Татварын улсын байцаагч нар Татварын ерөнхий хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.12.3-т заасан буюу “татварын хяналт шалгалтад шаардлагатай санхүүгийн болон бусад баримтыг шаардсаны дагуу цахим болон цаасан хэлбэрээр татварын албанд гарган өгч, татварын хяналт шалгалтад хамрагдах” үүргээ зөрчсөн гэж үзэн Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 7.3-д “татварын хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх талаар хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй” гэх үндэслэлээр нэхэмжлэгч компанийг дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэл оногдуулжээ.

Нэхэмжлэгч “... үйл баримтыг шүүхийн хүчин төгөлдөр шийдвэр, магадлалаар дүгнэсэн” гэж, хариуцагч нараас “... шаардсан баримтыг гаргаж өгөөгүй, шийтгэлийн хуудас хуульд нийцсэн” гэж тус тус маргажээ.

Чөлөөт бүсээс хувийн хэрэглээний зориулалтаар бус худалдан борлуулах, ашиг олох зорилгоор архи, тамхины зүйлийг оруулж ирж байгааг зохицуулахаар  Гаалийн ерөнхий газрын даргын  2022 оны А/350, А/351 дүгээр тушаалаар “Зорчигчийн хувийн хэрэглээний эд зүйлийг гаалийн улсын хилээр нэвтрүүлэх журам”, “Чөлөөт бүсийн горим хэрэгжүүлэх журам”-д тус тус нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан байна. Нэхэмжлэгчийн зүгээс дээрх тушаалын дагуу хилээр байнга орж, гардаг эсэхээс үл хамааран зорчигч бүр хувийн хэрэглээний архи, тамхийг хилээр нэвтрүүлэхдээ татвар төлөх үр дагавар үүссэн нь захиргааны хэм хэмжээний акт гарсан зорилгодоо нийцээгүй гэж маргасан.

Тодруулбал, нэр бүхий 12 компаниас дээрх нэмэлт, өөрчлөлтийн улмаас нэхэмжлэгч аж ахуй нэгжүүд үйл ажиллагаагаа хэвийн явуулах боломжгүй болж, алдагдалтай ажиллахад хүрсэн нь нэхэмжлэгчдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол зөрчигдсөн. Хуулийн хэм хэмжээг давсан зохицуулалт бий болгож, хуулиар хориглоогүй асуудлаар хориглосон хэм хэмжээ тогтоосон хэмээн маргасан юм. Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүх маргааныг анхан шатны журмаар хянан, нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэснийг Улсын дээд шүүх давж заалдах журмаар хянан хэлэлцэж шийдвэрлэв.

Нэхэмжлэгч хуулийн этгээд нь өөрийн өмчлөлийн орон сууцны зориулалттай 185 ширхэг үл хөдлөх эд хөрөнгийг бусдад түрээслүүлэх замаар ашиг олдог. Хариуцагч Сүхбаатар дүүргийн татварын хэлтэс тус 185 ширхэг үл хөдлөх эд хөрөнгөд 2016-2020 оны хооронд 6,910,369,842.56 төгрөгийн албан татвар ногдуулсан ба нэхэмжлэгчээс холбогдох татварыг төлсөн. Гэвч УИХ-аас Үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татварын тухай хууль (2000 он)-ийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2 дахь заалтад2 2021 онд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, үл хөдлөх эд хөрөнгийн тоо заагаагүй байсныг зөвхөн тодорхой тооны орон сууц үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татвараас чөлөөлөгдөхөөр хуульчилсан.
Үүний дагуу нэхэмжлэгч хуулийн этгээд хариуцагч Сүхбаатар дүүргийн татварын хэлтсийн 2016-2020 оны хооронд ногдуулсан татварыг хууль бус гэж үзэж, мөн онд төлсөн татварын дүнгээр ирээдүйд төлөх татвараас суутган тооцуулах, алдангийг буцаан олгуулах, 185 үл хөдлөх эд хөрөнгийг татвараас чөлөөлөгдөх эд хөрөнгө мөн болохыг тогтоолгохоор маргасан.

Нэхэмжлэгч татан буугдах хүсэлт гаргасантай холбоотойгоор Хариуцагч нараас Нэхэмжлэгч компанид татварын иж бүрэн шалгалт хийжээ.
Нэхэмжлэгч нь Хонконгийн хуулийн дагуу үүсэн байгуулагдсан Li компанитай байгуулсан франчайзийн гэрээнийхээ дагуу тус компанийн данс руу 2018 онд 449,837,276.40 төгрөг, 2019 онд 361,619,913.40 төгрөгийн эрхийн шимтгэлийн төлбөрт шилжүүлсэн байна. Нэхэмжлэгч нь ийнхүү төлбөр шилжүүлэхдээ Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Засгийн газар хооронд 1991 оны 08 дугаар сарын 26-ны өдөр байгуулагдсан Татварыг давхардуулж оногдуулахгүй байх, татвар төлөхөөс зайлсхийх явдлаас урьдчилан сэргийлэх тухай хэлэлцээр (“БНМАУ-ын Засгийн газар, БНХАУ-ын Засгийн газар хоорондын Давхар татварын хэлэлцээр”)-ний холбогдох заалтыг үндэслэн тус шилжүүлсэн дүнгээс 10 хувиар тооцон татвар суутган төлсөн байна. 
Хариуцагч нар нь шалгалт хийж, Хонконг бол хууль тогтоох, гүйцэтгэх, шүүх эрх мэдэл нь БНХАУ-аас тусдаа, өөрийн татварын хууль тогтоомжтой, улс орнуудтай давхар татварын гэрээ байгуулдаг тул БНМАУ-ын Засгийн газар, БНМАУ-ын Засгийн газар хооронд байгуулсан хэлэлцээр үйлчлэхгүй тул Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн (2006 оны) 17.2.9-д заасны дагуу 20 хувиар тооцож татвар төлөх ёстой байсан гэж үзэж, тухайн зөрчилд нь холбогдуулж нийт 121,771,955 төгрөгийн төлбөр (нөхөн татвар, торгууль, алданги) ногдуулжээ.
Үүнийг Нэхэмжлэгч эс зөвшөөрч тус татварын нөхөн ногдуулалтын актын холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулахаар нэхэмжлэл гаргав.

Нэхэмжлэгч нь ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч биш хэдий ч төмрийн хүдрийг худалдан авч баяжуулан төмрийн баяжмал (хорголжин)-ыг экспортод гаргах үйл ажиллагааг эрхэлдэг.
2006 онд батлагдсан Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47.1-т зөвхөн ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр (“АМНАТ”) төлөхөөр хуульчилсан байв. Харин 2019.03.26-ны өдрийн нэмэлт өөрчлөлтийн дагуу ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчээс гадна ашигт малтмал худалдсан, худалдахаар ачуулсан, ашигласан этгээд АМНАТ төлөгч байхаар зохицуулсан бөгөөд 2019.10.30-ны өдөр Үндсэн хуулийн цэц (“Цэц”)-ээс тус зохицуулалт Үндсэн хууль зөрчсөн гэж дүгнэсэн тогтоол гарсан. 
Цэц дээрх тогтоолын дагуу 2019.11.22-ны өдрийн АМтХ-ийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч болон ашигт малтмал экспортолсон этгээд, Монголбанк, түүнээс эрх олгосон арилжааны банканд алт тушаасан этгээд ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байхаар тогтоожээ. 
Хариуцагч нар Нэхэмжлэгчийн албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн байдалд хяналт шалгалт хийж, 2019 оны 6-10 сард экспортод гаргасан баяжмалын АМНАТ-ыг тайлагнаагүй хэмээн 2022.09.30-ны өдөр нөхөн ногдуулалтын актаар 366,861,084.65 төгрөгийн төлбөр ногдуулжээ.
Нэхэмжлэгч нь 2019 оны 6-10 дугаар саруудад тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч биш этгээд АМНАТ төлөх эсэх нь Цэцэд маргаантай, тодорхойгүй байсан тул тайлагнаагүй бөгөөд нөхөн ногдуулалтын актын үндэслэл болсон АМтХ-ийн 47.1-ийг Цэцээс Үндсэн хууль зөрчсөн хэмээн үзэж хүчингүй болгосон тул ийнхүү хүчингүй болгосны дараа буюу 2022 онд нөхөн ногдуулалтын актыг хүчингүй болгосон хэм хэмжээг үндэслэн гаргасан нь үндэслэлгүй хэмээн маргав.