Бүтээлийн нэр
"Зорчих эрхийг хязгаарлах ялын ойлголт ба хууль хэрэглээний асуудал" "The punishment of restriction on the right to travel and It's application challenges of criminal law"
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрүүгийн эрх зүй, Эрүүгийн процессын эрх зүй
Бүтээлийн товч
Зорчих эрхийг хязгаарлах ял нь 2015 оны Эрүүгийн хуульд хуульчлагдсан урьд манай улсын эрүүгийн хуульд байгаагүй ялын нэн шинэ төрөл юм. Энэхүү ялын мөн чанар нь орчин үеийн технологийн ололтонд тулгуурлан ял эдлүүлэх ажиллагааг боломжтой болгож буйд оршино. Энэ нь бусад төрлийн ялаас зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг ялгах онцлог шинжийг тодруулдаг. 2021 оноос шүүхийн практикт хэрэглэж эхэлснээс хойш 3 жил орчим хугацаа өнгөрөөд байна. Өгүүллийн хүрээнд Монгол Улсад зорчих эрхийг хязгаарлах ял оногдуулж байгаа шүүхийн практикт дүн шинжилгээ хийсэн болно. Ингэхдээ шүүхүүд зорчих эрхийг хязгаарлах ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийг өөр өөрөөр тайлбарлан хэрэглэж буй нь хууль хэрэглээний нэгдмэл байх шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг судлав. Хууль хэрэглээний нэгдмэл байдал нь хуулийг нэг мөр зөв ойлгон хэрэглэх, шүүхэд итгэх ард түмний итгэлийг бэхжүүлэх, хүнийн эрхийг хангах талаас чухал ач холбогдолтой билээ. Мөн шүүхийн шийдвэрийг хууль зүйн үндэслэл бүхий таамаглах боломжтой байх нь гэмт үйлд дүгнэлт хийх, гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх, мөрдөн шалгах ажиллагааны үед хэргийг хялбаршуулан шийдвэрлэх хүсэлт гаргаснаар яллагдагчийн эрх зүйн байдал дээрдэх зэрэг ач холбогдолтой билээ.
Түлхүүр үг
цахим хяналт, зорчих эрхийг хязгаарлах ял, ялын зорилго, орчин үеийн чиг хандлага, үзэл баримтлал, хууль хэрэглээний нэгдмэл байдал,
Бичигдсэн огноо
2025-04-25
Хуудсын тоо
19
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2025-05-01
Товч мэдээлэл үзсэн
63
Бүрэн эхээр нь үзсэн
3
Эшлэлийн тоо
40
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Л.Галбадар М.Мөнхбаатар “"Зорчих эрхийг хязгаарлах ялын ойлголт ба хууль хэрэглээний асуудал" "The punishment of restriction on the right to travel and It's application challenges of criminal law"” (2025), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2385
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] Д.Баярсайхан, Орчин үеийн эрүүгийн эрх зүйн хөгжлийн чиг хандлага, Шударга ёс сэтгүүл, (№3) 2010,

[1] Д.Бадам, М.Мөнхбаатар, Л.Галбадар, Зорчих эрхийг хязгаарлах ял, түүнийг хэрэгжүүлэх арга зам, 2020, 7 дахь тал.

[1] Монгол Улсын Хүний Эрхийн Үндэсний комисс, Олон улсын гэрээ хэлэлцээрийн эмхэтгэл, (2012), https://www.mn-nhrc.org/153-rtr-sr-rrsryosrrs-uus-susrryorr-rsrir-ssrrssrr-srrrrrirrs-rrrr-rrssr-rryosryori-rtyissr-rrryeryorriryorr-rtyissr.html, (2024 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр хандав).

[1] Rory Geoghegan, Future of Corrections: Exploring the Use of Electronic Monitoring, (London:

Policy Exchange, 2011), https://policyexchange.org.uk/publication/future-of-corrections-exploring-the-use-of-electronic-monitoring/  2024 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр хандав,

[1] New Economics Foundation, Justice for sale – the privatisation of offender management services, (London: TUC publications, 2014), 11-28.

[1] Anthea Hucklesby, Vehicles of desistance? The impact of electronically monitored curfew orders, Criminology and Criminal Justice (2008), 51-71, https://www.researchgate.net/publication/249786441_Vehicles_of_desistanceThe_impact_of_electronically_monitored_curfew_orders, 2024 оны 9 дүгээр сарын 25-ны өдөр хандав.

[1]  HM Government, Electronic monitoring caseload, https://data.justice.gov.uk/contracts/electronic-monitoring, 2024 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдөр хандав. 

[1] Vera Institute of Justice, Vera Institute of Justice Issues Report on the Growth of Electronic Monitoring in the United States, https://www.vera.org/newsroom/vera-institute-of-justice-issues-report-on-the-growth-of-electronic-monitoring-in-the-united-states, 2024 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр хандав.

[1] Kate Weisburd et al., Electronic Prisons: The Operation of Ankle Monitoring in the Criminal Legal System, George Washington University Law School №2021-41, (2021), 4.

[1] James Kilgore, Electronic Monitoring: A Survey of the Research for Decarceration Activists, https://www.realcostofprisons.org/writing/kilgore-survey-of-em-research.pdf, 2024 оны 11 дүгээр сарын 20-ны өдөр хандав.

[1] The Pew Charitable Trusts . Use of Electronic Offender-Tracking Devices Expands Sharply. Number of monitored individuals more than doubled in 10 years, https://www.pewtrusts.org/en/research-and-analysis/issue-briefs/2016/09/use-of-electronic-offender-tracking-devices-expands-sharply, 2024 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдөр хандав,  

[1] Dennis Doffing, BLU+ RF Monitoring, The Journal of Offender Monitoring 25 no. 2 (2014), 19.

[1]Jack Karsten and Darrell M. West, Decades later, electronic monitoring of offenders is still prone to failure, (2017), https://www.brookings.edu/articles/decades-later-electronic-monitoring-of-offenders-is-still-prone-to-failure/, 2024 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдөр хандав.

[1] William Bales et al., A Quantitative and Qualitative Assessment of Electronic Monitoring (2010), https://www.ojp.gov/pdffiles1/nij/grants/230530.pdf, 2024 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдөр хандав.  

[1] Marc Renzema and Evan Mayo-Wilson, Can electronic monitoring reduce crime for moderate to high-risk offenders?, Journal of Experimental Criminology №1 (2005), 215–237.

[1] Jack Karsten and Darrell M. West, Decades later, electronic monitoring of offenders is still prone to failure, (2017), https://www.brookings.edu/articles/decades-later-electronic-monitoring-of-offenders-is-still-prone-to-failure/, 2024 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдөр хандав.

[1] Шүүхий шийдвэр гүйцэтгэх Ерөнхий газрын 2024.08.20-ны өдрийн 05/2040 дугаар албан бичгийн хавсралт

[1] Ц.Очгэрэл, Зорчих эрхийг хязгаарлах ял нь Монгол Улсын эрүүгийн ял шийтгэлийн бодлого дахь шинэтгэлийн нэг үндсэн чиглэл, (2022), https://ubn.mn/p/27894 (Сүүлд үзсэн: 2024 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдөр)  

[1] Шүүхийн ерөнхий зөвлөл. 2020 оны Монгол Улсын шүүхийн шүүн таслах ажиллагааны дүн мэдээ, https://admincourt2.gov.mn/site/full_story/2339, (Сүүлд үзсэн: 2024 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр)

[1] Шүүхийн ерөнхий зөвлөл. 2021 оны Монгол Улсын шүүхийн Шүүн таслах ажиллагааны дүн мэдээ, https://www.judcouncil.mn/site/news_full/11991, 2024 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр хандав.

[1] Шүүхийн ерөнхий зөвлөл. 2022 оны Монгол Улсын шүүхийн Шүүн таслан ажиллагааны дүн мэдээ,  https://judcouncil.mn/site/news_full/12877, 2024 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр хандав.

[1] Шүүхийн ерөнхий зөвлөл. 2023 оны Монгол Улсын шүүхийн Шүүн таслан ажиллагааны дүн мэдээ, https://judcouncil.mn/site/news_full/13967, 2024 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр хандав.

[1] Шүүхийн ерөнхий зөвлөл. 2024 оны хагас жилийн Монгол Улсын шүүхийн Шүүн таслан ажиллагааны дүн мэдээ, https://judcouncil.mn/site/news_full/14338,  (Сүүлд үзсэн: 2024 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр)

[1] Эрүүгийн хууль (2015)-ийн 5.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг.

[1] ЭХ-ийн 5.5 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг.

[1] Н.Лүндэндорж, Монгол Улсын Үндсэн хууль шинжлэх ухааны тайлбар, (2022),  798.

[1] Улсын Дээд шүүхийн 2022 оны 11 дүгээр сарын 09-ны өдрийн Дугаар 166 тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/3233?daterange=2022-01-01%20-%202022-12-03&id=3&court_cat=2&bb=1.  

[1] Иргэний хууль (2002)-ийн 22 дугаар зүйлийн 22.1 дэх хэсэг.

[1] ИХ-ийн 22 дугаар зүйлийн 22.2 дахь хэсэг.

[1] ЭХ-ийн 5.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг.

[1] Монгол Улсын Үндсэн хууль (1992)-ийн Арван дөрөвдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг

[1] Ц.Цогт, С.Цэрэндолгор, Монгол Улсын Шүүхийн тогтолцоон дахь Улсын Дээд Шүүхийн хяналтын журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх чиг үүрэг: Хууль хэрэглээний нэгдмэл байдлыг хангах нь, Монголын төр, эрх зүй сэтгүүл №1/103, (2023), 40.

[1] П.Соёл-Эрдэнэ. Хууль хэрэглээний нэгдмэл байдал нь хүн бүр хуулийн өмнө тэгш байх зарчимд нийцнэ, https://itoim.mn/a/2024/10/08/society/erg?9ceef2256a9864b59f1c1092cb02289b, (Сүүлд үзсэн: 2024 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдөр).

[1] Петер Казиске, Орч Б.Буянхишиг, Эрх зүйн онолын ерөнхий, тусгай зарчмууд, түүний хэрэглээ, (2024), 10-11 дэх тал. 

[1] Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд, Улсын ерөнхий прокурорын хамтарсан 2017 оны 9 дүгээр сарын 07-ны өдрийн Дугаар А-234, А/103 хамтарсан тушаалын 1 дүгээр хавсралтаар батлагдсан “Хорихоос өөр төрлийн ял оногдуулсан шүүхийн шийдвэрийг гүйцэтгэх ажиллагаанд хяналт тавих, мэдээллийн сан бүрдүүлэх, ашиглах журам”, 6 дахь хэсэг.

[1] Joint report by Bail for Immigration Detainees (BID), Medical Justice and the Public Law Project, Ground-breaking new report examines the mental and physical effects of Global Positioning System (GPS) ankle tags on migrants, (2022), https://www.ein.org.uk/news/ground-breaking-new-report-examines-mental-and-physical-effects-global-positioning-system-gps, (Сүүлд үзсэн: 2024 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр).

[1] Sepand Malek et al., Legal and human rights issues in the use of electronic monitoring (using GPS ‘tracking’ technology) in forensic mental health settings in the UK, (2023), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10725617/#bibr3-00258024231174820, (Сүүлд үзсэн: 2024 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр).

[1] Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх Ерөнхий газрын 2024.08.20-ны өдрийн 05/2040 дугаар албан бичгийн хавсралт.

[1] Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн 2024 оны 9 дүгээр сарын 12-ны өдрийн №03/1456 албан тоотын хавсралт.

[1] ЭХ-ийн  8.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг