[1] Ж.Амарсанаа нар, Үндсэн хуулийн эхийг баригч (Улаанбаатар: Чимид сан, 2019), 89 дэх тал.

[2] Д.Гангабаатар, Үндсэн хуулийн эрх зүй: Төрийн байгуулал, зарчим, үзэл баримтлал,  (Улаанбаатар: Жиком пресс, 2020), 48 дахь тал.

[3] Г.Совд нар, Үндсэн хуулийн тайлбар (Улаанбаатар: 2000), 10 дахь тал.

[4] Ч.Өнөрбаяр, Орчин үеийн Үндсэн хуульт ёсыг тодорхойлох нь, Хууль дээдлэх ёс сэтгүүл №4 (2018), 19 дахь тал

[5] Wim Voermans, Maarten Stremler and Paul Cliteur, Constitutional Preambles: A Comparative Analysis (Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing, 2017), p.23.

[6] Ibid.

[7] Plato, The Laws, pp.137-145-ийг дэлгэрүүлж үзнэ үү. https://www.gutenberg.org/files/1750/1750-h/1750-h.htm [Сүүлд үзсэн: 2022.12.25.]

[8] Wim Voermans, Maarten Stremler and Paul Cliteur, supra note 2, p.25.

[9] Ibid., p.27.

[10] Liav Orgad, “The Preamble in Constitutional Interpretation” International Journal of Constitutional Law, Volume 8, Issue 4, October 2010, pp. 714–738.

[11] Ibid, p.722.

[12] The U.S. Constitution: Preamble, https://www.uscourts.gov/about-federal-courts/educational-resources/about-educational-outreach/activity-resources/us#:~:text=The%20preamble%20is%20an%20introduction,hot%20Philadelphia%20summer%20of%201787. [Сүүлд үзсэн: 2022.12.25].

[13] Liav Orgad, supra note 6, p.723.

[14] Secession of Quebec (1998) 2.S.C.R. 217, at para 51–54, supra note 6-гаас дам эшлэв.

[15] Edward Coke, Institutes of the Laws of England (England: 1628), p.79., Anne Winckel, “The Contextual Role of a Preamble in Statutory Interpretation”, Melbourne Law Review, 23, 1999, p.184-өөс дам эшлэв.

[16] William Blackstone, Commentaries on the Laws of England (England: 1765, printed in 1979), pp.59–60-аас дэлгэрүүлж үзнэ үү.

[17] Liav Orgad, supra note 6, p.724.

[18] Lourens M.D.Plessis, “The Evolution of Constitutionalism and the Emergence of a Constitutional Jurisprudence in South Africa: An Evaluation of the South African Constitutional Court’s Approach to Constitutional Interpretation”, Saskatchewan Law Review Issue 62, 1999, pp.314–322.

[19] Liav Orgad, supra note 6, p.724.

[20] National identity-гийн нэг мөр орчуулга байхгүй, “үндэстний ижилсэл”, “үндэстний тодотгол”, “үндэстний амин чанар” зэргээр ялгаатай орчуулдаг хэдий ч илтгэлд “үндэстний амин чанар” хэмээх томьёоллоор авлаа.

[21] Liav Orgad, supra note 6, p.725.

[22] Ibid.

[23] Ibid., p.726.

[24] Decision of the Constitutional Council of France, No. 44–71 (1971), https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1971/7144DC.htm [Сүүлд үзсэн: 2022.12.26].

[25] Liav Orgad, supra note 6, p.727.

[26] Aparajita Baruah, Preamble of the Constitution of India: An Insight and Comparison with other Constitutions (New Delhi: Deep & Deep Publications, 2007), pp.176–224-өөс дэлгэрүүлж үзнэ үү.

[27] Тус улс Үндсэн хуулиа 2015 онд шинэчлэн найруулж, 2016 онд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан байх бөгөөд тус заалт мөн хуулийн 274 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт агуулгаараа хэвээр байна. https://www.constituteproject.org/constitution/Nepal_2016?lang=en [Сүүлд үзсэн: 2022.12.26].

[28] Richard Stith, “Unconstitutional Constitutional Amendments: The Extraordinary Power of Nepal’s Supreme Court”, American University International Law Review, Volume 11, Issue 1, 1996, pp.47-77.

[29] Aparajita Baruah, supra note 22, p.244.

[30] Ж.Амарсанаа нар, supre note 1, 89 дэх тал.

[31] Тухайлбал, Алжир Улсын Үндсэн хуулийн “Оршил” нь бусад улсын “Оршил”-той харьцуулахад нэлээн дэлгэрэнгүй бөгөөд тус улсад 1954 онд өрнөсөн хувьсгалаас эхлүүлээд Үндсэн хуулиа шинэчлэн батлах хүртэлх түүхийг хүүрнэн багтаасан байна.

[32] Liav Orgad, supra note 6, p.730.

[33] Ibid.

[34]  Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 1994.01.12-ны өдрийн 02 дугаар дүгнэлт, https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=1082& [Сүүлд үзсэн: 2022.12.28].

[35] Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2019.03.13-ны өдрийн 01 дүгээр дүгнэлт, https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=14145&s [Сүүлд үзсэн: 2022.12.28].

[36] Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2020.12.25-ны өдрийн 12 дугаар дүгнэлт, https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16123489870951&s [Сүүлд үзсэн: 2022.12.29].

[37] Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2022.08.15-ны өдрийн 02 дугаар дүгнэлт, https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16530977997941 [Сүүлд үзсэн: 2022.12.29].

[38] Түүнчлэн, энд дурдаагүйг эс тооцвол АНУ, Өмнөд Африк, Канад, Ирланд, Израйль, Австрали зэрэг улсуудын Үндсэн хуулийн шүүх болон Дээд шүүх, бусад ердийн шүүхүүд Үндсэн хуулийн “Оршил”-ыг эш татан хэрэг маргаан шийдвэрлэсэн хэд хэдэн шийдвэр байгааг цахимаас унших боломжтой. Мөн энд гагцхүү тодорхой нэгийг нь дурдсан боловч ХБНГУ, Франц Улсын “Оршил”-ыг хэрэглэн шийдвэрлэсэн бусад холбогдох шийдвэр ч цөөнгүй бий.

[39] BVerfG, Judgment of the Second Senate of 30 June 2009 - 2 BvE 2/08 -, paras. 1-421,
http://www.bverfg.de/e/es20090630_2bve000208en.html [Сүүлд үзсэн: 2022.12.26].

[40] Biljana Belamaric, “Attempting to Resolve and Ethnic Conflict: The Language of the 2001 Macedonian Constitution”, Southeast European Politics, Volume IV, No. 1, May 2003, pp.25-40.

[41] Македон Улсын Үндсэн хууль (1991),

https://constituteproject.org/constitution/Macedonia_2011?lang=eng [Сүүлд үзсэн: 2022.12.26].

[42] Liav Orgad, supra note 6, p.731.

[43] Ibid.

[44] Тухайлбал, Алжир Улсын Үндсэн хуульд “Оршил нь Үндсэн хуулийн салшгүй нэг хэсэг байна” гэж заасан нь “Оршил”-ыг Үндсэн хуулийн үндсэн зүйл, заалттай адилтган үзсэнийг илэрхийлж болохоор байна.

[45] Б.Чимид, “Мэдэгтүн, сахигтун гэдэг чинь Үндсэн хуулийн туйлын хүслэн”, Зууны мэдээ сонин, 2001.01.11, №9 (895)