Шүүгчийн хараат бус байдлын баталгаа, хэрэгжилт

Нээлттэй Нийгэм Форум

Энэ судалгааг Нээлттэй Нийгэм Форумын санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр судлаач П.Цэцгээ гүйцэтгэсэн болно. Судалгааг бүрэн эхээр нь ННФ-ын forum.mn сайтаас давхар үзэх боломжтой.

Судалгааны тойм & Тойм судалгаа

Шүүх эрх мэдэл

Монгол Улсад шүүхийн тухай багц хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш шүүгчийн хараат бус байдлын баталгааны хэрэгжилтийг хангах зорилгоор шүүгчийн цалинг нэмэг дүүлэх, орон сууцны тэтгэ-лэг олгох, шүүх, шүүгчийн аюул-гүй байдлыг хангах, хамгаалах, шүүхийн нээлттэй, ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх, холбогдох журмуудыг баталж мөрдүүлэх чиглэлээр олон талт арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байна.

Шүүхийн хараат бус байдлын баталгааны хэрэгжилтийг үнэлэх шүүгч, хуульч, иргэдийн дунд явуулсан санал асуулгын дүнгээс харахад шүүхийн шинэтгэлийн үр дүнд шүүгчийн хараат бус байдлын баталгаа, түүний хэрэгжилтийн түвшин сайжирсан гэсэн эерэг хандлага гарсан, шүүх, шүүгчид итгэх олон нийтийн итгэл нэмэгдсэн гэж үзэхээр байна.

Гэхдээ хараат бус байдлын баталгааг хангах талаар өнөөгийн хүрсэн түвшинг бэхжүүлэх шаард лага байсаар байгааг судал-гаанд оролцогчдын 66.8 хувь нь хууль, эрх зүйн орчныг илүү боловсронгуй болгох, 41.2 хувь нь шүүхийн байгууллага, шүүгчийг улс төрөөс хараат бусаар ажиллах боломж нөхцөлийг бүрдүүлэх, 34.2 хувь нь шүүгч хөндлөнгийн нөлөөнд автахгүй байх нөхцөлийг сайжруулах хэрэгтэй гэж үзсэнээс харж болно.

Олон улсын хэмжээнд шүүгчийн хараат бус байдлыг “... шүүгч аливаа дарамт, нөлөөллөөс ангид, зөвхөн баримт нотолгоо, хуульд тулгуурласан шийдвэр гаргах эрх чөлөөгөөр хангагдсан байхыг хэлнэ” хэмээн ерөнхий байдлаар тодорхойлсон бөгөөд хараат бус байдлыг “шүүх институцийн” болон “хувь шүүгчийн” хэмээн ялгаж үзсэн байдаг. Тухайлбал, шүүгчийн шийдвэрийн хараат бус байдал гэж шүүгч тухайн хэрэгт холбогдох шийдвэрийг хувийн, эдийн засгийн, улс төрийн зэрэг хөндлөнгийн аливаа нөлөөлөл, үр дагавраас эмээлгүй, хуулийн дагуу, баримт нотолгоонд тулгуурлан гаргах эрх чөлөөг, харин шүүхийн институцийн хараат бус байдал гэж шүүх өөрийн засаглалын бүтэц, хуулиар тогтоосон процедурын дагуу бие дааж үйл ажиллагаа явуулахыг хэлнэ гэжээ. Шүүхийн бие даасан, шүүгчийн хараат бус байдал нь хуулийн засаглалын суурь нөхцөл юм.

шүүгчийн хараат бус байдал, хараат бус байдлын хэрэгжилт, дарамт, шүүхийн институци

2015-12-25

4

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2020-10-07

4107

124

5

Нээлттэй Нийгэм Форум “Шүүгчийн хараат бус байдлын баталгаа, хэрэгжилт” (2015), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/793

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх