Монгол Улсын шүүх эрх мэдэл дэх иргэдийн оролцооны тогтолцоо, Үндсэн хуулийг тайлбарлах асуудлын хүрээнд

Ганхуягийн Давааням Со.Содномдаржаа

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Шүүх эрх мэдэл

Улсын Их Хурлаас 2012 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдөр Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг баталсан бөгөөд тус хуулиар анхан шатны шүүх аливаа хэрэг, маргааны хамтын зарчмаар шийдвэрлэхдээ иргэдийн төлөөлөгчийн шүүх бүрэлдэхүүнд оролцуулан буюу 2 шүүгч, 1 иргэдийн төлөөлөгчтэйгөөр шийдвэрлэхээр зохицуулсан байсан. Энэ зохицуулалтыг Үндсэн хуулийн цэц Үндсэн хуульд зөрчсөн гэж үзэн хүчингүй болгосон бөгөөд үүнийг хуульч, судлаачдын зүгээс янз бүрээр хүлээн авсан.
Энэхүү бүтээлээр Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд оруулсан “шүүх бүрэлдэхүүнд иргэдийн төлөөлөгчийн оролцуулах” зохицуулалт нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн үзэл санаатай нийцэж буй эсэхийг бусад улсын шүүхийн үйл ажиллагаанд иргэдийн төлөөлөгч хэрхэн, ямар хэлбэрээр оролцож байгаа, түүний эрх зүйн зохицуулалттай харьцуулсан судалсан болно
Энэ судалгаагаар шүүх бүрэлдэхүүнд иргэдийн төлөөлөгчийг оролцуулах нь Үндсэн хуулийн 16.14-т заасан “иргэний шударга шүүхээр шүүлгэх эрх”-ийн агуулгын хүрээнд уг эрхийг хангахад чиглэгдсэн байна, Хоёрдугаарт:  шүүн таслах үйл ажиллагаанд иргэдийн төлөөлөгчийг оролцуулах замаар иргэдийн эрх зүйн ухамсарыг дээшлүүлж, шүүн таслах ажиллагааг ойлгомжтой болгох, шүүхийн үйл ажиллагаанд олон нийтийн хяналтыг бий болгох, шударга, нээлттэй, ил тод байлгах, олон нийтийн шүүхэд итгэх итгэл, үнэлэмжийг дээшлүүлэхэд чирлэгдэж буй тул Үндсэн хуулийн ардчилсан ёс, шударга ёсны суурь зарчимд  нийцэхээр байна гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн болно.

Мөн Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулиар иргэдийн төлөөлөгчийн сонгох механизм, тавигдах шаардлага, хараат бус байдал, үүрэг, хариуцлага зэргийг нарийвчлан тогтоож өгсөн байгаа нь иргэдийн төлөөлөгч шүүх бүрэлдэхүүнд оролцож маргааныг хянан шийдвэрлэх үндсэн систем бий болсон буюу уг тогтолцоог хэрэгжүүлэх эрх зүйн механизм бүрдсэн гэж дүгнэж болохоор байна.

шүүх дэр иргэдийн оролцоо, шүүхийн иргэдийн төлөөлөгч, шударга шүүхээр шүүлгэх эрх, мэргэжлийн бус шүүгч, тангарагтны шүүх, lay judge, jury system

2014-03-15

17

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2016-10-25

6700

167

Г.Давааням Со.Содномдаржаа “Монгол Улсын шүүх эрх мэдэл дэх иргэдийн оролцооны тогтолцоо, Үндсэн хуулийг тайлбарлах асуудлын хүрээнд” (2014), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/113

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх