Бүтээлийн нэр
Эрх зүйн реалист онол: Онол-арга зүйн асуудал
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Эрх зүйн онол & Философи
Бүтээлийн товч
Товч агуулга: Эрх зүйн шинжлэх ухааныг формаль - догматик сэтгэлгээнээс ангижруулсан эрх зүйн реалист онолын агуулга, арга зүйн онцлог, ач холбогдлыг авч үзлээ.
Удиртгал
Эрх зүйн сэтгэлгээний хөгжлийн явцад хийсвэр догматик сэтгэлгээ удаан хугацаагаар ноёрхож байсан юм. Хийсвэр догматик сэтгэлгээг шүүмжлэн, формализмд тулгуурласан позитив онол үүсч хөгжсөн боловч эрх зүйд хандах хандлага төдийлэн “зөв”, “шударга” эрх зүйд хүрэх онол – арга зүйг гаргаж чадаагүй байв. Энэ үед эрх зүйн шинжлэх ухааныг формаль – догматик сэтгэлгээнээс ангижруулах үндсийг Рудольф фон Иеринг тавьсанаар эрх зүйн реалист онол үүссэн. Эрх зүйн реалист онол үүсч хөгжсөнөөр эрх зүйн сэтгэлгээнд эрс өөрчлөлт гарч, эрх зүйн үнэт зүйлийг үнэлэх үнэлэмж илүү тодорхой бодитой болсон сайн талтай. Мөн эрх зүй нь нийгмийн үзэгдлүүдтэй салшгүй холбоотой болохыг хүлээн зөвшөөрч, хуульчдын бүтээлч үйл ажиллагаа, хууль зүйн практик, хууль зүйн техинкт ач холбогдол өгөх болов. Ингэснээр төрийн хууль бүтээх монополь эрхийг үгүйсгэгдэж, эрх зүйн шинжлэх ухаанд плюрализм хөгжих үндэс тавигдсан юм.
Эрх зүйн реалист онолын үүсэл: ХIX зууны сүүлчээр Бентамын эмперик утилитаризмын зарчимд тулгуурлан хууль зүйн позитивизм, шинэкантч эрх зүйн философийн эсрэг Рудольф фон Иеринг (1818-1892) өөрийн үзэл онолыг гаргаж, түүнийгээ “реалист онол” хэмээн нэрлэснээр реалист онолын эх үндэс тавигджээ.
Рудольф фон Иеринг: “Байгалийн аливаа өөрчлөлт нь өмнөх өөрчлөлтийн үр дагавар байдаг учраас байгальд шалтгаангүй үр дагавар гэж үгүй. Иймд байгальд учир шалтгааны хууль үйлчилдэг. Харин нийгэмд зорилгогүй үйлдэл гэж байдаггүй. Хүн ямар нэгэн зорилгод хүрэхийн тулд өөрийн материаллаг болон материаллаг бус ашиг сонирхлын үүднээс нийгмийн олон талт үйл ажиллагаанд орлцдог. Иймд хүний үйлдэл, үйл ажиллагааны үндэс нь ашиг сонирхол. Энэ үндсэнд нийгэм нь янз бүрийн ашиг сонирхолтой хүмүүсийн социаль бүлэглэлийн холбооны нэгдэл бөгөөд нийгмийн харилцаа нь зүй ёсны хуулинд үндэслэгддэг” гэжээ.
Ийнхүү эрх зүйн сэтгэлгээнд анх удаа эрх зүйг нийгмийн үзэгдлүүдээс ангид, формаль – догматик сэтгэлгээний үүднээс авч үздэг үзэл санааг шүүмжлэн, эрх зүйн нийгмийн шинжийг тодорхойлон, эрх зүйд “зөв”, “бодитой” хандах хандлагыг бий болгожээ.
Удиртгал
Эрх зүйн сэтгэлгээний хөгжлийн явцад хийсвэр догматик сэтгэлгээ удаан хугацаагаар ноёрхож байсан юм. Хийсвэр догматик сэтгэлгээг шүүмжлэн, формализмд тулгуурласан позитив онол үүсч хөгжсөн боловч эрх зүйд хандах хандлага төдийлэн “зөв”, “шударга” эрх зүйд хүрэх онол – арга зүйг гаргаж чадаагүй байв. Энэ үед эрх зүйн шинжлэх ухааныг формаль – догматик сэтгэлгээнээс ангижруулах үндсийг Рудольф фон Иеринг тавьсанаар эрх зүйн реалист онол үүссэн. Эрх зүйн реалист онол үүсч хөгжсөнөөр эрх зүйн сэтгэлгээнд эрс өөрчлөлт гарч, эрх зүйн үнэт зүйлийг үнэлэх үнэлэмж илүү тодорхой бодитой болсон сайн талтай. Мөн эрх зүй нь нийгмийн үзэгдлүүдтэй салшгүй холбоотой болохыг хүлээн зөвшөөрч, хуульчдын бүтээлч үйл ажиллагаа, хууль зүйн практик, хууль зүйн техинкт ач холбогдол өгөх болов. Ингэснээр төрийн хууль бүтээх монополь эрхийг үгүйсгэгдэж, эрх зүйн шинжлэх ухаанд плюрализм хөгжих үндэс тавигдсан юм.
Эрх зүйн реалист онолын үүсэл: ХIX зууны сүүлчээр Бентамын эмперик утилитаризмын зарчимд тулгуурлан хууль зүйн позитивизм, шинэкантч эрх зүйн философийн эсрэг Рудольф фон Иеринг (1818-1892) өөрийн үзэл онолыг гаргаж, түүнийгээ “реалист онол” хэмээн нэрлэснээр реалист онолын эх үндэс тавигджээ.
Рудольф фон Иеринг: “Байгалийн аливаа өөрчлөлт нь өмнөх өөрчлөлтийн үр дагавар байдаг учраас байгальд шалтгаангүй үр дагавар гэж үгүй. Иймд байгальд учир шалтгааны хууль үйлчилдэг. Харин нийгэмд зорилгогүй үйлдэл гэж байдаггүй. Хүн ямар нэгэн зорилгод хүрэхийн тулд өөрийн материаллаг болон материаллаг бус ашиг сонирхлын үүднээс нийгмийн олон талт үйл ажиллагаанд орлцдог. Иймд хүний үйлдэл, үйл ажиллагааны үндэс нь ашиг сонирхол. Энэ үндсэнд нийгэм нь янз бүрийн ашиг сонирхолтой хүмүүсийн социаль бүлэглэлийн холбооны нэгдэл бөгөөд нийгмийн харилцаа нь зүй ёсны хуулинд үндэслэгддэг” гэжээ.
Ийнхүү эрх зүйн сэтгэлгээнд анх удаа эрх зүйг нийгмийн үзэгдлүүдээс ангид, формаль – догматик сэтгэлгээний үүднээс авч үздэг үзэл санааг шүүмжлэн, эрх зүйн нийгмийн шинжийг тодорхойлон, эрх зүйд “зөв”, “бодитой” хандах хандлагыг бий болгожээ.
Түлхүүр үг
Ашиг сонирхол, эрх зүй, эрх зүйн үнэт зүйл, хууль зүйн практик, хууль зүйн техник.
Бичигдсэн огноо
2015-12-17
Хуудсын тоо
6
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2021-02-03
Товч мэдээлэл үзсэн
6376
Бүрэн эхээр нь үзсэн
62
Эшлэлийн тоо
9
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Х.Сэлэнгэ
“Эрх зүйн реалист онол: Онол-арга зүйн асуудал” (2015), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/873
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
legal talk+ №03 – Цэц шинэчлэгдэх үү?
15 hours ago
"Төв банкны бие даасан, хараат бус байдал, түүний эрх зүйн зохицуулалт" сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал - 2021
19 hours ago
Special Ep4: УИХ-ын 2023 оны Хавар, Намрын ээлжит чуулганаар ямар хуулиуд хэлэлцэгдэж байна вэ?
19 hours ago
Special Ep3: ChatGPT хуулийн салбарт
1 week ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч ба байгаль орчныг хамгаалах, орон нутгийн хөгжилд дэмжлэг үзүүлэх гэрээ
2024-04-19
-
Гэмт хэрэгт сэрдэгдэж буй хүнд хууль сануулж, өөрийнх нь эсрэг гэрчийн мэдүүлэг авахыг сэжигтэн, яллагдагчаас мэдүүлэг гаргуулахаар шахалт үзүүлсэнд тооцно
2024-04-08
-
21 нас хүрээгүй хүнийг архидан согтууралд уруу татсан тохиолдолд гэмт хэрэгт тооцох үндэслэл болно
2024-04-01
-
Judilogy
2024-04-22 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Tsogoo Lkhagva
2024-04-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн
2024-04-19 Сэтгүүлдуудаж байна ! -
Пүрвээгийн Баттулга, Болор-Эрдэнийн Төрболд
2024-04-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-04-16 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Alternative NGO
2024-04-12 Гарын авлага & Аргачлалдуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2024-04-10 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Зоригтбаатарын Ганзориг, Мөнхтөмөр Маралмаа, Баттөрийн Мягмарсүрэн, Нээлттэй Нийгэм Форум, Равданбямбын Оюундэлгэр, Бат-Эрдэм Төрбат
2024-04-10 Судалгааны тайландуудаж байна ! -
Лхамсүрэнгийн Отгонбаяр
2024-04-08 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Тунгалагсайхан Болор-эрдэнэ
2024-04-08 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !