх зүйн толь”, УБ. 2004

9.   Ж Амарсанаа, Б.Чимэд. Монголын хууль тогтоомжийн түүхэн эмхтгэл. Хоёрдугаар боть. УБ. 2010

10.   Т. Амаржаргал, С. Туяа.Нийгмийн ажлын онолын үндэс. УБ. 2008

11.   Т Амаржаргал, Т.Цэндсүрэн, Оюунбадам Р. Хорих байгууллага дахь нийгмийн ажил. УБ. 2013

12.   М.Ариунцацрал, Л.Сайханцэцэг. Нийгмийн ажлын онол, арга зүйн үндэс. УБ. 2012

13.   Б.Алтангэрэл. Хорих ял эдлүүлэх ажиллагаа.УБ.2018

14.   Б.Алтангэрэл. Хорих ял эдлүүлэх ажиллагааны хэрэгжилтэд хийсэн дүн шинжилгээ.УБ.2019

15.   Б.Алтангэрэл. Хорих байгууллагад явуулж буй нийгэмшүүлэх ажилд хийсэн шинжилгээ. УБ., 2020

16.   М.Алтан-Очир.Хорих ял эдлүүлэх дэглэм.УБ.,2020

17.   Б.Баярмаа, У. Мэргэнбаяр Нийгмийн ажил. УБ., 2006

18.   М. Батбаатар. А. Батхишиг. Нийгмийн ажил. УБ. 2017

19.   А.Думбарай, А.Лхагва, Л.Чүлтэмсүрэн. БНМАУ-ын Засан хүмүүжүүлэх хөдөлмөрийн байгууллагын талаар гарсан хууль, эрхийн баримт бичгийн эмхэтгэл. УБ. 1991

20.   А.Лхагва, Д.Даваа-Очир. Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын түүхэн замнал. УБ. 2011

21.   А.Лхагва. Монгол Улсын Эрүү, иргэний хэрэгт холбогдох шүүхийн шийдвэрийг биелүүлэх хууль тогтоомжийн хөгжилт /1931-2005/. УБ.,2005 он

22.   А.Лхагва. Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх эрх зүй. УБ., 2012

23.   Б.Туяа. Бие хүний сэтгэл зүй, сэтгэц заслын өрнөдийн онол, гол төлөөлөгчид. УБ.2003

24.   Дашзэвэг Б. Засан хүмүүжүүлэх хөдөлмөрийн сурган хүмүүжүүлэх зүй. УБ. 1976

25.   Г. Түмэннаст. Нийгмийн ажлын түүх. УБ., 2009

26.   Г. Түмэннаст. Нийгмийн ажил. УБ. 2019

27.   Л.Уранцэцэг, М.Дэлгэржав. Нийгмийн сэтгэл судлал. УБ.,2012

28.   Чүлтэмсүрэн Л. Засан хүмүүжүүлэх байгууллагын товч түүх. Уб., 1979. 25 дахь тал.

29.   А.Гидденс. Социологи.УБ.,2006

30.   Д.Солонго. Хувь хүнтэй ажиллах нийгмийн ажил. УБ., 2010

31.   С.А.Лузгин, М.И. Кузнецов, В.Н. Казанцев, Хорих байгууллагын нийгмийн ажил: Сургалтын гарын авлага. Орос хэлнээс орчуулсан Д.Шатарбал. УБ. 2009

32.   О.Пүрэвсүрэн. Герман улсын хорих ял эдлүүлэх ажиллагаа. УБ., 2014

33.   Ц. Очгэрэл, Д. Дамдинцэрэн, Г.Галбадрах. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын үүсэл, хөгжлийн түүхэн товчоон. УБ., 2021

34.   Д. Зүмбэрлхам Криминологийн онол. УБ., 2022

35.   Ж. Болдбаатар, О. Нямдаваа Криминологи-1. УБ., 2010

36.   С. Хандмаа, О.Мөнхбат Нийгмийн ажлын 101 карьер. УБ. 2016

37.   Каратис Чех ТББ. Хорих байгууллага дахь нийгмийн ажил. УБ.2015

38.   ХЭҮК, Каратис Чех. Хорих байгууллагын ажилтнуудад зориулсан Хүний эрхийн баримт бичиг, зөвлөмж, тогтоол шийдвэрийн эмхэтгэл. УБ., 2014

39.   Л.Г. Гуслякова, Е. И. Холостова Нийгмийн ажлын онолын үндэс. УБ., 2001

40.   Б.  Мөнх-Эрдэнэ. Гэмт хэрэг судлалын онол. УБ., 2021

41.   М. Хишиг-Ундрах. Хуулийн сэтгэл судлал. УБ., 2021

Гурав.Судалгааны тайлан, бусад материал:

42.   С. Энхтуяа, Д. Олончимэг, Н. Оюун-Эрдэнэ “Монгол Улс дахь Нийгмийн ажлын хөгжил” судалгааны тайлан. УБ., 2008

43.   ШШГЕГ.Сүлд инфо сэтгүүл

44.   ШШГСудлал сэтгүүл

45.   Нийгмийн хамгааллын сүлжээ техник туслалцааны ТА 2978-Мон төсөл. Кэйф Огрборн, Петер Хамфрис. Монголын нийгмийн ажлын хөгжил тайлан. УБ., 2002.

Дөрөв.Цахим хаяг:

46.   www.cd.gov.mn

47.   www.mojha.gov.mn

48.   www.legalinfo.m

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

S2EP22. А.Түвшинтөгс: Бэлэглэлийн гэрээг хүчингүй болгох болон хүчин төгөлдөр бус тооцсон талаар маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрт хийсэн дүн шинжилгээ

4 hours ago

Өмгөөлөгч мэргэжлийн хариуцлагын даатгалдаа цахимаар хамрагдах боломжтой боллоо

1 week ago

“Шударга ёсны төлөө гүйцгээе – Run for Justice” олон нийтийн гүйлтийн арга хэмжээ болно

1 week ago

S2EP21. М.Маралмаа & Р.Оюундэлгэр: Хяналтын журмаар гаргах гомдолд үндэслэл тогтоох зохицуулалтын хэрэглээ

1 week ago

Бусад мэдээ, мэдээлэл

ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ

Бүгд