Монгол Улс нэг нам дангаар ноёрхсон тогтолцоог халж, шинэ ардчилсан Үндсэн хуульдаа Монгол Улсын иргэд “нийгмийн болон өөрсдийн ашиг сонирхол, үзэл бодлын үүднээс нам, олон нийтийн бусад байгууллага байгуулах, сайн дураараа эвлэлдэн нэгдэх эрхтэй” [...] болохыг тунхаглан баталгаажуулснаас хойш одоогийн байдлаар Улсын Дээд Шүүхэд 37 нам албан ёсоор бүртгүүлжээ. Гэсэн хэдий ч судлаачдын дүгнэснээр өнөөг хүртэл Монгол Улсад үнэт зүйл, үзэл санааны хувьд нийтэд танигдан хүлээн зөвшөөрөгдөж, нийгэмд эзлэх байр суурь нь тогтворжсон, сонгогчидтой байнгын харилцаатай, байгууллагын зохион байгуулалт, процесс, төлөвшлийн хувьд институтчлэгдсэн нам тун цөөн байна (Касал Бертоа & А.Бат-Оргил, 2021). Өнгөрсөн хэд хэдэн парламентын сонгуульд эрх баригч нам парламентын үнэмлэхүй олонх болж нийт суудлын тавиас дээш хувийг бүрдүүлж ирсэн билээ.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
[1] Улс төрийн нам нь сонгуулиар дамжуулж төрийн эрх барих мандат олж авдаг онцгой үүрэг бүхий институци мөн боловч, нөгөө талаар иргэдийн сайн дурын үндсэн дээр эвлэлдэн нэгдсэн байгууллага болно. Тиймээс Венецийн комиссоос гаргасан Улс төрийн намын тухай хууль тогтоомжийг боловсруулах удирдамжид улс төрийн намын тухай хуульд намын дотоод асуудалд хэт гүнзгий оролцсон зохицуулалт байх нь зохимжгүй болохыг дурдсан байдаг.
[2] Хүснэгтэд байгаа шаардлагуудаас гадна нэр дэвшигч нь төрийн жинхэнэ албан хаагч, төрийн үйлчилгээний албаны удирдах албан тушаалтан, төрийн болон орон нутгийн өмчит, төрийн болон орон нутгийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн дарга, дэд дарга, захирал, дэд захирлын ажил, албан тушаал эрхэлж байгаа бол сонгуулийн жилийн 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс өмнө эрхэлсэн ажил, албан тушаалаасаа чөлөөлөгдсөн байхыг хуулиар шаарддаг /МУИХСтХ 29.4/. Сонгуульд эвсэл болж нэгдэн оролцож байгаа намуудын хувьд хуулийн 27.2.-д зааснаар “Эвсэлд нэгдэж байгаа намын Их хурал, эсхүл төлөөллийн төв байгууллага нь нэр дэвшүүлэх асуудлыг нууц санал хураалтаар шийдвэрлэнэ” гэжээ.
[3] Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2024 оны 1-р сарын 17-ны дунд суудлын хуралдаанаар Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.3.3 дахь заалт Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх маргааныг хэлэлцээд Үндсэн хууль зөрчсөн гэсэн дүгнэлт гаргажээ.
[4] МАН-ын Бага хурлын 2020 оны 03 дугаар сарын 23-ны өдрийн 06 дугаар тогтоолоор баталсан
[5] Цогц хөгжлийн үндэсний төв ТББ-аас 2020 оны УИХ-ын сонгуулийн дараа парламентад суудалтай намын гишүүдтэй хийсэн ярилцлагын тэмдэглэлээс (2021 он https://www.uih.mn/sudalgaa/s/72 )
[6] Таван гишүүнтэй хороонд дор хаяж нэг эмэгтэй, 30-с доош насны нэг хүн байх ёстой.
[7] Шинэ Зеландын сонгуулийн хорооны цахим хуудаснаас тус улсын намуудын нэр дэвшигч тодруулах, жагсаалтын эрэмбэ тогтоох (Candidate selection and list ranking procedures) дүрмүүдийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг үзнэ үү.
https://elections.nz/assets/party-files/AJPANZ-Candidate-Selection-List-Ranking-Procedures.docx-1.pdf
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
“Сонгууль – 2024” эрдэм шинжилгээний илтгэлийн уралдаан зохион байгуулах удирдамж
5 hours ago
Т.Алтангэрэл: Гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлого бол асар нарийн бодлого
2 days ago
2024 оны 10 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа (ranking)
1 week ago
Монгол Улсын Шүүхийн индекс 2023 оны байдлаар 1.28 оноогоор ахисан үзүүлэлттэй байна
2 weeks ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Шүүх хэргийг бүхэлд нь хянан үзэх болоод талуудын мэтгэлцэх, гомдол гаргагчийн эрх зүйн байдлыг дордуулахгүй байх зарчмыг хослуулан хэрэгжүүлэх нь
2024-11-15
-
Торгох ялыг хэсэгчлэн төлөх хугацааг 90-ээс доош хоногоор тогтоож болохгүй.
2024-11-14
-
Шинээр илэрсэн нөхцөл байдлын улмаас цагаатгасан шүүхийн шийдвэрийг хянан үзэхэд гэмт хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацааг харгалзан үзнэ.
2024-11-13
-
Шүүхийн академи
2024-11-15 Сэтгүүлдуудаж байна ! -
Мөнх-Алдар Ингүүн
2024-11-14 Бакалаврын ажилдуудаж байна ! -
Мөнхбаярын Билгүүн
2024-11-14 Магистрын ажилдуудаж байна ! -
Янжинлхамын Батгэрэл
2024-11-13 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-11-12 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Янжинлхамын Батгэрэл
2024-11-12 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Янжинлхамын Батгэрэл
2024-11-12 Нийтлэлдуудаж байна ! -
Янжинлхамын Батгэрэл
2024-11-12 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Янжинлхамын Батгэрэл
2024-11-11 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Янжинлхамын Батгэрэл
2024-11-11 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !