Бүтээлийн нэр
“Шүүхийн бие даасан, хараат бус байдал” Улс төрчдөд зориулсан хөтөч
Тэмдэглэл
Энэхүү гарын авлагыг “Оюуны-Инноваци” ТББ-аас Шүүхийн ерөнхий зөвлөлтэй хамтран, Канад Улсын Глобал Эффэйрс Канада (Канад улсын Гадаад хэргийн яам)-ны техникийн хамтын ажиллагааны хүрээнд санхүүжүүлэн бүтээв.
Хэлбэр
Гарын авлага & Аргачлал
Салбар
Шүүх эрх мэдэл
Бүтээлийн товч
Хууль ёсны эрх ашиг зөрчигдсөн, эрх чөлөөгөө хязгаарлуулсан, эсхүл ямар нэгэн байдлаар эрх нь зөрчигдсөн тохиолдолд шударга шүүхээр шүүлгэх нь хүний үндсэн эрх юм. Энэ талаар Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий Ассамблейн 1945 оны “Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал”, 1966 оны “Иргэний болон улс төрийн эрхийн пакт”-д тусгаж, бүс нутгийн, олон улсын байгууллагуудын гэрээ, бусад баримт бичгүүдээр баталгаажин дэлхий нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн.

Шударгаар шүүлгэх эрхийн шалгуурт шүүхийн өмнө эрх тэгш байх, бие даасан хараат бус, шударга шүүхээр шүүлгэх, шүүх хуралдаан нээлттэй байх, гэм буруугүйд тооцогдох болон дуугүй байх, хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр хойшилж сунжралгүйгээр шүүлгэх, өөрийгөө өмгөөлөх, эрх зүйн туслалцаа авах, нотлох баримт гаргаж өгөх, үнэлүүлэх, орчуулагч, хэлмэрч авах, шүүхийн шийдвэр үндэслэлтэй, хууль ёсны байх зэрэг зарчмууд багтдаг.

Шүүгч хэрэг, эрх зүйн маргааныг хянан шийдвэрлэхдээ гаднын дарамт шахалт, нөлөөллөөс ангид, хэн нэгнээс айдасгүйгээр, төвийг сахиж, зөвхөн нотлох баримтад тулгуурлаж, хууль ёсны хүрээнд шударгаар шийдвэрлэх шаардлагатай бөгөөд тэр ёсоор ажиллаж байгааг нь бусад хүмүүс ойлгохоор байх учиртайг дээрх баримт бичгүүдэд заасан бөгөөд манай улс эдгээрийг дагаж мөрдөх үүрэг хүлээж үндэснийхээ хууль тогтоомжид тусгасан.

Шүүхэд итгэх олон нийтийн итгэл нь аливаа нийгмийн шударга ёсны үнэлэмжийг илэрхийлдэг учраас шүүхийн бие даасан, шүүгчийн хараат бус байдлыг хүндэтгэх, ямар нэгэн хэлбэрээр нөлөөлж алдагдуулахгүй байх нь чухал. Олон нийтийн санаа бодолд улс төрчдийн нөлөө хамгийн өндөр байдаг. Улс төрчдийн зүгээс шүүх эрх мэдлийн бие даасан, хараат бус байдлыг хүндэтгэх талаар манлайлал үзүүлэх нь иргэдийн шүүхэд итгэх, улмаар нийгмийн шударга ёсыг нийтээр хүлээн зөвшөөрөхөд онцгой ач холбогдолтой.

Энэхүү хөтөч, гарын авлага нь шүүхийн бие даасан, шүүгчийн хараат бус байдлыг хадгалах, хамгаалах талаар манлайлал үзүүлэхэд нь улс төрчдөд туслах гол зорилготой бөгөөд ардчилсан нийгэмд төрийн эрх мэдлийг хувааж хэрэгжүүлэх соёлыг хэвшүүлэх, шүүх эрх мэдлээр дамжуулан хууль дээдлэх ёсыг нийгэмд төлөвшүүлэх үндсэн агуулгатай болно.
Түлхүүр үг
Шударгаар шүүлгэх эрх, шүүхийн өмнө эрх тэгш байх, бие даасан хараат бус, шударга шүүхээр шүүлгэх, шүүх хуралдаан нээлттэй байх, улс төр, улс төрч, гарын авлага, хөтөч
Бичигдсэн огноо
2023-05-22
Хуудсын тоо
22
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2024-09-27
Товч мэдээлэл үзсэн
428
Бүрэн эхээр нь үзсэн
7
Эшлэлийн тоо
7
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Оюуны Инноваци ТББ ““Шүүхийн бие даасан, хараат бус байдал” Улс төрчдөд зориулсан хөтөч” (2023), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2121
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн §5 дугаар зүйл.

[2]  Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн §3 дугаар зүйлийн 3.1.4 дэх заалт.

[3]  Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн §3 дугаар зүйлийн 3.1.3 дахь заалт.

[4] Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн §45 дугаар зүйлийн 45.1 болон 45.8 дахь хэсэг.

[5] Төрийн албаны тухай хуулийн §11 дүгээр зүйл.

[6] Монгол Улсны шүүхийн тухай хуулийн §73 дугаар зүйлийн 73.2 дахь хэсэг.

[7] Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн §22 дугаар зүйлийн 22.10 дахь хэсэг